Sau khi áp thuế 25% đối với toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu, Washington tiếp tục yêu cầu xác định mức thuế quan đối ứng với từng đối tác thương mại. Sau đó, liên tiếp đưa ra thông tin sẽ áp thuế khoảng 25% đối với ô tô, chip, dược phẩm, gỗ và các sản phẩm lâm nghiệp nhập khẩu, gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Liên minh châu Âu (EU) và nhiều quốc gia châu Âu.

Giới phân tích nhận định, các biện pháp thuế quan của Mỹ có thể giáng đòn mạnh vào các ngành công nghiệp chủ chốt của châu Âu, gây xáo trộn thị trường, suy giảm niềm tin đầu tư và làm trầm trọng thêm khó khăn kinh tế tại khu vực này.

Ngành thép và ô tô chịu tác động nặng nề

Việc Mỹ áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu được đánh giá sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu của ngành thép châu Âu. Theo Hiệp hội Thép châu Âu, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của ngành sản xuất thép EU, chiếm khoảng 16% tổng kim ngạch xuất khẩu thép năm 2024.

Xe buýt chạy bằng hydro được chụp tại triển lãm Tuần lễ Hydrogen Châu Âu ở Brussels, Bỉ, vào ngày 18/11/2024. (Ảnh minh họa).

Chủ tịch Hiệp hội Thép châu Âu, Henrik Adam cho biết, dưới tác động của các biện pháp thuế quan của Mỹ, EU sẽ bị giảm sản lượng xuất khẩu thép sang Mỹ lên đến 3,7 triệu tấn mỗi năm và phần lớn trong số này không thể bù đắp bằng cách tìm kiếm thị trường thay thế. Ông nhấn mạnh, điều này sẽ gây ra tác động tàn phá đối với ngành thép châu Âu.

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu cũng đang phải đối mặt với những thách thức sống còn. Nếu Mỹ áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu, sức cạnh tranh của xe châu Âu tại thị trường Mỹ sẽ suy giảm đáng kể, ảnh hưởng đến chiến lược phát triển dài hạn của các nhà sản xuất. Theo tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế Moody's, khoảng 50% ô tô thương hiệu châu Âu bán tại Mỹ được nhập khẩu. Các thương hiệu ô tô châu Âu có thị phần nhập khẩu và doanh số bán hàng lớn tại Mỹ như Volkswagen của Đức, Volvo của Thụy Điển sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bởi thuế quan.

Đức là quốc gia EU xuất khẩu ô tô sang Mỹ nhiều nhất. Hiệp hội ngành công nghiệp ô tô Đức phản đối mạnh mẽ các biện pháp thuế quan của Mỹ. Hiệp hội này chỉ ra rằng, việc áp thuế cao hơn đối với ô tô EU sẽ gây tổn hại đến lợi ích của cả EU và Mỹ, chủ nghĩa biệt lập sẽ chỉ dẫn đến thua thiệt cho cả hai bên. Xung đột thương mại toàn cầu gây ra rủi ro lớn cho nền kinh tế thế giới, tác động của thuế quan đối với ngành công nghiệp ô tô sẽ lan rộng khắp chuỗi cung ứng, gây thêm gánh nặng cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Sự bất ổn của thị trường tài chính và đầu tư gia tăng

Tác động của các biện pháp thuế quan của Mỹ đối với nền kinh tế châu Âu không chỉ giới hạn ở thương mại mà còn gây ra biến động lớn cho thị trường chứng khoán và ngoại hối của châu Âu. Gần đây, các tin tức liên quan đến thuế quan của Mỹ đã nhiều lần gây chấn động thị trường châu Âu. Vào ngày 3/2, ngày giao dịch đầu tiên sau khi Trump tuyên bố áp thuế bổ sung đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Canada, Mexico và các quốc gia khác, cổ phiếu ô tô Châu Âu biến động rõ rệt. Thước đo hiệu suất chung của thị trường chứng khoán châu Âu ghi nhận mức giảm trong ngày lớn nhất kể từ đầu năm 2025. Vào ngày 10/2, sau khi Trump tuyên bố áp thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, giá cổ phiếu của các ngành liên quan ở Châu Âu đã giảm mạnh.

