Số lượng những quán nhậu bình dân izakayas tại Nhật Bản đang tăng chóng mặt tuy nhiên họ gặp khó khăn về việc thiếu hụt lao động. Và giải pháp cho vấn đề này là thuê những sinh viên Việt Nam làm việc bán thời gian.

Torikizoku – một đơn vị cung cấp món gà nướng nổi tiếng yakitori có trụ sở tại Osaka là một trong những chuỗi như vậy. Nhà hàng vốn nổi tiếng với mức giá trên thực đơn giống nhau trên toàn quốc đều là 302 yen (tương đương 2,76 USD) hiện đang tuyển dụng những sinh viên Việt Nam làm việc thay thế cho số lượng nhân viên người Trung Quốc đang giảm mạnh. Được biết nếu như trước đây số lượng nhân viên người Trung Quốc của nhà hàng chiếm đa số thì hiện nay tỷ lệ chỉ còn 1%. Thậm chí tại một số cửa hàng ở trung tâm Tokyo – tất cả các nhân viên – ngoại trừ bậc quản lý đều là người Việt Nam.

Khoảng 1,5 năm trước, một nữ sinh viên người Việt 24 tuổi bắt đầu làm việc tại một chi nhánh của Torikizoku ở Osaka. Cô gái này đang theo học tại một trường đại học ở đây và thường nhận làm thêm vào ca tối. Dù yêu thích công việc này nhưng cô sinh viên trẻ chia sẻ rằng khá khó khăn trong việc nói tiếng Nhật. Dẫu vậy hệ thống đặt hàng bằng màn hình cảm ứng của Torikizoku khiến công việc của cô dễ dàng hơn.

Chuỗi cửa hàng này đã trở thành địa điểm nổi tiếng đối với cộng đồng sinh viên Việt Nam tại Nhật Bản. Những sinh viên này truyền tai nhau rằng cách thức nấu nướng tại nhà hàng này khá giống ở Việt Nam và rằng họ được nghe từ nhiều người quen rằng Torikizoku là nơi tốt để làm thêm nếu như vốn tiếng Nhật chưa được thành thạo.

Hiroyuki Ogawa – Giám đốc Hiệp hội Việt Nhật nói rằng mặc dù truyền thông đại chúng tại Việt Nam chưa phát triển nhiều nhưng văn hóa truyền miệng lại rất thịnh hành và Torikizoku rất nổi tiếng trong cộng đồng người Việt.

Chuỗi này nhắm tới mục tiêu mở 1.000 chi nhánh hoạt động tính tới tháng 7/2021 vì vậy việc đảm bảo nguồn nhân lực là cực kỳ quan trọng. Để giúp đào tạo những nhân viên người Việt một cách nhanh chóng, công ty này thậm chí còn sản xuất video hướng dẫn nấu ăn bằng tiếng Việt.

"Họ phải phục vụ khách hàng bằng tiếng Nhật nhưng những quy định, hướng dẫn cơ bản thì nên được làm bằng tiếng Việt", ông Hidehito Nakanishi đến từ Torikizoku nói.

"Những nhân viên bán thời gian người Việt rất chăm chỉ và thành thật. Nếu như có thể nói tiếng Nhật thành thạo thì họ chính là những nhân viên tuyệt vời", theo Eita Iida – chủ tịch Ten Allied – đơn vị điều hành của Tengu Sakaba và một số quán rượu khác. Tháng 7, Ten Allied đã có 480 nhân viên bán thời gian người Việt và con số này tăng gấp 10 lần so với năm 2014. Người Việt hiện chiếm 18% lượng nhân viên bán thời gian của công ty – nhóm lớn nhất trong số những nhân viên mang quốc tịch nước ngoài của công ty.

Chimney – đơn vị điều chuỗi quán rượu Hana no Mai cũng đang tìm kiếm nhân viên người Việt. Tính tới tháng 6, 214 trong số 512 nhân viên bán thời gian người nước ngoài của họ là người Việt – chiếm 42%.

Huyền – một sinh viên 19 tuổi người Việt đang theo học tại Osaka tới Nhật Bản từ 1 năm trước. Cô hiện làm công việc bán thời gian tại một chuỗi cửa hàng bánh bao. Sau khi tan học vào lúc 4 giờ chiều, Huyền tới quán bánh làm việc từ 6 giờ tối tới 10 giờ và kiếm được 110.000 yen mỗi tháng.

Huyền ở chung phòng với một người bạn cùng quê với giá thuê 28.000 yen mỗi tháng. Mỗi năm, cha mẹ Huyền gửi sang số tiền là 250.000 yen để nộp học phí và nhờ mức lương ở quán bánh kể trên mà Huyền có thể trang trải những chi phí khác. Ngoài ra, làm việc tại nhà hàng bánh bao, Huyền còn được bao ăn tối chính vì thế cô có thể tiết kiệm thêm một khoản kha khá.

Tại Nhật Bản, sinh viên nước ngoài được phép làm việc 28 giờ mỗi tuần. Với mức thu nhập ở Việt Nam vẫn còn thấp, nhiều sinh viên Việt rất khó khăn trong việc đủ sống với số tiền của cha mẹ gửi sang. Chính vì lý do đó, họ có xu hướng tìm kiếm những công việc với mức lương cao hơn, làm vào buổi tối sau khi rời trường học.

Điều đáng nói là trước đây, hầu hết nhân viên tại các quán izakayas đều là sinh viên Trung Quốc, với số lượng gấp đôi so với người Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên số lượng sinh viên Trung Quốc phải làm bán thời gian bắt đầu giảm vì họ được nhận nhiều tiền hơn từ gia đình gửi sang.

Báo Mỹ nói gì về hiện tượng sinh viên Việt Nam tốt nghiệp đại học lại đi chạy xe ôm kiếm 5 triệu mỗi tháng?

Vân Đàm