Tổng thống Trump tung "đòn quyết định" gì vào ngày 6/1?

Tổng thống Trump tổ chức tiệc giao thừa rồi biến mất, khách tham dự chưng hửng sau khi đã đổ cả đống tiền

Diễn biến bất ngờ sát ngày hạ màn bầu cử tổng thống Mỹ 2020

Thượng nghị sĩ Ted Cruz dẫn đầu nỗ lực thách thức kết quả bầu cử tổng thống (Ảnh: Guardian)

Ngày 2/1, chỉ 4 ngày trước khi Quốc hội Mỹ họp để xác nhận kết quả chính thức số phiếu Đại cử tri của các bang bầu Tổng thống Mỹ, Thượng nghị sĩ (TNS) Ted Cruz của bang Texas bất ngờ đệ trình một văn bản được sự ủng hộ của 10 TNS Cộng hòa khác.

Theo văn bản, 11 TNS này đề nghị Ủy ban Cử tri đoàn (Electoral Commission) thanh tra khẩn cuộc bầu cử ngày 3/11 và phải hoàn tất cuộc thanh tra này trong vòng 10 ngày, với lý do là có những điều bất thường chưa từng có tiền lệ liên quan đến các tố cáo gian lận xảy ra trong quá trình bỏ phiếu.

Các TNS cũng cho biết họ chỉ xác nhận danh sách các Đại cử tri bầu ông Biden là Tổng thống Mỹ, dựa trên danh sách Đại cử tri mới được lập dựa trên kết quả thanh tra khẩn cấp này.

Cũng theo văn bản được đệ trình, Ủy ban Cử tri đoàn này sẽ gồm 15 người (5 Hạ nghị sĩ, 5 TNS và 5 Chánh án Tòa án Tối cao liên bang) xem xét các tranh chấp và đề xuất cách thức xử lý. Dựa trên kết luận của Ủy ban, các bang có thể triệu tập cuộc họp đặc biệt của nghị viện bang để bầu Danh sách cử tri đoàn mới.

Trước đó, trong lịch sử Mỹ đã từng có tiền lệ lập Ủy ban Cử tri đoàn vào năm 1876. Khi đó, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ giữa 2 ứng viên Samuel Tilden và Rutherford Hayes cũng có nét tương đồng như cuộc bầu cử năm nay là có những tố cáo gian lận.

Nỗ lực của 11 TNS nói trên tách biệt hoàn toàn với TNS Josh Hawley - thành viên đầu tiên của đảng Cộng hòa ở Thượng viện tuyên bố thách thức kết quả bầu cử tổng thống Mỹ. Tuyên bố được ông Hawley đưa ra hôm 30/12 và vấp phải không ít chỉ trích.

Những nỗ lực này đã đi ngược với mong muốn của các lãnh đạo đảng Cộng hoà, trong đó có lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell. Từ sau ngày 14/12, khi Đại cử tri đoàn chính thức bỏ phiếu cho ông Biden, ông McConnell đã công nhận ông Joe Biden là tổng thống đắc cử.

Liệu có cơ hội "lật kèo" cho ông Trump?

Trước đó, cuộc họp Quốc hội ngày 6/1 tới được coi là chỉ mang tính "thủ tục" sau khi ông Biden được "xác nhận" là người "giành chiến thắng" với việc đạt được 306/270 phiếu Đại cử tri cần thiết để trở thành tổng thống thứ 46 của nước Mỹ.

Tuy nhiên, theo các luật hiện hành của Mỹ liên quan đến bầu cử, chỉ cần có một văn bản viết tay của một Hạ nghị sĩ và một TNS thì Quốc hội (gồm Thượng viện và Hạ viện) sẽ phải "giải tán" để Hạ viện và Thượng viện tiến hành họp riêng rẽ và bỏ phiếu riêng, trước khi nhóm họp lại.

Hiện có hơn 140 Hạ nghị sĩ và 12 TNS tuyên bố phản đối kết quả thắng lợi của ông Joe Biden trong phiên họp Quốc hội mới ngày 6/1 sắp tới. Điều này đồng nghĩa cả Thượng viện và Hạ viện sẽ phải thảo luận riêng, bỏ phiếu biểu quyết về vấn đề này.

Cuộc họp ngày 6/1 tới được dự đoán sẽ có tranh luận dài, gay gắt giữa các bên vì số nghị sĩ phản đối việc phê chuẩn danh sách Đại cử tri hiện tại ở mỗi viện đã tới hàng chục người và nhiều khả năng con số này còn tăng thêm do sức ép của hàng chục triệu cử tri Cộng hòa đối với các nghị sĩ của mình khi ngày 6/1 tới gần.

Việc quyết định ai là Tổng thống tiếp theo hoặc quy trình lựa chọn mới phải được giải quyết ngay trong ngày 6/1. Chưa ai có thể nói trước điều gì, bởi đây là sự kiện chưa từng có tiền lệ kể từ cuộc bầu cử năm 1876.

Nếu sau ngày 6/1 nước Mỹ không thể lựa chọn được một Tổng thống mới hoặc sau ngày này mà các cuộc đấu pháp lý vẫn tiếp diễn trong khi không có tiến triển trong việc chuyển giao quyền lực, thì nước Mỹ, về lý thuyết, sẽ rơi vào cuộc khủng hoảng hiến pháp và khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất kể từ 1876.

Phe Cộng hòa chỉ trích nghị sĩ đang nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử là "phá hoại" Nhiều thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện chỉ trích nỗ lực do Thượng nghị sĩ Josh Hawley dẫn dắt nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử.

New York Times tiết lộ Trump nhiều lần "nổi đóa" với con rể vì bất đồng trong ứng phó Covid-19 Tổng thống Donald Trump từng vài lần chỉ trích con rể Jared Kushner vì mâu thuẫn về việc xét nghiệm và đeo khẩu trang phòng dịch Covid-19.

Ông Trump cảnh báo sẽ có biểu tình lớn về kết quả bầu cử Hôm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo thông qua Twitter rằng sẽ có một cuộc biểu bình lớn có tên gọi “Stop the Steal" (tạm dịch: “Ngừng đánh cắp”) diễn ra tại thủ đô Washington vào lúc 11h sáng ngày 6/1 (giờ địa phương) – thời điểm Quốc hội Mỹ nhóm họp để xác nhận kết quả bầu cử tổng thống.