Ông Naeem Aslam, Giám đốc đầu tư tại công ty Zaye Capital Markets (Anh) chỉ ra rằng, nền kinh tế châu Âu có mối liên hệ chặt chẽ với chính sách thương mại của Mỹ. Sự thay đổi chính sách thương mại khiến các nhà đầu tư lo ngại sâu sắc hơn về triển vọng tương lai. Đây là nguyên nhân chính khiến các chỉ số chứng khoán châu Âu giảm.

Lá cờ Liên minh Châu Âu tung bay bên ngoài trụ sở Ủy ban Châu Âu ở Brussels, Bỉ.

Trên thị trường ngoại hối, các biện pháp thuế quan của Mỹ đã thúc đẩy đồng USD mạnh lên, trong khi đồng EUR giảm giá. Mặc dù đồng EUR yếu có thể tạm thời hỗ trợ xuất khẩu, nhưng mức thuế cao của Mỹ lại triệt tiêu phần lớn lợi thế này. Đồng thời, giá năng lượng và nguyên liệu nhập khẩu – vốn được định giá bằng USD – cũng leo thang, tạo áp lực lạm phát lên nền kinh tế khu vực đồng euro.

Viện nghiên cứu kinh tế Oxford của Anh cho rằng, việc gia tăng ma sát thương mại giữa EU và Mỹ sẽ ảnh hưởng đến đầu tư của châu Âu. Cơ quan này dự đoán, đến cuối năm 2027, mức đầu tư tư nhân ở khu vực đồng euro sẽ giảm gần 2 điểm phần trăm do ma sát thương mại.

Triển vọng tăng trưởng kinh tế châu Âu ảm đạm

Giới chuyên gia lo ngại, các biện pháp thuế quan của Mỹ có thể khiến một số doanh nghiệp châu Âu cân nhắc di dời dây chuyền sản xuất sang Mỹ nhằm tránh bị áp thuế cao. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cảnh báo, tình trạng căng thẳng thương mại toàn cầu và rào cản pháp lý ngày càng gia tăng đang kéo lùi tốc độ tăng trưởng kinh tế của khu vực đồng euro.

Để đối phó với cú sốc thuế quan, một số doanh nghiệp châu Âu cho biết họ đang xem xét tăng cường đầu tư vào Mỹ. Có những phân tích chỉ ra rằng, thuế quan đối với ngành công nghiệp ô tô sẽ thúc đẩy các hãng xe Đức Porsche và Audi xây dựng nhà máy tại Mỹ.

Ủy viên thương mại EU Valdis Dombrovskis gần đây đã phát biểu tại cuộc họp báo của Eurogroup rằng, sự không chắc chắn do chính sách thương mại của Mỹ mang lại đã tăng lên đáng kể và có tác động tiêu cực đến những người tham gia kinh tế toàn cầu, bao gồm cả EU. Theo ông, tình trạng này không chỉ làm giảm dòng vốn đầu tư mà còn đẩy giá năng lượng tăng cao, cản trở quá trình phục hồi kinh tế của châu Âu.

Trong một bài viết trên trang web của ING (tập đoàn tài chính và ngân hàng đa quốc gia có trụ sở chính tại Hà Lan), các chuyên gia kinh tế Ruben Dewitte và Inga Fechner nhận định rằng chủ nghĩa bảo hộ thường không có lợi cho tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là với các nền kinh tế định hướng xuất khẩu. Họ cảnh báo rằng ngay cả trước khi các mức thuế mới có hiệu lực, những bất ổn liên quan đến chính sách thương mại bảo hộ cũng có thể tác động tiêu cực đến tâm lý thị trường.

Bài viết nhấn mạnh: “Bước vào nhiệm kỳ thứ hai, chính sách của Tổng thống Trump có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nữa đối với nền kinh tế châu Âu so với nhiệm kỳ đầu tiên.”

Thương chiến Mỹ - Trung: Bắc Kinh phản đòn với chiến thuật mới Khi Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, Bắc Kinh lập tức có động thái đáp trả mạnh mẽ nhưng vẫn giữ thế cân bằng. Không còn bị bất ngờ như năm 2018, Trung Quốc lần này áp dụng chiến lược linh hoạt, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ và gia tăng sức mạnh nội tại.

Doanh nghiệp Mỹ trong cơn bão thuế quan Bối rối trước những thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump, một số doanh nghiệp Mỹ đã giảm đơn đặt hàng hoặc tạm hoãn kế hoạch đầu tư.