Bộ Công thương vừa ban hành dự thảo Thông tư quy định về cách xác định sản phẩm, hàng hóa là hàng hóa của Việt Nam hoặc sản xuất tại Việt Nam (made in Vietnam), phục vụ cho việc ghi nhãn hàng hóa và tiếp thị hàng hóa lưu thông trên thị trường Việt Nam theo quy định của pháp luật.

Thông tư này không áp dụng cho hàng xuất khẩu và không áp dụng cho hàng nhập khẩu đã có nhãn mác ghi nhãn thể hiện xuất xứ không phải xuất xứ Việt Nam.

Điều 7 dự thảo Thông tư quy định: Hàng hoá được coi là hàng hóa của Việt Nam trong các trường hợp sau: Hàng hóa có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam (cây trồng, vật nuôi tại Việt Nam, khoáng sản…); Hàng hóa có xuất xứ không thuần túy hoặc không được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam nhưng trải qua công đoạn gia công, chế biến cuối cùng tại Việt Nam làm thay đổi cơ bản tính chất của hàng hóa.

Đối với hàng hoá của Việt Nam, tùy thuộc vào quá trình sản xuất, gia công, chế biến, tổ chức, cá nhân có thể lựa chọn và chỉ sử dụng một trong các cụm từ "Sản phẩm của Việt Nam" hoặc "Sản phẩm Việt Nam", "Hàng hóa của Việt Nam" hoặc "Hàng hóa Việt Nam" hoặc "Hàng Việt Nam", "Sản xuất tại Việt Nam" hoặc "Việt Nam sản xuất", "Chế tạo tại Việt Nam" hoặc "Việt Nam chế tạo"; "Chế tác tại Việt Nam" hoặc "Việt Nam chế tác" để thể hiện hàng hóa là hàng hóa của Việt Nam trên nhãn hàng hóa và/hoặc trên tài liệu, vật phẩm chứa đựng thông tin liên quan đến hàng hóa đó.

Sản phẩm của Khaisilk cố tình ghi sai nhãn mác "Made in Vietnam" dù thực chất là khăn nhập từ Trung Quốc

Trong khi đó, tại Điều 10, dự thảo Thông tư quy định rõ hàng hóa sẽ không được coi có xuất xứ của Việt Nam, không phải hàng hoá Việt Nam nếu chỉ trải qua một hoặc kết hợp nhiều công đoạn được xem là đơn giản như: Thông gió, trải ra, sấy khô, làm lạnh, ngâm trong muối, xông lưu huỳnh hoặc thêm các phụ gia khác, loại bỏ các bộ phận bị hư hỏng và các công việc tương tự; Các công việc như lau bụi, sàng lọc, chọn lựa, phân loại (bao gồm cả việc xếp thành bộ) lau chùi, sơn, chia cắt ra từng phần;

Thay đổi bao bì đóng gói và tháo dỡ hay lắp ghép các lô hàng; đóng chai, lọ, đóng gói, bao, hộp và các công việc đóng gói bao bì đơn giản khác… Trộn đơn giản các sản phẩm cùng hay khác loại; Lắp ráp đơn giản các bộ phận của sản phẩm để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh; Giết mổ động vật.

Nếu không đáp ứng đủ điều kiện là hàng hoá của Việt Nam, hàng hoá nhập khẩu vào Việt Nam và hàng hoá lưu thông trên thị trường Việt Nam không được phép thể hiện là hàng hóa của Việt Nam trên nhãn hàng hóa và/hoặc trên bất kỳ tài liệu, vật phẩm nào chứa đựng thông tin liên quan đến hàng hóa đó.

Ngoài ra, hàng hóa tạm nhập vào Việt Nam để tái xuất, hàng hóa chuyển khẩu, quá cảnh Việt Nam cũng không được phép thể hiện là hàng hóa của Việt Nam trên nhãn hàng hóa và/hoặc trên bất kỳ tài liệu, vật phẩm nào chứa đựng thông tin liên quan đến hàng hóa đó.

Trước đó, theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP (Nghị định 43) của Chính phủ, mọi tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa tại Việt Nam hoặc nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam đều phải ghi nhãn cho hàng hóa, trừ một số trường hợp quy định tại khoản 2, Điều 1 của Nghị định.

Điều 10 Nghị định 43 quy định nhãn hàng hóa phải thể hiện một số nội dung bắt buộc, bao gồm: Tên hàng hóa; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; xuất xứ hàng hóa và các nội dung khác tùy theo tính chất của mỗi loại hàng hóa.

Asanzo dính bê bối về xuất xứ hàng hoá. Ảnh minh hoạ.

Riêng về xuất xứ hàng hóa, Điều 15 Nghị định 43 yêu cầu tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu tự xác định và tự ghi xuất xứ đối với hàng hóa của mình trên nguyên tắc bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định của pháp luật về xuất xứ hàng hóa hoặc các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia.

Tuy nhiên, theo Bộ Công thương, dù đã ban hành nhiều quy định về xuất xứ hàng hoá, trong đó có nêu như thế nào thì một sản phẩm được coi là có xuất xứ Việt Nam, nhưng các quy định này mới chỉ áp dụng cho hàng xuất khẩu và nhập khẩu. Với hàng hoá sản xuất, bao gồm cả sản xuất từ đầu vào nhập khẩu, và sau đó lưu thông trong nước, hiện chưa có quy định như thế nào thì được gắn nhãn "sản phẩm của Việt Nam" hay "sản xuất tại Việt Nam".

Việc thiếu vắng các quy định cụ thể đã gây khó khăn trong việc ghi chính xác nước xuất sức trên nhãn sản phẩm theo quy định của Nghị định 43. Ngược lại, một số sản phẩm lại gắn nhãn "sản xuất tại Việt Nam" dù chỉ trải qua các công đoạn gia công, lắp ráp, chế biến đơn giản tại Việt Nam.

Những vụ việc liên quan tới gắn nhãn xuất xứ hàng hoá như sản phẩm Asanzo, hàng hoá Sunhouse, Khaisilk... khiến người tiêu dùng bối rối, thậm chí bức xúc, trong khi các cơ quan chức năng lại không có căn cứ phân xử.

Với dự thảo Thông tư quy định hàng hoá "Made in Việt Nam", Bộ Công thương hy vọng sẽ tháo gỡ các vướng mắc nêu trên, trong khi không làm phát sinh thêm chi phí cho doanh nghiệp bởi việc ghi nhãn hàng hóa và công bố nước xuất xứ trên nhãn hàng hóa đã từ lâu là yêu cầu bắt buộc theo quy định của Nghị định 43.

Vụ Asanzo: Tổng cục Hải quan nói có nhiều lỗ hổng pháp lý, chưa thể kết luận! Đây là thông tin được ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý, Tổng cục Hải quan đưa ra tại cuộc Họp ...

Ông chủ Asanzo gửi thư ngỏ giãi bày khó khăn Mới đây, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Asanzo Phạm Văn Tam đã có thư ngỏ giãi bài khó khăn: Tài khoản ...

Thủ tướng yêu cầu nhiều cơ quan vào cuộc vụ Asanzo 'đội lốt' hàng Việt Nam Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan ...

Linh kiện điện tử nhập khẩu từ Trung Quốc tăng mạnh Hàng loạt mặt hàng điện tử hay linh kiện điện tử và đô gia dụng nhập khẩu từ Trung Quốc liên tục tăng mạnh trong ...

Bà Vũ Kim Hạnh: Asanzo cố tình khai báo sai về xuất xứ hàng hóa Bà Vũ Kim Hạnh - Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cho biết bên cạnh thông tin điều tra của báo chí, ...