Hành trình mang cá giống Việt sang Lào

Chúng tôi gặp kỹ sư Trần Thị Oanh, Phó trưởng Phòng khuyến nông - Chăn nuôi thuỷ sản (Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang) vào một ngày thu đầu tháng 11. Khi được hỏi về dự án hỗ trợ nhân dân tỉnh Xaysomboun (Lào) mô hình nuôi cá, chị Oanh lập tức lấy điện thoại khoe với chúng tôi video thu hoạch cá của bà con. Trong video, dù phát âm tiếng Việt chưa sõi, chúng tôi vẫn nghe rõ ràng tiếng cười mừng rỡ: “Cá được ăn rồi, bắt lên để chụp ảnh và đãi khách thôi”.

Chị Oanh kể, giữa tháng 8/2023, chị cùng các đồng nghiệp nhận nhiệm vụ sang Xaysomboun để hỗ trợ nông dân tỉnh bạn mô hình nuôi cá. Trước khi đi, chị đã tìm hiểu kỹ về điều kiện tự nhiên cũng như khí hậu, giao thông nơi đây nhưng khi đặt chân đến nơi, chị vẫn không khỏi bất ngờ.

Sang Lào vào đúng mùa mưa, thuận là các hồ ao, khu nuôi cá tha hồ nước, nhưng lại khó khăn khi vận chuyển cá giống từ Việt Nam sang. Mưa liên tục, tuyến đường dự định đi ban đầu bị sạt lở nghiêm trọng, cả đoàn xe chở cá giống phải quay đầu đi đường khác xa hơn đến gần 300 km. Việc kéo dài thời gian di chuyển khiến chị Oanh lo lắng không yên.

“18 nghìn con cá giống (rô phi, chép lai, trắm cỏ) phải đóng bao sục ô xy để vận chuyển. Cả đoạn đường xa hơn nhiều so với dự kiến, đường nhầy nhụa, khó đi, lại nhiều đèo dốc, đoạn cua khúc khuỷu. Có đoạn xe ô tô lắc lư cảm giác như người bật khỏi xe, cơ thể mệt mỏi, chóng mặt nhưng không lo bằng sợ cá bị chết. Đến nơi thấy cá vẫn quẫy mà tôi mừng rơi nước mắt”, chị Oanh nói.

Bà con Lào thả cá giống do Việt Nam hỗ trợ.

Theo lời kể của chị Oanh, cá giống sản xuất trong nước Lào rất ít và hiếm. Trung tâm giống thuỷ sản của tỉnh Xaysomboun chỉ sản xuất chưa đến 100.000 con cá giống mỗi năm, số này không bằng một hộ gia đình ở Việt Nam nuôi trong một vụ. Vì vậy khi biết có kỹ sư Việt Nam sang tận nơi hỗ trợ cá giống, bà con hồ hởi đón nhận.

Bàn giao thức ăn cho cá cho bà con Xaysomboun.

Những ngày tập huấn kỹ thuật, bà con đến sớm, đông đủ và hỏi nhiều. Họ cần kiến thức thực sự nên rất chăm chú lắng nghe, hỏi cặn kẽ từng công đoạn, ghi chép từng chi tiết. Qua theo dõi, chị Oanh đánh giá nước nuôi cá ở đây rất tốt, luân chuyển đều. Tuy nhiên do điều kiện canh tác chưa cao, kỹ thuật hạn chế, hầu như bà con không cải tạo ao nuôi. Vì vậy chị Oanh còn hướng dẫn bà con trước khi đưa cá vào phải khử bằng vôi.

Khi mang cá giống sang, trọng lượng khoảng 300 con/kg. Bước đầu bà con đã hiểu được một phần kỹ thuật và cách chăm sóc cá nên đến tháng 1/2024, trọng lượng trung bình cá rô phi đạt 0,7 kg/con, cá chép 1,6kg/con, cá trắm cỏ 1,5kg/con.

“Trọng lượng như vậy ở Lào đã là to, trong khi ở Việt Nam tối thiểu phải đạt 2,5 kg/con mới thu hoạch. Tôi dặn dò bà con rằng mỗi con cá phải nặng gấp ba lần như thế mới thu hoạch được”, chị Oanh kể.

Thêm nhiều mô hình hỗ trợ bạn Lào

Ngoài mô hình nuôi cá, tỉnh Bắc Giang còn hỗ trợ tỉnh Xaysomboun nhiều mô hình nông nghiệp khác như cấy lúa, trồng vải thiều, trồng cam… đem lại hiệu quả thiết thực. Mô hình trồng giống lúa BC15 với quy mô 11 ha tại các huyện Thà Thôm, Long Chẹng, Long San sau một thời gian, cây sinh trưởng và phát triển rất tốt, ít sâu bệnh hại. Thời gian sinh trưởng của cây là 127 ngày, năng suất bình quân đạt 5,26 tấn/ha, cao hơn giống lúa trước đây của người dân địa phương chỉ đạt 3,8 tấn/ha.

