-Thưa ông, công tác xây dựng pháp luật luôn là nội dung được Chính phủ đặc biệt quan tâm, xin ông cho biết năm 2023 này, Ban Cán sự đảng và Bộ Xây dựng đã quán triệt, lãnh đạo và chỉ đạo công tác này thế nào?

Công tác xây dựng thể chế, pháp luật luôn được Ban Cán sự đảng, Bộ Xây dựng đặc biệt quan tâm và xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, có tính chất đột phá chiến lược và thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo, dành nguồn lực thích đáng để thực hiện.

Ngay từ đầu năm, Ban Cán sự đảng Bộ Xây dựng thảo luận tập thể, quyết nghị về Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2023; lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, định hướng đối với những chính sách lớn ngay từ khi xây dựng chính sách, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật. Bí thư Ban Cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật và phân công thành viên Ban Cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ trực tiếp chỉ đạo việc xây dựng, soạn thảo đối với từng văn bản quy phạm pháp luật.

Cũng trong năm vừa qua, Bộ Xây dựng tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản của Đảng, Nhà nước và của Ban Cán sự đảng về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, trọng tâm là Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Chỉ thị số 43/CT-TTg ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật...; Chỉ thị số 02-CT/BCSĐ ngày 27/12/2021 của Ban Cán sự đảng Bộ Xây dựng về việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật của Bộ Xây dựng; thực hiện nghiêm túc Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Quy chế soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng.

Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị

Ban cán sự đảng Bộ Xây dựng đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy đảng thực hiện đồng bộ, quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy, nhận thức, hành động và triển khai thực hiện công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và thi hành pháp luật của Bộ Xây dựng.

Căn cứ định hướng lãnh đạo của Ban Cán sự Đảng, Bộ Xây dựng đã ban hành Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2023. Trong đó, đã cụ thể hóa các nhiệm vụ cần thực hiện, phân công đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp, Lãnh đạo Bộ phụ trách, thời gian hoàn thành các nhiệm vụ. Đồng thời, xây dựng kế hoạch soạn thảo đối với từng văn bản quy phạm pháp luật. Lãnh đạo Bộ thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo sát sao việc triển khai thực hiện Chương trình thông qua các cuộc họp, giao ban định kỳ hàng tháng, hàng quý; thường xuyên họp đôn đốc, cho ý kiến nội dung văn bản để bảo đảm chất lượng và tiến độ thực hiện.

Chính vì vậy, kết thúc năm 2023, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng tiếp tục có những kết quả tích cực, hoàn thành với khối lượng lớn.

Bộ đã chủ trì soạn thảo và được Quốc hội thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 và Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15 ngay trong cùng một kỳ họp (kỳ họp thứ 6) với nhiều nội dung đổi mới, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Hoàn thành Báo cáo rà soát và đề xuất xây dựng 03 dự án Luật: Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024), thông qua tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024); hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Cấp, thoát nước và hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Quản lý phát triển đô thị. Đồng thời, Bộ cũng trình và được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Nghị định; 01 Nghị quyết, 01 Chỉ thị; 08 Quyết định; 03 Công điện; ban hành theo thẩm quyền 11 Thông tư.

-Quản lý nhà nước ở một lĩnh vực rất phức tạp, vậy thưa ông, đâu là những khó khăn đặc thù của công tác xây dựng văn bản pháp luật của Bộ Xây dựng?

-Công tác xây dựng pháp luật của Bộ Xây dựng có những khó khăn đặc thù như: ngành Xây dựng là ngành kinh tế - kỹ thuật. Hoạt động đầu tư xây dựng, công tác quy hoạch, phát triển đô thị, phát triển nhà ở, kinh doanh bất động sản … liên quan đến nhiều chủ thể và chịu tác động trực tiếp của các yếu tố kinh tế - xã hội, trong khi nền kinh tế nước ta đang chuyển đổi, quá trình phát triển kinh tế - xã hội, sự mở cửa và hội nhập quốc tế của đất nước đã đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với công tác hoàn thiện chính sách, pháp luật ngành xây dựng để tạo dựng cơ sở, vật chất cho đất nước đáp ứng yêu cầu phát triển. Đồng thời, việc rà soát, tổng hợp các vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực thi pháp luật, làm cơ sở cho việc đề xuất chính sách, hoàn thiện hệ thống pháp luật ngành Xây dựng cũng đòi hỏi mất nhiều thời gian và nguồn nhân lực thực hiện.

Văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng có nội dung rộng, phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, do nhiều cơ quan chủ trì soạn thảo nên cần sự phối hợp của nhiều cơ quan liên quan.

Đối tượng chịu tác động của các chính sách ngành Xây dựng rộng, liên quan đến hầu hết các tổ chức, cá nhân nên cần sự tham gia ý kiến của các chủ thể chịu tác động. Tuy nhiên, việc đăng tải lấy ý kiến rộng rãi của người dân cũng chưa thu được kết quả như mong muốn.

