Quyền con người phải là trọng tâm của mọi chính sách về dân số Nhân dịp UNFPA công bố báo cáo Tình trạng Dân số thế giới năm 2023, ông Björn Andersson, Giám đốc Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã có bài viết với nhan đề "Quyền con người phải là trọng tâm của mọi chính sách về dân số". Tạp chí Thời Đại trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

[Infographics] Dân số gia tăng gây áp lực lên tài nguyên thiên nhiên Trong khi dân số thế giới không ngừng biến động thì các nguồn tài nguyên thiên nhiên dần trở nên cạn kiệt và lượng khí thải ra môi trường ngày càng nhiều hơn.

Tốc độ tăng trưởng dân số toàn cầu trong năm qua chỉ ở mức dưới 1%, chỉ có thêm 75 triệu người trong năm 2023. Theo số liệu của Cục điều tra dân số Mỹ, vào đầu năm 2024, dân số toàn cầu sẽ đạt hơn 8,1 tỷ người. Dự kiến mỗi giây trên toàn thế giới sẽ có 4,3 ca sinh và 2 ca tử vong.

Dân số toàn cầu sẽ đạt hơn 8,1 tỷ người vào đầu năm 2024

Theo dự đoán của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), dân số toàn cầu dự kiến sẽ đạt 8,5 tỷ vào năm 2030 và 9,7 tỷ vào năm 2050. Dân số dự kiến sẽ đạt đỉnh 10,4 tỷ vào năm 2080 và duy trì mức này cho đến năm 2100.

Báo cáo của Liên hợp quốc chỉ ra rằng sự phân bố tăng trưởng dân số theo khu vực trong tương lai sẽ cực kỳ không đồng đều. Hiện tổng dân số của Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh và Indonesia ở châu Á đã lên tới 3,5 tỷ người, chiếm gần một nửa tổng dân số thế giới. Có hai quốc gia có dân số vượt quá 1 tỷ người là Trung Quốc và Ấn Độ. Dân số của Trung Quốc và Ấn Độ gần như ngang nhau, cả hai đều hơn 1,4 tỷ người. Theo tốc độ tăng dân số hiện nay, dân số Ấn Độ dự kiến sẽ vượt qua Trung Quốc và trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới. Sau năm 2050, khu vực châu Phi cận Sahara là dự kiến sẽ đóng góp hơn một nửa tăng trưởng dân số thế giới.

Tốc độ tăng dân số ở nhiều nước phát triển trên thế giới rất thấp, thậm chí âm và đều đang phải đối mặt với hiện tượng già hóa dân số. Tốc độ tăng trưởng dân số của Mỹ trong năm 2023 là 0,53%, bằng một nửa mức trung bình trên toàn thế giới. Mỹ có thêm 1,7 triệu người trong năm nay và sẽ có dân số vào ngày đầu năm mới là 335,8 triệu người.

Tỷ lệ sinh ở các nước phát triển giảm mạnh

Nhà nhân khẩu học William Frey tại Viện Brookings cho biết, nếu tốc độ hiện tại tiếp tục kéo dài cho đến cuối thập kỷ này thì những năm 2020 có thể là thập kỷ tăng trưởng dân số chậm nhất trong lịch sử nước Mỹ, tốc độ tăng trưởng dưới 4% trong giai đoạn 10 năm từ 2020 đến 2030.

Vào đầu năm 2024, Mỹ dự kiến sẽ có một ca sinh ra cứ sau 9 giây và cứ sau 9,5 giây lại có một ca tử vong. Tuy nhiên, số lượng người nhập cư tăng lên sẽ giữ cho dân số nước này không giảm. Di cư quốc tế ròng dự kiến ở mức sẽ có thêm 1 người di cư vào Mỹ cứ sau 28,3 giây. Sự kết hợp giữa sinh, tử và di cư quốc tế ròng này làm tăng dân số Mỹ.

Thế giới 8 tỷ người – cơ hội và thách thức Sáng ngày 15/11/2022, một bé gái chào đời tại Manila (Philippines) đánh dấu mốc quan trọng là người công dân thứ 8 tỷ của toàn cầu. Dấu mốc này vừa là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển, đồng thời cũng mang tới không ít thách thức trên hành trình hướng tới một tương lai bền vững cho tất cả mọi người. Nhưng việc thế giới đạt mức 8 tỷ người sẽ đặt ra nhiều thách thức hơn là cơ hội.

OECD khuyến cáo Việt Nam cần chuẩn bị sẵn sàng cho tình trạng già hóa dân số Tới năm 2050, tỷ số phụ thuộc người già sẽ tăng từ mức 11% hiện nay lên tới 33%, là một trong những mức cao nhất ở Đông Nam Á.