Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Thị Kim Thúy đặt câu hỏi: Bộ trưởng có nhận định gì về hiệu quả kinh tế của các công trình khai thác bô-xít ở Tây Nguyên. Và khi nào Chính phủ tiến hành đánh giá việc thí điểm khai thác bô-xít ở Tây Nguyên. Đây cũng là ý kiến chất vấn của đại biểu TP.Đà Nẵng gửi đến Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Sáng nay, 31/10, trong phần giải trình của mình, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết: Dự án bô-xít Tây nguyên gồm 2 dự án là sản xuất alumin tại Nhân Cơ (Đắk Nông) và Tân Rai (Lâm Đồng). Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) là đơn vị được giao triển khai đầu tư các dự án bô-xít nêu trên.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh. Ảnh Internet.

Theo đó, năm 2013, dự án tại Tân Rai đi vào hoạt động, đạt công suất thiết kế phê duyệt, sản lượng hiện là 650.000 tấn alumin. Dự án Nhân Cơ hoạt động năm 2016 và đã có sản phẩm đầu tiên, đạt 77% công suất thiết kế vào cuối cuối năm 2017 và năm 2018 đạt hơn 85% với khoảng 580.000 tấn; dự kiến năm 2019 đạt 100% công suất thiết kế.

"Dự án đúng tiến độ, đảm bảo yêu cầu đặt ra trong báo cáo khả thi được phê duyêt” - Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định trước Quốc hội.

Về một số vấn đề dư luận lo ngại liên quan tới chất lượng công nghệ, bảo vệ môi trường, sự vận hành ổn định, an toàn nhà máy và các tác động đời sống người dân..., ông Trần Tuấn Anh cho biết "đến nay hai dự án cơ bản đạt được theo yêu cầu."

Người đứng đầu Bộ Công Thương cũng đánh giá thêm rằng, điểm thuận lợi hiện nay là thị trường alumin phát triển tốt, giá bán tăng liên tục. Ông Trần Tuấn Anh đưa ra dẫn chứng: Giá alumin năm 2017 bình quân 344 USD một tấn, năm 2018 hơn 480 USD và tháng 4/2019 giá có thể lên "đỉnh" khoảng 672 USD.

Dự án bô-xít Tây Nguyên được triển khai từ nhiều năm qua. Ảnh minh họa Internet.

Bên cạnh đó, ông Trần Tuấn Anh cũng nhấn mạnh, mục tiêu tổng thể trong xây dựng dự án bô-xít Tây Nguyên "không đơn thuần ở khai thác, chế biến alumin xuất khẩu, mà đây là tổ hợp dự án lớn và được phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn".

Cụ thể, giai đoạn đầu là triển khai xây dựng 2 dự án alumin, kế tiếp sẽ thực hiện dự án điện phân nhôm. Tuy nhiên, dự án điện phân nhôm chỉ được triển khai trên cơ sở đánh giá lại kết quả thực hiện 2 nhà máy ở Tân Rai và Nhân Cơ.

Theo Bộ trưởng, hiện Bộ Công Thương đang lấy ý kiến các bộ ngành liên quan, địa phương để có đánh giá toàn diện, tổng thể hiệu quả dự án trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, an ninh, chính trị... Dự kiến, sẽ kết thúc tổng kết vào cuối năm 2018, sau đó Bộ sẽ xin ý kiến cấp có thẩm quyền chủ trương đầu tư tiếp theo.

Hai dự án bô-xít Tân Rai và Nhân Cơ được triển khai và khai thác nhiều năm. Tuy nhiên, tới nay, vẫn có nhiều ý kiến hoài nghi về tính hiệu quả cũng như rủi ro của các dự án này.

Hồng Anh (t/h)