Ông Surajit Rakshit, Giám đốc Toàn quốc Khối giải pháp thương mại toàn cầu, HSBC Việt Nam

Đây là nhận định của ông Surajit Rakshit, Giám đốc Toàn quốc Khối giải pháp thương mại toàn cầu, HSBC Việt Nam.

Theo ông Surajit Rakshit, thương mại toàn cầu đang trải qua một giai đoạn chuyển biến quan trọng bởi những tiến bộ về công nghệ, nhu cầu khách hàng ngày càng cao và nhiều sáng kiến liên quan đến khía cạnh bền vững. Trong bối cảnh cả thế giới sẵn sàng cho bước chuyển mình, các xu hướng mới đang xuất hiện và được kỳ vọng sẽ tái định hình thương mại trong những năm tới.

Chuyển dịch từ xu hướng toàn cầu hóa sang khu vực hóa

Ông Surajit Rakshit cho rằng, đại dịch COVID-19 đã thay đổi thế giới này theo nhiều hướng, trong đó xu hướng toàn cầu hóa kéo dài hàng thập kỷ đang dần được thay thế bởi xu hướng khu vực hóa do các yếu tố địa chính trị chia cắt thế giới thành những khối thương mại dọc hành lang Tây-Đông và Bắc-Nam. Kỷ nguyên đa phương mới này sẽ chứng kiến sự xuất hiện của nhiều khối và hành lang thương mại khắp châu Á lẫn Bắc Mỹ.

Trong vài năm tới đây, xu hướng "friendshoring" cũng sẽ gia tăng. Theo đó, các mạng lưới chuỗi cung ứng sẽ tập trung ở các quốc gia được coi là đồng minh về chính trị và kinh tế. Điều này đồng nghĩa với việc, các hiệp định thương mại song phương và đa phương như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Thương mại tự do lục địa châu Phi (AfCFTA) sẽ càng củng cố cho những hành lang thương mại liên khu vực, thúc đẩy xu hướng khu vực hóa thông qua giảm bớt hàng rào thương mại, dung hòa quy định quản lý, cải thiện hạ tầng và kết nối, thúc đẩy hợp tác kinh tế,...

"Các thị trường mới nổi có nền kinh tế tăng trưởng nhanh và theo đuổi chiến lược không liên kết sẽ được hưởng lợi khi thương mại gia tăng trong bối cảnh đa cực", ông Surajit Rakshit nhận định và dẫn chứng những thị trường mới nổi như Mexico, Việt Nam và Ấn Độ đang củng cố vị thế như những nguồn lực sản xuất bổ sung thay thế cho Trung Quốc, đặc biệt là sản xuất hàng hóa. Các quốc gia này đang chứng kiến nhiều công ty chuyển phân khúc chuỗi cung ứng sang thị trường của mình.

Với riêng Việt Nam, ông Surajit Rakshit cho rằng, vai trò của Việt Nam sẽ ngày càng rõ nét hơn trong bối cảnh chuỗi cung ứng châu Á đang trải qua những thay đổi lớn trong cơ cấu, rất nhiều thay đổi đó hướng sự dịch chuyển về ASEAN.

Khi các điểm đến mới xuất hiện trong khu vực, Việt Nam đã nổi lên như một trung tâm sản xuất và xuất khẩu quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử. Nhiều công ty như Samsung và Intel đã đầu tư mạnh vào Việt Nam vì bị thu hút bởi chi phí nhân công cạnh tranh và môi trường chính trị tương đối ổn định ở đây. Chỉ riêng Samsung đã chiếm gần 20% tổng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2023, đưa Việt Nam trở thành một giao điểm chiến lược trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu.

Ngoài ra, trong vài năm tới, thương mại ít khả năng suy giảm, thay vào sẽ chứng kiến một sự chuyển dịch về vị trí diễn ra hoạt động giao thương. Sự điều chỉnh này trong các chuỗi cung ứng toàn cầu thúc đẩy bởi các yếu tố chính trị và kinh tế mở ra nhiều cơ hội cho các tập đoàn đa quốc gia củng cố, tối ưu hóa mạng lưới logistics. Xu hướng này đồng thời cũng mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam.

Xu hướng tái cơ cấu chuỗi cung ứng

Cũng theo ông Surajit Rakshit, xu hướng khu vực hóa đang dẫn đến xu hướng tái cơ cấu chuỗi cung ứng, trong đó các tập đoàn coi trọng sự ổn định hơn tiết kiệm chi phí và hiệu suất của chuỗi cung ứng. Đồng thời, các tập đoàn cũng sẽ giảm bớt rủi ro cho mạng lưới logistics bằng cách chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột, bảo hộ thương mại và biến đổi khí hậu. Việc này có thể sẽ làm chi phí tăng lên nhưng điều đó đảm bảo sự tin cậy và an toàn.

Trong bối cảnh những diễn biến leo thang tiềm ẩn trong căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc kéo theo sự sụt giảm trong thương mại toàn cầu, các thị trường mới nổi như Việt Nam, Thái Lan, Hàn Quốc và Mexico đã lấp đầy khoảng trống này, trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu bổ sung cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc chuyển trọng tâm này mang lại nhiều lợi ích cho các chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu trong dài hạn.

Ứng dụng AI ngày càng phổ biến

Cùng với hai xu hướng trên, ông Surajit Rakshit nhận định AI (trí tuệ nhân tạo) sẽ thay thế công nghệ chuỗi khối (blockchain) trở thành công nghệ mang tính cách mạng đối với doanh nghiệp và thương mại trong tương lai.

Theo đó, một cuộc dịch chuyển điển hình trong môi trường vận hành sẽ diễn ra khi AI có thể giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, nâng cao hiệu suất và giảm chi phí thông qua các phân tích dự báo, thúc đẩy thông tin chuyên sâu về thị trường dựa trên dữ liệu nhằm nắm bắt cơ hội kinh doanh mới và sử dụng các giải pháp tài chính thương mại ứng dụng AI để giao dịch thông suốt hơn.

Tuy nhiên, AI cũng đặt ra nhiều thách thức liên quan đến việc xây dựng khung pháp lý phù hợp, nhất là trong bối cảnh các quy định về chuyển dữ liệu xuyên biên giới và dung hòa pháp luật còn chưa đồng nhất.

Từ những xu hướng mới nổi trên, ông Surajit Rakshit cho rằng tương lai của thương mại toàn cầu sẽ rất thú vị trong bối cảnh các xu hướng mới và quy luật vận động tiến hóa, biến đổi. Các công ty đang nghiên cứu áp dụng thương mại theo hướng thông minh hơn sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội trên toàn cầu.

Chuyên gia HSBC lạc quan với triển vọng nguồn năng lượng tái tạo của ASEAN có thể tăng gấp 3 vào năm 2030

Chuyên gia HSBC: Cơ hội kinh doanh ở ASEAN và Trung Quốc không phải cuộc chơi phân định thắng thua