Ngày 29/7, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, cơ quan và Sở Văn hóa, Thể thao thành phố Đà Nẵng đã thống nhất phương án mở cửa đón khách tham quan miễn phí đối với di tích Hải Vân Quan từ ngày 1/8 cho đến khi thống nhất được việc xây dựng bảng giá vé phù hợp cho di tích này.

Di tích Hải Vân Quan sau khi trùng tu.

Hải Vân Quan là vị trí trọng yếu của đất nước được dựng trên đỉnh đèo Hải Vân. Triều Nguyễn kế thừa các triều đại trước, rất coi trọng vị trí chiến lược này. Năm Minh Mạng thứ 7 (1826), nhà vua cho xây dựng cụm di tích Hải Vân Quan một cách kiên cố.

Theo các tài liệu lịch sử, cụm di tích Hải Vân Quan gồm 2 cửa vòm và một đồn canh giữ với nhiều đại bác, súng phun lửa và có kinh thiên lý để quan sát cửa biển Đà Nẵng. Trong hai cửa vòm, cửa trên xoay mặt về phía bắc, biển đề "Hải Vân quan", cao 6,15m, rộng 7,7m, dày 6,36m xây hoàn toàn bằng gạch vồ. Cửa dưới xoay mặt về phía nam, biển đề "Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan", cũng được xây dựng bằng gạch.

Một con đường độc đạo xếp bằng đá thông qua hai cửa. Giữa thành có một tòa nhà dành cho viên Phòng thủ úy và một kho đựng thuốc súng, diêm tiêu. Phía bắc cụm di tích Hải Vân Quan còn 1 cửa ải mang tên Hải Sơn Quan. Cửa này cũng được xây dựng bằng gạch, cao chừng 4,5m, rộng 7m, dày 3,3m. Cửa dựng năm Minh Mạng thứ 16 (1835). Cũng trong năm này, khi đúc Cửu đỉnh, hình tượng Hải Vân quan đã được khắc vào Dụ đỉnh.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, khu vực Hải Vân Quan là nơi chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Sau khi chiếm được vị trí trên, ngoài việc xây cao thêm hai cửa hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan để biến nơi này trở thành các đài quan sát kiêm lô cốt phòng thủ, quân Pháp và sau đó là Mỹ đã dựng thêm nhiều lô cốt bê tông cốt thép quanh khu vực Hải Vân quan để củng cố cho cứ điểm quân sự chiến lược này.

Di tích Hải Vân Quan sẽ bắt đầu đón khách tham quan miễn phí từ ngày 1/8.

Ngày 14/4/2017, di tích Hải Vân Quan đã được Bộ Văn hóa, Thể thao Du lịch xếp hạng Di tích cấp Quốc gia (loại hình di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật).

Tháng 12/2021, dự án bảo tồn tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan được khởi công nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, góp phần phục vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng. Dự án do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 42 tỷ đồng từ nguồn ngân sách thành phố Đà Nẵng 50%, ngân sách tỉnh Thừa Thiên Huế 50% trên tổng mức đầu tư.

Đến nay, việc tu bổ di tích Hải Vân Quan đã hoàn thành và sẵn sàng mở cửa đón khách tham quan.

Ấn Độ tham gia bảo tồn, khôi phục Phật viện Đồng Dương Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam đang nghiên cứu đề nghị của phía Ấn Độ về bảo tồn và khôi phục Phật viện Đồng Dương (huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam).

Tu sửa, bảo vệ để Cổng Ma-rốc trở thành một điểm di tích Chiều 24/5, Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Ma-rốc đã đến thăm, làm việc với UBND huyện Ba Vì (Hà Nội) để bàn về phương án bảo tồn, tu sửa Cổng Ma-rốc trên địa bàn huyện.