Giống lúa BC 15 phát triển tốt trên đồng đất Xaysomboun.

Kỹ sư Hà Đức Thảo, Phó trưởng Phòng Khuyến nông - Trồng trọt (Trung tâm Khuyến nông tỉnh) phụ trách mô hình cho biết: “Khi bà con quay clip, gửi hình ảnh cánh đồng lúa vàng trĩu hạt chuẩn bị thu hoạch, tôi rất xúc động. Thành quả sau 6 tháng đau đáu với mô hình kể từ khi đưa những cân thóc giống đầu tiên sang đó nay đã cho hiệu quả. Mừng nữa là gạo BC15 rất dẻo và thơm, phù hợp với khẩu vị của người Lào. Sau khi thu hoạch vụ đầu tiên, một số hộ đã có ý thức giữ giống để gieo cấy cho những vụ tiếp theo”.

Ngoài ra, mô hình trồng cam V2 quy mô 1 ha (625 cây giống) và vải thiều quy mô 0,25 ha (100 cây giống vải chính vụ) có 4 hộ ở huyện A Nụ Vông tham gia. Do cây giống mang sang là cây ghép, chiết bầu, đường xa nên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng, tỷ lệ sống đối với cam là 98%, với vải thiều là 74%. Hiện cây đã bén rễ, nảy chồi mới, sinh trưởng tốt.

Người dân nhận cây giống cam, vải thiều.

Theo ông Bounthon Pankeo, Phó Giám đốc Sở Nông Lâm tỉnh Xaysomboun, nông dân tỉnh sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún, đa số phụ thuộc vào tự nhiên, rất yếu trong việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hiệu quả sản xuất thấp.

“Nông dân nuôi cá khi thu hoạch phải từ 3-4 con mới đạt trọng lượng 1 kg; trong khi đó ở Việt Nam, 1 con đã nặng tới 3-4 kg rồi. Cây ăn quả như cam, bưởi, nhãn, vải thiều... của Việt Nam có vị ngon, ngọt, nhưng những cây chúng tôi trồng lại chua, năng suất thấp”, ông nói.

Đánh giá cao hiệu quả từ những mô hình hỗ trợ của Việt Nam, ông Bounthon Pankeo hy vọng, tỉnh Bắc Giang nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ có thêm nhiều chương trình, dự án hỗ trợ bà con Xaysomboun ổn định sinh kế, có thêm thu nhập.

Ông Đào Xuân Vinh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang cho biết: Theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm 2024, đơn vị tiếp tục triển khai 4 mô hình gồm cải tạo đàn dê; cải tạo đàn bò; phát triển chăn nuôi ngựa và trồng rau trong nhà lưới đơn giản.

Đơn vị sẽ cử 3 chuyên gia sang tỉnh Xaysomboun hướng dẫn chuẩn bị địa bàn, chuồng trại, thức ăn, điều kiện nuôi nhốt, chăn thả cho phù hợp với điều kiện địa phương. Đồng thời lắp dựng nhà lưới, lựa chọn hộ dân, tập huấn, hướng dẫn biện pháp kỹ thuật chăn nuôi, sản xuất rau cho bà con địa phương.

Ký túc xá sinh viên Lào tại TP.HCM là mái nhà chung của sinh viên Việt Nam - Campuchia - Lào Đây là phát biểu của ông Phạm Lê Minh Khang, Trưởng ban Thanh niên Trường học Thành Đoàn, Giám đốc Ký túc xá sinh viên Lào tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) khi đến thăm và chúc mừng Tổng lãnh sự quán Vương quốc Campuchia tại TP.HCM vào ngày 7/11 nhân kỷ niệm 71 năm Quốc khánh Vương quốc Campuchia.

Trồng rừng tín chỉ carbon: cùng nước bạn Lào phát triển kinh tế xanh bền vững Trên mảnh đất Mahaxay của đất nước bạn Lào từng chịu nhiều thiệt hại do suy thoái rừng, dự án trồng rừng do Việt Nam triển khai đã khởi động hành trình tái sinh hệ sinh thái và bảo vệ sinh kế của người dân. Với mỗi cánh rừng xanh trở lại, người dân nơi đây không chỉ được cải thiện thu nhập mà còn tự hào vì đã góp phần bảo vệ môi trường bền vững.