Thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại Hội nghị. Nguồn: NHNN.

Sáng 3/4, phát biểu tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng để giải quyết khó khăn của nền kinh tế, phải thực hiện đồng bộ các giải pháp theo nguyên tắc vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đó, và khi xử lý cần cân nhắc thận trọng các rủi ro.

Đối với 2 thị trường đang gặp khó khăn là bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp, Thống đốc cho biết trong quá trình trao đổi với Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), IMF có một số khuyến nghị mà NHNN cho rằng các bộ, ngành có thể cân nhắc. Đó là, khi đánh giá các dự án bất động sản, doanh nghiệp bất động sản, IMF khuyến nghị nên có bên thứ ba tham gia, như kiểm toán, để xem các dự án nào khó khăn tạm thời thì có giải pháp hỗ trợ.

Bên cạnh đó, cơ quan này cũng có quan điểm khi thực hiện các giải pháp cần tránh những rủi ro đối với bảng cân đối tài sản của hệ thống các TCTD; nhất là từ bài học của Mỹ vừa qua cho thấy phải kiểm soát rủi ro kỳ hạn bởi thị trường trái phiếu, bất động sản có kỳ hạn dài, khối lượng tiền lớn.

Về tình hình vĩ mô, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tình hình kinh tế thế giới tiếp tục bất trắc với hàng loạt tác động từ đại dịch COVID-19, xung đột Nga - Ukraine, sự sụp đổ của một số ngân hàng Mỹ, châu Âu do rủi ro từ việc lấy vốn huy động ngắn hạn để đầu tư dài hạn, cũng như rủi ro khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng mạnh lãi suất…

“Sự bất ổn tài chính toàn cầu và sự sụp đổ của một số ngân hàng trên thế giới, trước mắt chưa tác động lớn đến tài chính tiền tệ Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn phải theo dõi sát vì thị trường biến động sẽ tác động đến dịch chuyển vốn giữa các nền kinh tế”, Thống đốc nhấn mạnh.

Thống đốc đánh giá, lạm phát các nước đã qua đỉnh nhưng vẫn còn ở mức cao. Và mặc dù chính sách tiền tệ của các quốc gia đã điều chỉnh giảm bớt sự thận trọng, nhưng vẫn đang theo hướng kiểm soát lạm phát. Điều này làm ảnh hưởng đến cầu tiêu dùng và đầu tư của các nước đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Về kinh tế trong nước, những khó khăn của nền kinh tế Việt Nam cũng là khó khăn chung của các nước trên thế giới, tăng trưởng thấp. Song điểm tích cực là lạm phát ở Việt Nam được kiểm soát ở mức 4,18%. Đây là thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân không gặp khó khăn trong vấn đề giá cả.

Ở trong nước, hệ thống ngân hàng của Việt Nam vẫn giữ được sự ổn định dù thị trường tài chính biến động, tình trạng một số ngân hàng trên thế giới sụp đổ. Trong quý 1/2023 có một diễn biến đáng chú ý, Tập đoàn SMBC – một trong những tập đoàn tài chính hàng đầu của Nhật Bản - đã có giao dịch trị giá 1,5 tỷ USD mua 15% vốn của một ngân hàng. Sự kiện này cho thấy nhà đầu tư vẫn rất tin tưởng vào môi trường đầu tư của Việt Nam và những khó khăn chỉ là tạm thời trước mắt.

Đối với tăng trưởng GDP quý 1 chỉ đạt 3,32%, Thống đốc cho rằng, nguyên nhân từ phía cầu, cụ thể là cầu xuất khẩu tác động chủ yếu khiến GDP tăng thấp. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giảm, giải ngân thực tế FDI giảm 2,2%, trong khi cùng kỳ tăng 7,8% cho thấy cầu về đầu tư giảm.

Giải ngân đầu tư công quý 1 đạt 10,3% so với kế hoạch; ngân sách bội thu; tiêu dùng tăng thấp;… Đối với lạm phát, lạm phát tháng 3 giảm 0,23%, lạm phát bình quân quý 1 tăng 4,18% lạm phát cơ bản bình quân quý 1 tăng 5,01%.

NHNN đã mua vào 4 tỷ USD trong quý 1/2023

Về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động của hệ thống ngân hàng, trong bối cảnh như vậy, cũng như NHTW các nước trên thế giới, Thống đốc cho biết, NHNN đang phải đối mặt và chịu rất nhiều áp lực, vừa điều hành thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, nhưng vẫn phải đảm bảo ổn định hệ thống ngân hàng, thị trường tiền tệ, ngoại hối…

Cũng trong quý 1/2023, NHNN đã điều tiết, mua 4 tỷ USD đồng nghĩa bơm tiền ra, giúp hệ thống hiện nay dồi dào thanh khoản. Sau Tết, tiền gửi tại hệ thống ngân hàng tăng khá cao trở lại.

Qua sự kiện rút tiền hàng loạt của SCB tháng 10 năm ngoái cũng như sự sụp đổ của một số ngân hàng ở Mỹ với bài học quản trị thanh khoản, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN yêu cầu các ngân hàng tập trung hơn vào ổn định, an toàn, cũng như đáp ứng thanh khoản cho người dân.

Về tín dụng, hết quý 1 đã tăng 2,06%, đây là mức tăng thấp hơn so với cùng kỳ của một số năm trước, ngoại trừ năm ngoái. Hiện nay, NHNN đang thực hiện một số giải pháp hỗ trợ tăng trưởng tín dụng thông qua điều tiết tiền tệ, cũng như đánh giá để đề xuất giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, nhóm nợ.

Về lãi suất, năm ngoái lãi suất đã tăng cao nhưng từ đầu năm đến nay NHNN đã thực hiện các giải pháp và mặt bằng lãi suất đang có chiều hướng giảm. Vào cuối tuần trước NHNN đã điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành 0,5 - 1%/năm trên cơ sở lạm phát âm, Fed điều chỉnh lộ trình tăng lãi suất thấp và tỷ giá VND/USD ổn định. VND là một trong những đồng tiền ổn định nhất trong khu vực và trên thế giới.

Chia sẻ về định hướng giải pháp trong thời gian tới, Thống đốc cho biết, NHNN đang phối hợp với các bộ, ngành, để sửa đổi Thông tư số 16/2021/TT-NHNN quy định việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán TPDN để làm sao tháo gỡ khó khăn nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng, tránh rủi ro từ bài học của các ngân hàng Mỹ; đánh giá để có giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ.

Đối với chương trình hỗ trợ lãi suất, theo Thống đốc, NHNN cũng đã họp với các bộ, ngành liên quan và thống nhất không sửa Nghị định 31 bởi các quy định về đối tượng được quy định tại các Nghị quyết của Quốc hội; và hiện nay các bộ, ngành đang xem xét đề xuất vấn đề chuyển nguồn.