Ông Vũ Xuân Hồng - Nguyên Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam

Sức mạnh

Công tác ĐNND của nước ta có rất nhiều thuận lợi. Đó là có tư tưởng vĩ đại, đầy đủ, quán xuyến toàn bộ công tác ĐNND của Bác Hồ. Bên cạnh đó có đường lối nhất quán của Đảng, đường lối đó về ĐNND đã được hình thành và phát triển qua từng thời kỳ của đất nước. Trong đường lối nhất quán đó, có một điểm rất quan trọng là luôn coi trọng công tác ĐNND. Trong những Đại hội Đảng, các Nghị quyết đều đề cập tới ĐNND, thể hiện sự quan tâm, coi trọng và niềm tin của Đảng và Nhà nước đối với công tác này. Để tổ chức thực hiện đường lối đó, các chủ trương, phương châm, nhiệm vụ công tác ĐNND rất rõ ràng, thông qua các chỉ thị, quyết định và các văn bản liên quan của Đảng về ĐNND và về Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO). Để thực hiện đường lối, chủ trương việc thể chế hoá về mặt Nhà nước đã từng bước được tiến hành đồng bộ.

Cùng với đó, bài học quý của ĐNND qua các thời kỳ từ dựng nước, chống Pháp, chống Mỹ, chiến đấu ở biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc, bình thường hoá quan hệ với Mỹ, xây dựng đất nước, hợp tác hữu nghị trong quá trình hội nhập... là những kinh nghiệm lịch sử quý báu của ĐNND.

Bên cạnh đó, truyền thống văn hoá, dân tộc có trong máu thịt mỗi người dân Việt Nam về hòa bình, hòa hiếu, nguyện vọng sống trong hữu nghị hợp tác, làm bạn với tất cả những mục tiêu cao cả của giá trị nhân văn của thời đại cũng là thuận lợi cho công tác ĐNND của chúng ta. Có thể nói, toàn bộ nền tảng cho công tác ĐNND của chúng ta và của VUFO với tư cách là tổ chức chuyên trách về ĐNND là rất vững chắc.

Thách thức

Tuy nhiên công tác ĐNND vẫn còn một số khó khăn. Đó là nhận thức về ĐNND của nước ta từ cấp uỷ đến chính quyền, đến các tổ chức nhân dân của chúng ta chưa đồng đều. Có nhiều cán bộ chưa hiểu đầy đủ, sâu sắc về ĐNND và vai trò của ĐNND là một trong 3 chân kiềng của nền ngoại giao Hồ Chí Minh, cùng đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước.

Ngoài ra, so với tình hình thực tế tại các địa phương, có thể thấy chưa có sự thống nhất giữa chủ trương, chế độ chính sách với công việc có tính chất liên quan tới thể chế hoá về mặt Nhà nước đối với VUFO dẫn đến tình trạng chế độ chính sách mỗi tỉnh thành khác nhau, nhận định về ĐNND, về tính chất của tổ chức này cũng khác nhau.

Về mặt chủ quan, hiện tại lực lượng của chúng ta khá hùng hậu nhưng còn nhiều hạn chế. Đó là sự nhận thức về mặt chính trị, hiểu biết về đường lối, nhiệm vụ của ĐNND và VUFO chưa sâu, chưa đủ. Tình hình mới có nhiều sự phát triển mới nhưng nghiên cứu khoa học, nhận diện thời cuộc thuộc đối tác, lĩnh vực chúng ta phụ trách cũng chưa đúng tầm. Lực lượng đông nhưng chưa mạnh. Trong một số lĩnh vực hoạt động vẫn đi theo phong trào, thiếu chiều sâu. Khó khăn nhất chính là ở sự vận động của chính chúng ta cho kịp với yêu cầu của tình hình mới.

