Kiên quyết ngăn chặn lợi dụng xuất xứ Việt Nam để lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại

Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Tài chính, tại buổi làm việc, Hải quan Hoa Kỳ giới thiệu với Hải quan Việt Nam về thẩm quyền của Hải quan Hoa Kỳ trong việc thực thi ngăn chặn hành vi chuyển tải bất hợp pháp.

“Hoạt động chuyển tải bất hợp pháp sẽ gây thiệt hại không chỉ cho doanh nghiệp Hoa Kỳ và doanh nghiệp Việt Nam, làm cho các doanh nghiệp mất lợi thế do mất đi môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng”, đại diện CBP cho hay.

Đoàn công tác Bộ Tài chính chụp ảnh lưu niệm cùng đại diện Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ. (Ảnh: Bộ Tài chính)

Thông tin thêm về vấn đề chuyển tải bất hợp pháp được CBP đưa ra, Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn cho biết Hải quan Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp tăng cường kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn không để hàng hóa của nước thứ ba qua Việt Nam lẩn tránh thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ.

Hải quan Việt Nam cũng đã tiếp nhận, hỗ trợ cung cấp thông tin và phối hợp kiểm tra xác minh các nghi vấn của Hải quan Hoa Kỳ liên quan đến gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp nhằm lẩn tránh thuế với tổng số khoảng hơn 35 vụ việc từ năm 2019 đến nay.

“Quan điểm nhất quán của Chính phủ Việt Nam, Bộ Tài chính Việt Nam là kiên quyết ngăn chặn các hoạt động và hành vi lợi dụng Việt Nam làm điểm trung chuyển, lợi dụng xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu đi các nước nhằm lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại”, Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Về các giải pháp trong thời gian tới nhằm ngăn chặn hoạt động chuyển tải bất hợp pháp, ông Âu Anh Tuấn cho biết: Chính phủ Việt Nam đã có định hướng ban hành kế hoạch tổng thể về sàng lọc và kiểm soát chặt chẽ các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án tiềm ẩn rủi ro về hoạt động chuyển tải bất hợp pháp, đầu tư nhà máy tại Việt Nam nhưng chỉ thực hiện các hoạt động gia công lắp ráp đơn giản, giá trị gia tăng thấp, không đáp ứng các tiêu chí xuất xứ để được công nhận là sản xuất tại Việt Nam…

“Về phía cơ quan hải quan, các biện pháp tăng cường kiểm tra, thắt chặt kiểm soát nhằm ngăn chặn không để hàng hóa của nước thứ ba qua Việt Nam lẩn tránh thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ đang và sẽ tiếp tục được thực hiện mạnh mẽ, trong đó có việc chỉ đạo, hướng dẫn hải quan các khu vực triển khai các kế hoạch kiểm tra doanh nghiệp sản xuất đặc biệt đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhập khẩu nguyên vật liệu từ nước thứ ba để gia công, chế biến, sản xuất và xuất sang Hoa Kỳ”, ông Tuấn cho hay.

Tại buổi làm việc, phía Hải quan Việt Nam đã đề xuất với Hải quan Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường các hoạt động trao đổi, chia sẻ thông tin kịp thời về các nghi vấn sai phạm như: Chia sẻ danh sách các doanh nghiệp/mặt hàng có rủi ro cao về chuyển tải bất hợp pháp, các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ có sự gia tăng đột biến về kim ngạch xuất khẩu và các mặt hàng nhập khẩu từ các đối tác thương mại khác của Hoa Kỳ có sự giảm đột biến để so sánh, đối chiếu và thực hiện các biện pháp kiểm soát.

Ngoài ra, trong khuôn khổ đàm phán Hiệp định về Thương mại Đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ở cấp kỹ thuật sắp tới đây, hai bên cần trao đổi cụ thể về các quy tắc xuất xứ để có thể áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu sang mỗi Bên, bảo đảm đáp ứng các tiêu chí xuất xứ theo quy định, từ đó giúp hạn chế và ngăn chặn hành vi chuyển tải bất hợp pháp.

Bên cạnh đó, Hải quan Hoa Kỳ tiếp tục dành cho Hải quan Việt Nam các hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng cường năng lực cho cán bộ của Hải quan Việt Nam trong việc phân tích, đánh giá, nhận diện các rủi ro, nguy cơ về chuyển tải bất hợp pháp, gian lận xuất xứ nhằm lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại.

