Tượng đài nhà thơ Pushkin - món quà Hội Nhà văn Nga gửi tới nhân dân Hà Nội Ngày 17/3, tại Công viên Hòa Bình (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội), UBND TP Hà Nội phối hợp Đại sứ quán Nga tại Việt Nam tổ chức lễ khánh thành tượng đài đại thi hào Nga Alexander Sergeievich Pushkin.

Lễ kỷ niệm 223 năm Ngày sinh Đại thi hào Pushkin Chiều ngày 6/6, tại Hà Nội, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga (TTKH&VH Nga) tại Hà Nội đã tổ chức buổi lễ nhân dịp kỷ niệm 223 năm ngày sinh Đại thi hào A.S.Pushkin (26/5/1799 – 26/5/2022).

Chia sẻ với phóng viên tạp chí Thời Đại, dịch giả Thúy Toàn kể: Ông biết bài thơ “Tôi yêu em” cùng thời điểm ông mới sang Nga học và biết người bạn gái, sau này trở thành người vợ đồng hành đến đầu bạc răng long.

Lúc ấy dịch giả Thúy Toàn thấy cảm xúc mà Puskin thể hiện trong bài thơ rất giống hoàn cảnh của ông lúc bấy giờ. Vậy nên trước tiên ông đã dịch để dành riêng cho một người, đó là cho một cô gái ông rất mực yêu thương nhưng không dám ngỏ lời. Cô ấy là người đã cùng sang Nga học với ông trong đợt đầu tiên do nhà nước cử đi.

Dịch giả Thúy Toàn cùng vợ thời trẻ (Ảnh: NVCC).

Dịch giả Thúy Toàn kể lại: “Tôi xuất thân nhà quê, còn cô ấy là con nhà có điều kiện, hiền thục lại xinh đẹp, mình đâu dám ngỏ lời. Vào khoảng năm 1958, tôi bắt đầu toàn tâm toàn ý dịch “Tôi yêu em”. Tôi cảm thấy mình đơn phương trong tình yêu, nhưng tôi có tự trọng của tôi. Chính Puskin giáo dục cho tôi lòng tự trọng ấy và sự kiêu hãnh ấy. Bao nhiêu tình cảm muốn nói với người mình yêu, tôi dồn cả vào từng câu từng chữ của bản dịch.

Không dám trực tiếp ngỏ lời, tôi lấy cớ cô ấy chữ đẹp nên nhờ chép lại bản dịch để gửi về Việt Nam cho báo Văn nghệ. Bản dịch bài thơ được đăng và được nhiều bạn đọc yêu thích.

Tôi rất vui khi biết bài thơ được đăng, nhưng cũng chẳng dám nói gì, vì tôi nào biết ý cô ấy ra sao, không khéo đến làm bạn cũng không còn được. Nhưng một ngày nọ, tôi bất ngờ nhận được chiếc áo len do cô ấy đan tặng. Khi ấy tôi mới biết là cô ấy cũng có để tâm đến mình và rồi chúng tôi yêu nhau. Sau khi tốt nghiệp và trở về Việt Nam, tôi giảng dạy tại Trường Trung cấp Ngoại ngữ Mễ Trì (sau này là Trường Đại học Quốc gia Hà Nội), cô ấy thì về Viện Văn học, hai năm sau thì chúng tôi cưới nhau. Tôi vẫn luôn thầm cảm ơn nước Nga đã không chỉ mang lại cho tôi những bản dịch được đón nhận, mà còn mang đến cho tôi một người bạn đời mà tôi luôn quý trọng.”

Hiện nay, ông Thúy Toàn đã nghỉ hưu, sống tại căn nhà cả đời ông gắn bó trong con ngõ nhỏ ở phố Đội Cấn, xung quanh được bao phủ bởi không gian tĩnh lặng đến lạ thường. Hai người con một trai một gái của dịch giả Thúy Toàn đã lập gia đình và ra ở riêng. Ông bà đã lên chức cụ nội mà vẫn sớm tối có nhau. Bà hàng ngày vẫn đi chợ, nấu cho ông những món ăn ông yêu thích.

Hiểu chồng mình có sở thích với việc đọc và nghiên cứu, nên bà luôn tôn trọng thế giới riêng của ông và dành cho ông một khu làm việc riêng trong mái ấm của họ. Mỗi khi có khách đến chơi nhà, ông vẫn đọc những bài thơ ông tâm huyết, lật từng trang kỷ niệm với những tấm hình cả một thanh xuân ở nước Nga và nhiều khoảnh khắc ông gắn bó với thế giới văn hóa Nga. Ông luôn cẩn thận để từng cặp tài liệu theo từng chủ đề và dường như, ông không bao giờ bị nhầm lẫn chúng với nhau.

Dịch giả Thúy Toàn cùng cuốn sách "Người bạn ở buồng kế bên" (Chuyện kể về A.Puskin) xuất bản năm 2021 kể về cuộc đời của “Mặt trời thi ca Nga’’ (Ảnh: Vũ Khánh).

Chia sẻ thêm về đại thi hào Puskin, dịch giả Thúy Toàn cho biết, với hơn hai mươi năm sáng tạo nghệ thuật, Puskin đã kịp dựng cho văn học Nga những cột mốc chính để đưa văn học Nga bước vào kỷ nguyên hoàng kim rực rỡ nhất. Cuộc đời ngắn ngủi của ông từ nay trở thành bất tử. Ngay sau khi thi hào Puskin tạ thế (năm 1837), V.G.Belinski – nhà phê bình vĩ đại Nga đã tiên đoán: “Puskin thuộc những hiện tượng sống động và tiếp tục chuyển động về phía trước, không hề dừng lại ở điểm mà thần chết chặn đứng, mà tiếp tục chuyển động đi vào tiềm thức của xã hội. Mỗi thời đại nối tiếp sau đều lên tiếng về những hiện tượng đó…”

Chương trình Âm nhạc &Văn hoá Nga tại Việt Nam: tái hiện các nhạc phẩm Nga nổi tiếng Ngày 22/11, tại NXB Kim Đồng, 55 Quang Trung, Hà Nội đã diễn chương trình Âm nhạc &Văn hoá Nga mang tên Tinh thần Nga. Chương trình diễn ra nhân dịp Kỷ niệm Cách mạng tháng 10 Nga và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Liên bang Nga.

Kỷ niệm 350 năm ngày sinh của Pyotr Đại đế tại Hà Nội Ngày 9/6, Trung tâm Khoa học và Văn hoá Nga tại Hà Nội đã tổ chức kỷ niệm 350 năm ngày sinh của Pyotr Đại đế dành cho các thầy, cô giáo dạy tiếng Nga, các nhà nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, sinh viên năm cuối các trường đại học ngoại ngữ tại Việt Nam và cựu sinh viên các trường đại học Nga.