Ngày 29/10 tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tổ chức hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam năm 2023.

Di cư lao động là loại hình di cư chủ yếu

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 được Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao chủ trì biên soạn với sự tham gia của các cơ quan, trong khuôn khổ Dự án “Hỗ trợ chính sách và chương trình dựa trên bằng chứng trong bối cảnh di cư xuyên biên giới ở Việt Nam” do Bộ Ngoại giao và IOM phối hợp thực hiện với tài trợ của Quỹ Phát triển IOM (IDF) nhằm tổng hợp, phân tích các dòng di cư của công dân Việt Nam ra nước ngoài, dòng di cư của người nước ngoài vào Việt Nam và chính sách, pháp luật liên quan đến di cư trong giai đoạn 2017-2023.

Đánh giá cao vai trò của người di cư trong thúc đẩy phát triển xã hội và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam và cả các quốc gia có liên quan (quốc gia tiếp nhận hay quốc gia gốc), Báo cáo nhận định, di cư quốc tế, nếu được quản lý hiệu quả, sẽ là nhân tố thúc đẩy phát triển bền vững, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội cho mỗi quốc gia, mỗi địa phương, cộng đồng và của chính bản thân người di cư.

Theo số liệu của Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023, trong giai đoạn 2017-2023, di cư lao động tiếp tục là loại hình di cư chủ yếu của Việt Nam với gần 860.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, tương đương với hơn 100.000 người được đưa đi hàng năm, tập trung nhiều nhất tại Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc.

Di cư du học cũng có mức tăng tương tự; mặc dù đến nay chưa có số liệu chính xác nhưng con số ước tính hiện đạt trên 250.000 người, chủ yếu tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, Hoa Kỳ, Đài Loan (Trung Quốc), Canađa, Trung Quốc, Anh, Đức. Tỷ lệ người Việt Nam di cư là nữ giới có chiều hướng tăng. Dòng di cư của người nước ngoài vào Việt Nam cũng tương đối đa dạng, đáng kể nhất là di cư lao động với 475.198 người nước ngoài được cấp phép lao động từ 2017-2022.

Bên cạnh đó, các số liệu của Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cũng chỉ ra một số thách thức như việc bảo đảm di cư an toàn, ngăn chặn tình trạng đưa người di cư trái phép, mua bán người qua biên giới, giảm thiểu tình trạng dễ bị tổn thương, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người di cư trước thực trạng báo động về lừa đảo trực tuyến “việc nhẹ lương cao”, đưa người di cư làm việc trái phép, mua bán người nhằm ép buộc thực hiện hành vi phạm tội tại các cơ sở sòng bạc, kinh doanh trò chơi trực tuyến trong khu vực. Tình trạng “chảy máu chất xám” và các thách thức mới đặt ra do sự phát triển của trí tuệ nhân tạo bắt đầu thay thế nguồn nhân lực tay nghề thấp cũng là những vấn đề cần tiếp tục quan tâm.

2 điểm nổi bật của Hồ sơ Di cư 2023

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Minh Vũ, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, đánh giá Hồ sơ Di cư Việt Nam có một số điểm nổi bật so với hai Hồ sơ Di cư được công bố vào năm 2011 và 2016. Cụ thể, lần đầu tiên bổ sung phân tích các dòng di cư của người nước ngoài vào Việt Nam, chính sách, pháp luật liên quan đến di cư của người nước ngoài, thu thập, phân tích được một hệ thống dữ liệu, thông tin về di cư quốc tế có nhiều phân tổ thống kê, đánh giá đầy đủ hơn về chính sách và thực tiễn bảo đảm quyền của phụ nữ trong quá trình di cư và cung cấp thông tin, kết quả việc triển khai Thỏa thuận toàn cầu về Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (Thỏa thuận GCM) của Việt Nam.

Quang cảnh buổi hội thảo.

Trợ lý Bộ trưởng Nguyễn Minh Vũ khẳng định Việt Nam mong muốn thúc đẩy hợp tác với các quốc gia cũng như các cơ quan của Liên Hợp quốc, các tổ chức quốc tế nhằm tăng cường chia sẻ kinh nghiệm quản trị di cư, xây dựng, quản lý hệ thống dữ liệu di cư, đẩy mạnh các biện pháp thúc đẩy di cư hợp pháp an toàn và giảm thiểu tính dễ bị tổn thương đối với người di cư trong quá trình di cư.

Phát biểu tại Hội thảo bà Mitsue Pembroke, Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM cho rằng, “Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 giúp chúng ta có cái nhìn đa chiều hơn về các khía cạnh khác nhau của di cư thông qua số liệu và quá trình phân tích dựa trên bằng chứng”.

Bà Mitsue Pembroke, Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM phát biểu tại hội thảo.

“Trong một thế giới không ngừng thay đổi, cùng quá trình toàn cầu hóa và hội nhập, việc hiểu rõ các vấn đề xung quanh di cư sẽ giúp các quốc gia đưa ra những chính sách dựa trên bằng chứng và hiệu quả. Chúng tôi hiểu rằng Hồ sơ Di cư là cẩm nang giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các xu hướng, cũng như nắm bắt được các thách thức còn tồn tại xung quanh vấn đề này”.

Các đại biểu chụp ảnh kỉ niệm tại hội thảo.

Tại hội thảo, gần 80 đại biểu từ các Bộ, cơ quan, Đại sứ quán các nước và các tổ chức quốc tế đã cùng tích cực trao đổi về những xu hướng nổi bật của di cư trong những năm qua, cùng với các bài tham luận từ Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao), Cục Quản lý lao động nước ngoài (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), Cục Dân số (Bộ Y tế) và Cục Phòng chóng tội phạm và ma túy (Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng).

Sau hội thảo tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao tiếp tục phối hợp với IOM tổ chức công bố Hồ sơ di cư Việt Nam 2023 tại thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 1/11.

Lanny Phetnion: Người nước ngoài đầu tiên đạt danh hiệu Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài

Vinh danh 14 người Việt Nam và người nước ngoài có nhiều đóng góp cho cộng đồng