Sớm ký biên bản ghi nhớ chương trình trao đổi dữ liệu điện tử với nước ngoài

Thay mặt CBP, ông Sung Huyn Ha - Giám đốc điều hành phụ trách các vấn đề khu vực thuộc Văn phòng Thương mại Hải quan Hoa Kỳ giới thiệu về mục tiêu và phương thức hoạt động của chương trình trao đổi dữ liệu điện tử với nước ngoài (FECDEP). Cụ thể, thông qua hợp tác trao đổi dữ liệu manifest theo thời gian thực, CBP sẽ hỗ trợ các nước trong việc xác định các lô hàng có rủi ro cao và trao đổi ngược trở lại các dữ liệu mới theo thời gian thực cho các đối tác để kịp thời ngăn chặn các lô hàng này.

Theo CBP, việc hợp tác theo chương trình này sẽ mang lại lợi ích tương hỗ cho cả hai bên và CBP mong muốn trên cơ sở Tuyên bố Ý định về hợp tác đã được ký năm ngoái, hai bên sớm có thể ký Bản ghi nhớ về hợp tác theo FECDEP (MOU) để triển khai thực hiện việc trao đổi dữ liệu nhằm ngăn chặn các lô hàng thuộc bất kỳ rủi ro nào không kể là các lô hàng này đi/đến từ đâu.

Một góc bến cảng nước sâu số 3 và 4 Lạch Huyện, Hải Phòng, ngày 13/5/2025. (Ảnh: VnExpress)

Hải quan Việt Nam cho biết đang trong quá trình tham vấn nội bộ về dự thảo MOU sau khi nhận được phản hồi của Hoa Kỳ đối với các ý kiến của Việt Nam về dự thảo MOU và hiện cần trao đổi, làm rõ một số nội dung về pháp lý cũng như kỹ thuật để triển khai. Do đó, hai bên thống nhất sẽ tổ chức các cuộc họp cấp kỹ thuật theo hình thức trực tuyến vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6/2025 để trao đổi, làm rõ các nội dung và chuẩn bị các thủ tục nội bộ cho việc ký MOU trong thời gian sớm nhất.

Xác định mô hình hợp tác trong Sáng kiến an ninh container

CBP giới thiệu về hoàn cảnh ra đời và mục tiêu của Sáng kiến an ninh container (CSI). Theo đó, CSI được CBP đưa ra vào năm 2002 nhằm mục tiêu bảo đảm an ninh từ xa cho Hoa Kỳ sau sự kiện khủng bố 11/9. Tất cả các container tiềm ẩn nguy cơ khủng bố đều được phát hiện và kiểm tra tại các cảng đi trước khi hàng hóa được xếp lên tàu đến Hoa Kỳ. Hiện CSI đang được triển khai tại 36 nước đối tác của CBP với tổng số 69 cảng tại nước ngoài. CSI đang được triển khai theo 3 mô hình cụ thể:

Mô hình truyền thống: Cán bộ của CBP sẽ sang làm việc cùng với cán bộ hải quan tại các cảng của nước sở tại để thực hiện nhiệm vụ xác định trọng điểm và kiểm tra container xuất khẩu đi Hoa Kỳ.

Mô hình từ xa: Thông tin được cung cấp và xử lý trên trang thông tin điện tử phục vụ việc xác định các lô hàng rủi ro cao.

Mô hình đầu mối liên lạc CSI tại các cảng nhất định: Các đầu mối liên lạc này sẽ thực hiện nhiệm vụ điều phối việc xác định trọng điểm và soi chiếu container tại các cảng nước ngoài trên cơ sở phân tích, đánh giá thông tin do các cơ quan hải quan đối tác cung cấp.

“CBP sẵn sàng làm việc cụ thể với Hải quan Việt Nam để thúc đẩy việc hợp tác giữa hai Bên theo chương trình này”, ông Sung Huyn Ha nhấn mạnh.

Trước trao đổi từ phía bạn, đại diện Hải quan Việt Nam, Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn cho biết: Việt Nam đã có 2 cảng nước sâu (Cái Mép – Thị Vải và Lạch Huyện) có các chuyến tàu container xuất hàng thẳng đi Hoa Kỳ và đây là thời điểm thích hợp để có thể triển khai CSI tại Việt Nam.

“Trên cơ sở thông tin do Hoa Kỳ cung cấp về các mô hình triển khai CSI, Hải quan Việt Nam sẽ nghiên cứu và xác định mô hình phù hợp để thực hiện việc hợp tác trong thời gian tới”, ông Âu Anh Tuấn cho hay.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chủ động làm việc với phía Hoa Kỳ về các vấn đề đàm phán

Thúc đẩy thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ theo hướng hài hòa, bền vững và lâu dài