Bên cạnh đó, còn có những khó khăn chung như: nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật, nguồn lực xã hội tham gia xây dựng pháp luật còn hạn chế; kinh phí xây dựng văn bản quy phạm pháp luật còn chưa đáp ứng yêu cầu…

-Tại cuộc họp ngày 28/9/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có nói còn tình trạng nợ, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, có văn bản chất lượng chưa bảo đảm… Những lưu ý này của Thủ tướng được ông và ban lãnh đạo Bộ Xây dựng đốc thúc và kiểm soát thế nào?

Bộ Xây dựng luôn chủ động bám sát các dự án Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan để xác định các nội dung được giao chủ trì quy định chi tiết. Trên cơ sở đó, Lãnh đạo Bộ đã chỉ đạo đơn vị chuyên môn chủ động soạn thảo, chuẩn bị hồ sơ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo chất lượng và kế hoạch ban hành. Do vậy, Trong năm 2023, Bộ Xây dựng được giao chủ trì soạn thảo 02 văn bản quy định chi tiết Luật, Nghị quyết của Quốc hội. Đến nay, Bộ Xây dựng đã trình và ban hành các văn bản đúng tiến độ được giao.

-Chương trình xây dựng pháp luật năm 2023 này của Bộ Xây dựng có những nội dung rất quan trọng như Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi…và bản thân ông cũng đã trình bày cũng như giải thích trước Quốc hội về một số nội dung còn có nhiều ý kiến khác nhau của dự luật. Từ kinh nghiệm thực tiễn, thưa Bộ trưởng, đâu là những vấn đề quan trọng nhất cần lưu ý để đảm bảo văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng được yêu cầu thực tiễn?

Tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 và Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15. Qua thực tiễn triển khai công tác xây dựng pháp luật thời gian qua, Bộ Xây dựng nhận thấy những vấn đề quan trọng cần lưu ý để bảo đảm văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng được yêu cầu thực tiễn là:

- Chấp hành, tuân thủ nghiêm túc các chủ trương, định hướng của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong xây dựng pháp luật, đảm bảo hợp hiến, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật có liên quan; phù hợp thực tiễn, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tăng cường phân cấp, tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi cho người dân doanh nghiệp. Đồng thời phải đảm bảo tăng cường công tác quản lý nhà nước.

- Tăng cường công tác rà soát, đánh giá, tổng kết thi hành pháp luật; kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất cập từ thực tiễn; nhận diện vướng mắc, bất cập từ hệ thống pháp luật và từ khâu tổ chức thực hiện để đề xuất hướng xử lý phù hợp.

- Chú trọng công tác xây dựng chính sách, đánh giá tác động chính sách, đánh giá tác động thủ tục hành chính trong quá trình lập đề nghị xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật.

- Trong quá trình lấy ý kiến góp ý, xác định rõ những vấn đề cần xin ý kiến phù hợp với từng đối tượng được lấy ý kiến. Đồng thời, cần cầu thị, lắng nghe và tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý phù hợp để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo văn bản.

- Phối hợp chặt chẽ với cơ quan có thẩm quyền thẩm định, thẩm tra văn bản tuân thủ các quy trình, quy định pháp luật có liên quan; nghiên cứu, tiếp thu, giải trình nghiêm túc các ý kiến thẩm định, thẩm tra...

- Tăng cường công tác truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và sau khi ban hành; đa dạng các hình thức truyền thông chính sách để người dân, tổ chức, cá nhân liên quan tiếp cận thông tin chính thống kịp thời; thực hiện việc góp ý, phản biện trong xây dựng chính sách, pháp luật; tạo chuyển biến tích cực trong việc tìm hiểu, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

-Nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng của công tác xây dựng văn bản pháp luật trong thời gian qua, Bộ Xây dựng sẽ tập trung vào những khâu trọng yếu nào, thưa ông?

Bộ Xây dựng xác định nguồn lực làm công tác xây dựng pháp luật là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, bảo đảm tiến độ soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật.

Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp nhằm thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí những người thực sự có năng lực, có tầm nhìn trong hoạch định chính sách; củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn, đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức trong công tác xây dựng pháp luật; phát huy vai trò, trách nhiệm người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác xây dựng pháp luật, đặc biệt trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng, tuân thủ quy định pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường tính chủ động của cán bộ, công chức, viên chức được giao thực hiện công tác xây dựng pháp luật trong việc nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, tham mưu, đề xuất kịp thời chính sách pháp luật theo phân công. Đồng thời, Bộ cũng bố trí nguồn kinh phí thỏa đáng cho công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới.

-Trân trọng cảm ơn ông!