Đây là một trong những nội dung đáng chú ý tại hội thảo “Một số định hướng cơ bản của dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi)” được Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức tại Hòa Bình ngày 24/3.

Vụ án ma túy ở Quảng Ninh vừa được đưa ra xét xử có tới 30 án tử hình. Ảnh: Dân Trí

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết một trong những định hướng lớn nhất của dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) lần này là hạn chế phạm vi áp dụng hình phạt tử hình.

“Chỉ áp dụng hình phạt tử hình đối với một số ít trường hợp phạm các tội đặc biệt nghiêm trọng có tính chất dã man, tàn bạo, xâm phạm tính mạng của con người (như giết người dã man; giết người cướp của; giết người và hiếp dâm; giết người vì động cơ đê hèn...); đe dọa nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và sự phát triển giống nòi (một số tội phạm về ma túy)...” - ông Tụng nói.

Bên cạnh quy định không áp dụng hình phạt tử hình đối với người chưa thành niên, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi như hiện nay, dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) bổ sung thêm đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 70 tuổi trở lên.

Cụ thể, dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) bỏ hình phạt tử hình đối với bảy loại tội danh, bao gồm tội: cướp tài sản; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh. Dự thảo cũng chỉ giữ lại hình phạt tử hình đối với tội mua bán trái phép chất ma túy; còn các tội danh khác liên quan tới ma túy thì mức hình phạt cao nhất là chung thân.

Hầu hết ý kiến phát biểu tại hội thảo đồng tình với chủ trương cần giảm các tội có hình phạt tử hình, nhưng riêng với các tội về tham nhũng thì vẫn phải giữ hình phạt tử hình để đáp ứng yêu cầu phòng chống tội phạm này ở nước ta.

PGS.TS Nguyễn Tất Viễn, thường trực Ban chỉ đạo cải cách tư pháp trung ương, nói: “Cũng có nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ hình phạt tử hình đối với các tội nhận hối lộ, tội tham ô nhưng tôi cho rằng trong tình hình hiện nay thì chưa nên bỏ”.

Phó chánh án TAND tối cao Nguyễn Sơn cũng cho rằng giữ lại hình phạt tử hình đối với tội tham nhũng là thể hiện quyết tâm phòng chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước ta.

Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Nguyễn Phong Hòa nói giảm án tử hình là đúng. “Nhưng còn có những cái cần tính toán thêm, ví dụ như tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Đúng là rất đau lòng vì có những trường hợp chỉ vận chuyển thuê. Nhưng cần phải xét thực tế là có những tuyến biên giới, có những đêm chúng tôi tính được có tới 60 toán vận chuyển ma túy, có vũ trang, gặp là chúng tấn công, bắn anh em mình luôn” - ông Hòa phân tích.

Ông Nguyễn Tất Viễn - Thường trực Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương cho biết, Bộ luật Hình sự hiện hành có 22 tội danh quy định xử hình phạt tử hình, nếu bỏ đi 7 tội thì vẫn còn là quá cao.

“Tử hình là hình phạt tước đi quyền sống - quyền quan trọng nhất của con người nên việc kết án tử hình cũng đồng thời tước bỏ cơ hội tái hòa nhập cộng đồng và phục thiện, loại trừ khả năng khắc phục oan sai có thể xảy ra trên thực tế”- ông Viễn nói và cho rằng việc thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình là hết sức cần thiết.

Đồng tình với ông Viễn, Phó chánh án TAND Tối cao Nguyễn Sơn cho biết trong quá trình thảo luận, góp ý cho dự thảo bộ luật này đã có nhiều ý kiến cho rằng nên loại bỏ tử hình ở một số tội danh khác nữa.

“Tội hiếp dâm trẻ em có thể xem xét vì khi áp dụng hình phạt tử hình thì phải kèm theo những hành vi đặc biệt nghiêm trọng như giết người. Tuy nhiên trường hợp này ít khi xảy ra. Còn với tội tham nhũng thì vẫn nên tiếp tục giữ án tử hình bởi đây là loại tội phạm gây bất ổn trong xã hội, nếu không trừng trị nghiêm sẽ mất lòng tin của người dân trong đấu tranh chống tham nhũng”- ông Sơn bày tỏ quan điểm.

Trung tướng Trần Văn Độ - nguyên Chánh án Tòa án quân sự Trung ương, nguyên Phó chánh án TAND Tối cao bày tỏ, nếu cho rằng phải trấn áp, xử phạt thật mạnh, thật nặng thì tội phạm mới giảm thì đó là quan điểm sai lầm.

Điều quan trọng nhất trong chính sách hình sự cần hướng, theo ông Độ, chính là hướng đến tính hướng thiện. Ông Độ ví dụ về vụ án buôn bán ma túy tại Quảng Ninh mới được đưa ra xét xử mới đây. “Nếu đúng theo quy định của pháp luật thì có thể 60 trường hợp bị áp dụng án tử hình, nhưng qua cân nhắc, tòa đã chỉ tuyên án tử đối với 30 trường hợp”- ông Độ nói.

T.N (tổng hợp)