Ông Vũ Xuân Hồng chụp cùng Lãnh tụ Fidel Castro trong dịp công tác tại Cuba

Bài học

Từ khi còn là sinh viên học tại Liên Xô, tôi đã bắt đầu bước đi chập chững đầu tiên làm đối ngoại nhân dân khi công tác tại Thành đoàn Matxcova. Tuy nhiên, khi bắt đầu công tác tại VUFO từ năm 1992, tôi bắt đầu đi sâu tìm hiểu về tư tưởng của Bác về ĐNND, về quá trình hoàn thiện đường lối chính sách, chủ trương, phương châm hoạt động của Đảng đối với ĐNND qua các thời kỳ và nhất là tìm hiểu thực tế hoạt động ĐNND của Bác Hồ, của Đảng và các thế hệ đi trước. Đây không chỉ là sự nghiệp độc đáo mà cũng là sự nghiệp rất hiệu quả, vĩ đại, sáng tạo của Đảng ta trong quan hệ quốc tế. Nước ta là một nước nhỏ, muốn thành công cho sự nghiệp cách mạng phải có tình đoàn kết quốc tế, nhất là với nhân dân các nước. Muốn như vậy, phải hiểu ta, hiểu bạn, phải có hiểu biết về văn hoá, ngôn ngữ của nước bạn; tìm các điểm tương đồng gợi mở cái chung; lấy chính nghĩa làm kim chỉ nam vận động; lấy kiên trì, chân thành làm con đường tiếp cận và lấy tôn trọng lẫn nhau làm tiền đề cho đối thoại và lấy nguyện vọng chung vì tương lai tốt đẹp hơn mà xây dựng mối quan hệ lâu dài, bền vững với nhau.

Tôi vẫn luôn ghi nhớ lời dạy của Bác Hồ về công tác ĐNND rất giản đơn nhưng sâu sắc, đó là: Các chú phải nói thật và chân thành để ai biết, ai quý Việt Nam rồi sẽ quý mến, đoàn kết và bảo vệ Việt Nam hơn. Ai chưa biết Việt Nam thì có hiểu biết và cảm tình hơn, từ đó chuyển sang đoàn kết, ủng hộ Việt Nam. Ai chống ta kịch liệt mà bớt hung hăng đi là các chú, các cô thành công rồi. Đơn giản như vậy nhưng đó là cả triết lý thu phục nhân tâm, thu phục trái tim, khối óc, nghệ thuật tổ chức hoạt động ĐNND để vận động bạn bè ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của chúng ta.

Đối ngoại nhân dân là quan hệ của người dân với người dân. Nó có ý nghĩa rất quan trọng là lấy dân để thúc quan, lấy sức ép nhân dân để tác động lãnh đạo nước đó thay đổi thái độ của họ theo hướng có lợi cho Việt Nam. Có lúc ĐNND được đi trước mở đường, gửi thông điệp, “thử nghiệm” phản ứng, khi có cơ hội thì thúc đẩy hành động, tạo dựng phong trào đoàn kết với ta. Nhất định ĐNND phải tạo được hiệu ứng xã hội tích cực, công luận thuận lợi của quần chúng nhân dân nước bạn đề khi được liên kết lại sẽ trở thành lực lượng “nhất hô bá ứng” có sức mạnh hậu thuẫn mạnh mẽ cho ta trên chiến trường cũng như cho sự ủng hộ các chính sách và chủ trương của chúng ta trong thời bình.

Có thể nói, Việt Nam là tấm gương rất nhân văn và tiêu biểu của quốc tế trong quan hệ quốc tế về nghệ thuật biến thù thành bạn. Chúng ta không chỉ thuỷ chung với bạn bè, chính trực trong mọi chuyện mà khoan dung, tâm niệm làm bạn, đối tác tốt với cộng đồng quốc tế. Chúng ta không quên quá khứ nhưng đủ bản lĩnh và tỉnh táo để không chỉ biết gác lại quá khứ, nhìn về tương lai mà còn nói với thế giới rằng quá khứ là một thực tế còn tương lai phụ thuộc vào tất cả chúng ta. Để mọi người cùng suy nghĩ từ câu chuyện của quá khứ, rút ra những bài học của quá khứ, có trách nhiệm với quá khứ trong ứng xử với chúng ta và trên cơ sở đó có tinh thần hợp tác, tôn trọng cùng thắng trong tương lai.

Để vận dụng những bài học, giá trị đó vào từng nước, từng đối tác, hoạt động đều yêu cầu cán bộ làm công tác ĐNND phải học hỏi, dấn thân, chịu thiệt thòi và chấp nhận đời sống khó khăn để coi ĐNND là sự nghiệp cả đời mình.

Tôi tin chắc bước vào năm 2019, với sự kiện toàn về lãnh đạo của VUFO ở cơ quan thường trực và Đoàn Chủ tịch, với một khí thế mới, và với bề dày hoạt động trong suốt những năm qua, những thế hệ hôm nay của những người làm công tác ĐNND ở VUFO sẽ lập nên nhưng chiến công mới. Tôi xin gửi lời chúc một năm mới hạnh phúc, thành công và sức khoẻ tới toàn thể những người làm công tác ĐNND cao quý này!

Vũ Xuân Hồng

Nguyên Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam