Chuyến thăm Trung Đông của ông Carter diễn ra trong bối cảnh các đồng minh của Hoa Kỳ trong khu vực, nhất là Israel đang "nổi đóa" vì thỏa thuận hạt nhân mà Hoa Kỳ cùng 5 quốc gia khác đạt được với Iran. Theo đó, nhằm ngăn cản nước này tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân, nhóm 6 cường quốc P5 + 1 sẽ gỡ bỏ các lệnh trừng phạt liên quan đến kinh tế và dầu mỏ đối với Iran. Ông Carter là quan chức cao cấp nhất của Mỹ đến thăm Israel và Arab Saudi kể từ sau thỏa thuận hạt nhân.

Để trấn an quốc gia đồng minh thân thiết Israel, ông Ashton Carter đã khẳng định, Chính phủ Mỹ vẫn có thể sử dụng hành động quân sự để ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân nếu cần thiết, bất chấp thỏa thuận đã đạt được.

Phát biểu với các phóng viên trên chuyến bay tới Israel, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tuyên bố, ông không kỳ vọng thuyết phục các nhà lãnh đạo Israel từ bỏ lập trường phản đối thỏa thuận hạt nhân Iran. Thay vào đó, ông sẽ nhấn mạnh rằng, thỏa thuận này không áp đặt bất cứ hạn chế nào đối với các hoạt động của Washington, nhằm đảm bảo an ninh của Israel cũng như các nước đồng minh của Mỹ tại Arab.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter trả lời phỏng vấn báo chí trên máy bay giữa hành trình tới Israel. (Ảnh: AFP)

“Một trong những lý do cho thấy thỏa thuận hạt nhân Iran là thỏa thuận tốt chính là không ngăn cản các biện pháp quân sự. Thỏa thuận này đã loại bỏ mối đe dọa và sự bất ổn trong khu vực một cách toàn diện và có thể kiểm chứng được”, ông Ashton Carter cho biết.

Israel bày tỏ quan điểm thỏa thuận là một sai lầm, sẽ không đủ mạnh để ngăn chương trình hạt nhân của Iran. Các quốc gia do chính quyền của người Hồi giáo Sunni nắm quyền trong khu vực cũng lo sợ thỏa thuận sẽ giúp gia tăng sức mạnh của thế lực Hồi giáo Shiite đối lập trên khắp Trung Đông.

Về phần mình, Tổng thống Obama nhấn mạnh: việc giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran sẽ giúp tăng cường an ninh của Israel, Mỹ và các đồng minh. Lầu Năm Góc tuyên bố rằng chuyến thăm của ông Carter đã được lên kế hoạch từ trước chứ không phải có mục tiêu trấn an các đồng minh sau thỏa thuận kể trên.

Theo dự kiến, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà hôm nay (20/7), trước khi hội đàm với Thủ tướng Benjamin Netanyahu vào ngày mai (21/7). Theo kế hoạch, chặng dừng chân tiếp theo của ông Ashton Carter tới Arab Saudi và Jordan cũng sẽ tập trung tham vấn về ảnh hưởng của thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời đánh giá tiến triển của cuộc chiến chống IS trong khu vực.

Trọng Sang