Theo tính toán của các chuyên gia tại MSB Research, đến ngày 21/03/2025, giá vàng thế giới đã tăng khoảng 39% so với cùng kỳ năm ngoái và 16% so với cuối năm 2024. Đà tăng này trở nên rõ nét sau cuộc họp ngày 19/03 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khi giá vàng lập đỉnh lịch sử 3.055 USD/ounce, trước khi duy trì mức 3.052 USD/ounce vào sáng 20/03.

Theo giới phân tích, nguyên nhân chính khiến giá kim loại quý tăng mạnh đến từ các yếu tố kinh tế, địa chính trị và xu hướng mua vàng của các tổ chức tài chính lớn.

Thứ nhất, lãi suất trên thế giới có xu hướng giảm trong khi đồng USD đang yếu dần là yếu tố hỗ trợ cho giá vàng. Đến ngày 21/03, DXY đã giảm gần 4,3% so với đầu năm.

Thứ hai, các NHTW lớn trên thế giới đang liên tục mua ròng vàng để gia tăng dự trữ ngoại hối, phòng tránh rủi ro trước những biến động khó lường của kinh tế toàn cầu, phản ánh sự dịch chuyển chiến lược nhằm bảo vệ tài sản trước nguy cơ suy giảm giá trị của đồng tiền pháp định, lạm phát và bất ổn tài chính.

Theo dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới WGC, các ngân hàng trung ương đã mua 1.045 tấn vàng vào năm 2024, với giá trị khoảng 96 tỷ USD. Đây là năm thứ 3 liên tiếp lượng vàng mua vào đạt hơn 1.000 tấn, cao hơn nhiều so với mức trung bình hàng năm 473 tấn giai đoạn 2010-2021.

Số liệu cũng cho thấy, các ngân hàng trung ương là bên mua ròng trong 15 năm qua, nhưng tốc độ mua đã tăng gấp đôi kể từ khi chiến sự tại Ukraine nổ ra. Mặc dù chưa có số liệu cụ thể, nhưng các chuyên gia đều khẳng định, các ngân hàng trung ương tiếp tục mua vàng mạnh trong 3 tháng đầu năm nay.

Thứ ba, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và một số quốc gia lớn đang có dấu hiệu căng thẳng trở lại, tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Xung đột Nga – Ukraine, khu vực Trung Đông tiếp tục đối mặt với những diễn biến phức tạp, xung đột giữa Mỹ và Haiti có những động thái căng thẳng hơn, ảnh hưởng đến giá năng lượng và tâm lý thị trường, khiến dòng tiền đầu tư tìm đến vàng.

Mặc dù trong ngắn hạn, các chuyên gia nhận định, giá vàng có thể giảm xuống dưới 3.000 USD/ounce khi các nhà đầu tư chốt lời, nhưng họ vẫn dự báo giá vàng vào cuối năm 2025 là khoảng 3.200 - 3.300 USD/ounce.

Tại Việt Nam, giá vàng trong nước cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng. Năm 2024, giá vàng đã tăng 14%, đánh dấu mức tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ. Trong hai tháng đầu năm 2025, giá vẫn duy trì đà tăng nhẹ, nhưng bắt đầu tăng vọt khi giá vàng thế giới leo thang. Ngày 20/03, giá vàng trong nước chạm đỉnh 100,4 triệu đồng/lượng trước khi giảm về 97,7 triệu đồng/lượng vào cuối tuần. Dù vậy, giá vàng vẫn tăng hơn 16% so với cuối năm 2024.

Các chuyên gia nhận định, nguyên nhân của đợt vàng tăng giá mạnh đợt này chủ yếu là do tăng theo giá vàng thế giới. Bên cạnh đó, giá vàng trong nước tăng cũng có nguyên nhân chủ quan xuất phát từ các yếu tố nội tại của nền kinh tế và chính sách điều hành.

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm thấp, các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán, hay ngoại tệ kém hấp dẫn (do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp), dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng, đẩy giá tăng lên.

Ngoài ra giá vàng tăng còn có yếu tố tâm lý tác động, do nền kinh tế đang khó khăn, nên người dân xem vàng là kênh trú ẩn an toàn. Bên cạnh đó, những cơn “sốt” giá vàng vừa qua, ngoài quy luật cung cầu, còn có yếu tố đầu cơ, làm giá, đẩy giá, …

Về trung và dài hạn, các chuyên gia cho rằng, dư địa tăng của giá vàng sẽ tiếp tục được hỗ trợ bởi chính sách tiền tệ nới lỏng và tính bất định về địa chính trị trên toàn cầu; nhu cầu vàng của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới tiếp tục gia tăng; lãi suất thấp cũng có thể khuyến khích người dân chuyển dịch dòng vốn từ tiết kiệm sang các tài sản như vàng và bất động sản.

Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm giảm nhu cầu vàng, như chính sách kiểm soát chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, siết chặt nhập khẩu để ngăn chặn đầu cơ. Ngoài ra, thị trường chứng khoán Việt Nam được dự báo khởi sắc trong năm 2025 nhờ kỳ vọng nâng hạng, trong khi bất động sản có thể bước vào chu kỳ tăng trưởng mới nhờ chính sách hỗ trợ. Những điều này có thể tác động đến tâm lý nhà đầu tư, khiến dòng vốn rời khỏi vàng và làm giá hạ nhiệt.

Giá vàng đang trên đà tăng mạnh và có thể tiếp tục lập đỉnh mới trong năm 2025. Tuy nhiên, sự biến động của thị trường tài chính, chính sách điều hành và diễn biến kinh tế toàn cầu sẽ là những yếu tố quyết định xu hướng giá vàng trong thời gian tới.