Lạm phát cao "phủ bóng" lên mùa mua sắm cuối năm tại Mỹ Liên đoàn Bán lẻ quốc gia Mỹ dự kiến doanh số bán hàng trong kỳ nghỉ lễ tháng 11 và tháng 12 năm nay sẽ tăng từ 6-8% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng lại giảm mạnh so với mức tăng 13,5% vào năm 2021.

Thế giới sẽ như thế nào trong năm 2023? Năm 2023 đã bắt đầu. Sau những màn trình diễn pháo hoa tưng bừng rỡ ở nhiều nơi trên thế giới với những niềm tin và hy vọng cho một năm mới tốt đẹp hơn, các chuyên gia quốc tế cũng không quên đưa ra những dự đoán cho thế giới trong năm mới với nhiều mảng màu tối sáng.

Hơn một năm sau khi căng thẳng Nga – Ukraine bắt đầu, giá năng lượng đang giảm trở lại. Tuy nhiên các hộ gia đình trên thế giới đang gặp khó với một yếu tố mới: giá thực phẩm tăng quá cao, theo những thông tin được Wall Street Journal đăng tải mới đây.

Trong khoảng thời gian 12 tháng tính đến tháng 3/2023, giá thực phẩm, rượu và thuốc lá tăng đến 15,4% trong khu vực đồng tiền chung châu Âu, trong khi đó giá năng lượng giảm 0,9%. Tại Mỹ, giá thực phẩm tăng 10,2% trong thời gian 12 tháng tính đến hết tháng 2/2023, cao hơn mức tăng 5,2% của giá năng lượng.

Phần lớn các chuyên gia kinh tế tin rằng giá thực phẩm sẽ hạ nhiệt trong những tháng tới. Tuy nhiên hiện các chuyên gia cũng còn đang tranh cãi nhau rất nhiều về nguyên nhân giá thực phẩm. Trên thị trường hàng hóa thế giới, giá thực phẩm đã giảm suốt từ tháng 4/2022, thế nhưng trên thị trường tiêu dùng, giá thực phẩm lại tăng cao. Ở phần lớn các nước, thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách chi tiêu của các hộ gia đình.

Thông thường, biến động giá nông sản mà người nông dân bán ra và giá tiêu dùng thường có độ trễ nhất định. Ngoài ra, giá hàng hóa nguyên liệu thô thường chỉ là một phần của giá tiêu dùng cuối cùng, người tiêu dùng phải trả tiền cho chi phí chế biến, đóng gói, vận tải cũng như phân phối.

Dù vậy, độ trễ hiện tại cũng như tính đến khoảng cách giữa nơi sản xuất và nơi tiêu thụ khiến cho nhiều chuyên gia kinh tế tính đến yếu tố khác đẩy tăng giá cả: doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng có thể đã nâng giá bán lên cao hơn cần thiết nhằm bù đắp cho chi phí tăng cao.

“Cách duy nhất để lý giải cho mối quan hệ trái chiều giữa giá thực phẩm cung ứng và giá tiêu dùng chính là biên lợi nhuận của bên trung gian đang tăng lên”, chuyên gia kinh tế tại quỹ Pantheon Macroeconomics – ông Claus Vistesen phân tích.

Nhiều quan chức phụ trách vấn đề lãi suất tại Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hiện đang xem xét đến biên lợi nhuận lớn dần của các doanh nghiệp, theo thành viên của ban điều hành ECB – ông Fabio Panetta cho hay.

Ông Panetta nhấn mạnh: “Những hành vi cơ hội của các doanh nghiệp có thể trì hoãn sự sụt giảm của lạm phát lõi”.

Căng thẳng Nga – Ukraine đã đẩy giá thực phẩm toàn cầu tăng cao. Cả hai nước này đều là nước nhập khẩu ngũ cốc và nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất thuốc trừ sâu.

Tháng 3/2022, chỉ số giá thực phẩm toàn cầu theo tính toán của Liên hợp quốc (UN) trong đó có bao gồm ngũ cốc, dầu thực vật, đường, thịt và các sản phẩm sữa chạm ngưỡng cao nhất trong hơn nửa thế kỷ.

Giá cả thực phẩm duy trì ở ngưỡng cao này cho đến cuối tháng 6/2022, sau đó giảm sâu vào tháng 7/2022. Ngược lại, giá cả thực phẩm tại cả Mỹ và châu Âu không ngừng tăng.

Chính phủ các nước châu Âu đang lo lắng.

Tính từ sau khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang, mối lo lớn nhất của họ là bảo vệ các hộ gia đình khỏi chi phí năng lượng quá cao. Chính phủ phần lớn các nước áp dụng mức giá trần, nhằm để hạn chế bớt khó khăn trong mùa đông và duy trì sự ủng hộ của người dân.

Ban đầu, giá thực phẩm không thu hút nhiều sự quan tâm bởi giá thực phẩm tăng thấp hơn giá năng lượng. Thực tế này đã thay đổi trong những tháng gần đây.

Các ngân hàng trung ương đang đương đầu với vấn đề giá thực phẩm cao. Phần lớn đều nhìn vào lạm phát lõi, vốn không tính đến giá thực phẩm và năng lượng, để có thể nhìn nhận về xu thế dài hạn. Tuy nhiên họ cũng nhận ra rằng lạm phát toàn phần, vốn có tính đến cả giá thực phẩm và năng lượng, có thể ảnh hưởng đến kỳ vọng của công chúng. Người dân bình thường tiêu nhiều tiền nhất vào thực phẩm. Kết quả, người lao động sẽ đòi hỏi lương cao hơn, kết quả giá cả cũng tăng theo.

Tổng thống Mỹ coi chống lạm phát toàn cầu là ưu tiên hàng đầu Tổng thống Biden coi việc chống lạm phát toàn cầu là ưu tiên hàng đầu.

Việt Nam lọt nhóm đầu các nước sẽ tăng lương thực tế nhiều nhất năm 2023 Lạm phát tăng vọt sẽ khiến kế hoạch tăng lương năm 2023 trên thế giới trở nên gập ghềnh hơn.