EU thông qua gói trừng phạt mạnh nhất với Nga

Theo Hãng tin AFP, ngày 18/7, Liên minh châu Âu (EU) đã phê duyệt gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga trong bối cảnh chiến sự tại Ukraine tiếp tục căng thẳng.

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas chi biết: "EU vừa phê duyệt một trong những gói trừng phạt mạnh nhất từ trước đến nay nhằm vào Nga. Mỗi lệnh trừng phạt đều làm suy yếu khả năng tiến hành chiến tranh của Nga. Thông điệp rất rõ ràng: châu Âu sẽ không lùi bước trong việc hỗ trợ Ukraine. EU sẽ tiếp tục tăng áp lực đến khi Nga chấm dứt cuộc chiến".

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas. (Ảnh: AFP)

Gói trừng phạt lần này tập trung siết chặt các lĩnh vực then chốt như dầu mỏ và tài chính. Theo đó, EU quyết định hạ mức trần giá đối với dầu thô Nga xuất khẩu sang các nước thứ ba xuống thấp hơn giá thị trường 15%. Đồng thời, EU cũng cấm nhập khẩu mọi sản phẩm dầu mỏ được chế biến từ dầu thô của Nga, ngoại trừ hàng hóa đến từ một số quốc gia được miễn trừ như Na Uy, Anh, Mỹ, Canada và Thụy Sĩ. Ngoài lĩnh vực năng lượng, gói trừng phạt mới còn bao gồm lệnh cấm toàn bộ các giao dịch với các tổ chức tài chính Nga, vốn đã bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT từ các vòng trừng phạt trước.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng: việc EU thông qua gói trừng phạt thứ 18 là quyết định mà tất cả chúng ta (Ukraine và châu Âu) đã cùng nhau nỗ lực tích cực. Ông khẳng định sẽ phối hợp với các đối tác khác trên thế giới để tiếp tục duy trì áp lực này và sẽ khẩn trương chuẩn bị đồng bộ hóa các lệnh trừng phạt ở Ukraine.

Phản ứng trước động thái của EU, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố Moscow sẽ “phân tích gói trừng phạt mới để giảm thiểu tác động”. Ông đồng thời chỉ trích các biện pháp trừng phạt của phương Tây là "vi phạm luật pháp quốc tế" và nhấn mạnh: “Mỗi gói trừng phạt mới đều làm gia tăng tác động tiêu cực lên chính các quốc gia áp đặt chúng”.

Ông Peskov cũng khẳng định Nga đã phần nào “miễn nhiễm” với các biện pháp trừng phạt và “thích nghi với cuộc sống” dưới sức ép từ phương Tây. Trong thời gian qua, bất chấp hàng loạt lệnh trừng phạt khắt khe, nền kinh tế Nga vẫn duy trì được sự ổn định tương đối nhờ các chính sách ứng phó linh hoạt và hỗ trợ từ các đối tác không thuộc EU và Mỹ.

Mỹ cắt giảm 9 tỉ USD viện trợ nước ngoài và truyền thông công cộng

Theo báo New York Times, ngày 18/7, Hạ viện Mỹ thông qua đề xuất cắt giảm 9 tỉ USD ngân sách, phần lớn thuộc các chương trình viện trợ nước ngoài và tài trợ cho hệ thống phát thanh - truyền hình công cộng. Trước đó rạng sáng 17/7, Thượng viện cũng đã thông qua đề xuất này. Đề xuất trên được thông qua với tỉ lệ sát sao 216 thuận - 213 chống tại Hạ viện và 51 thuận - 48 chống tại Thượng viện.

Trong số ngân sách bị cắt giảm, khoảng 8 tỉ USD dành cho các chương trình viện trợ nước ngoài hướng đến các quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, chiến tranh và thiên tai. Tuy nhiên, một số khoản viện trợ quan trọng vẫn được giữ lại, bao gồm: 400 triệu USD dành cho chương trình phòng chống AIDS toàn cầu (PEPFAR); chương trình viện trợ lương thực Food for Peace; viện trợ dành riêng cho Jordan và Ai Cập...

Số tiền 1,1 tỉ USD bị cắt còn lại là ngân sách dành cho Tập đoàn Phát thanh - Truyền hình công cộng (CPB). Đây là tổ chức tài trợ cho các đài phát thanh - truyền hình lớn của Mỹ như NPR và PBS, cũng như hơn 1.500 đài phát thanh truyền hình địa phương nhỏ hơn.

Ngay sau khi đề xuất trên được Hạ viện thông qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo trên Truth Social: "Đảng Cộng hòa đã cố gắng làm điều này trong 40 năm nhưng thất bại. Điều đó đã không còn nữa! Đây là cột mốc lớn lao!".

Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng Russell Vought cho biết chính quyền có thể sẽ đề xuất thêm các gói thu hồi khác.

Tuy nhiên, quyết định trên bị Đảng Dân chủ phản đối gay gắt. Lãnh đạo đảng tại Hạ viện, ông Hakeem Jeffries, cáo buộc Đảng Cộng hòa "thông qua luật thu hồi cực đoan, liều lĩnh" và cảnh báo điều này có thể dẫn đến cảnh "đóng cửa chính phủ đau đớn vào cuối năm".

Bà Katherine Maher, giám đốc điều hành đài NPR lên án việc cắt giảm "phá hủy vô cớ các thể chế dân sự địa phương được yêu mến". Dù NPR và PBS nhận ít ngân sách từ CPB nên ít bị ảnh hưởng bởi động thái trên nhưng có rất nhiều đài địa phương phụ thuộc trên 50% ngân sách hoạt động vào CPB, khiến quyết định mới này có thể đẩy họ vào chỗ phá sản.

Israel và Syria đạt thỏa thuận ngừng bắn

Sau gần một tuần giao tranh căng thẳng tại tỉnh Sweida (miền nam Syria), Israel và Syria đã đồng ý thiết lập thỏa thuận ngừng bắn. Theo Hãng tin Reuters, thỏa thuận do Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ kiêm đặc phái viên về Syria, ông Tom Barrack, công bố hôm 18/7, với sự ủng hộ từ Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan và các quốc gia láng giềng.

"Chúng tôi kêu gọi người Druze, Bedouin và Sunni hạ vũ khí và cùng các cộng đồng thiểu số khác xây dựng một bản sắc Syria mới, thống nhất, trong hòa bình và thịnh vượng với các nước láng giềng", ông Barrack viết trong bài đăng trên mạng xã hội X.

Cuối tuần trước, giao tranh bùng phát tại tỉnh Sweida giữa các nhóm dân quân người Druze và các bộ tộc Bedouin. Trước tình hình căng thẳng leo thang, quân đội thuộc chính phủ lâm thời Syria đã can thiệp nhưng bị cáo buộc vi phạm nghiêm trọng nhân quyền khiến Israel mở các đợt không kích nhằm buộc lực lượng này phải rút lui.

Ngày 16/7, Israel không kích thủ đô Damascus và các vị trí của quân đội Syria ở miền nam với lý do bảo vệ cộng đồng người Druze - nhóm tôn giáo thiểu số có sự hiện diện ở Syria, Lebanon và cả Israel. Dù trước đó phản đối sự hiện diện của quân đội Syria tại miền nam, Israel đã đồng ý cho lực lượng an ninh Syria tạm thời trở lại thành phố Sweida trong vòng 48 giờ để khôi phục trật tự.

Tuy nhiên, các nguồn tin địa phương cảnh báo, hàng nghìn tay súng Bedouin vẫn tiếp tục đổ về khu vực, đe dọa phá vỡ lệnh ngừng bắn mong manh vừa đạt được.

Lực lượng quân đội Syria xuất hiện trên đường phố Sweida hôm 16/7. (Ảnh: REUTERS)

Theo Văn phòng Nhân quyền Liên hợp quốc (OHCHR), giao tranh tại Sweida đã khiến ít nhất 321 người thiệt mạng, hơn 500 người bị thương. Các hành vi vi phạm nghiêm trọng như hành quyết tại chỗ, bắt cóc và sát hại dân thường được ghi nhận.

Tình hình nhân đạo tại Sweida được mô tả là ở mức báo động đỏ. Người dân địa phương cho biết họ phải sống trong tình trạng không điện, không nước, thiếu thực phẩm và gần như mất liên lạc với bên ngoài trong nhiều ngày. Liên hợp quốc đã kêu gọi các bên tham chiến khẩn cấp mở hành lang nhân đạo để đưa cứu trợ vào khu vực.