Bị Tổng thống Trump ép "bán mình", TikTok tuyên bố kiện chính quyền Mỹ ra tòa

Trung Quốc tuyên bố không công nhận hộ chiếu hải ngoại của Anh cấp cho người Hong Kong

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tăng cường giám sát Viện Khổng Tử - cơ sở do chính phủ Trung Quốc tài trợ cho việc dạy ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc ở Mỹ và các nước.

Cụ thể, theo nguồn tin của hãng tin Bloomberg, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ ra thông báo sớm nhất vào ngày 13-8 (giờ địa phương), với nội dung các Viện Khổng Tử ở Mỹ, đa phần có trụ sở tại các trường đại học, cần phải đăng ký là "cơ quan đại diện nước ngoài". Điều đó được hiểu rằng các viện này phải tuân theo các yêu cầu hành chính tương tự như đối với các đại sứ quán và lãnh sự quán.

"Chúng tôi yêu cầu họ cho chúng tôi biết họ đang làm gì tại Mỹ. Chúng tôi không yêu cầu họ đóng cửa. Chúng tôi chỉ đơn giản chỉ định họ như những gì họ đang có, như những phái bộ nước ngoài", David Stilwell, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho biết hôm 13/8.

Stilwell nói thêm việc yêu cầu các Viện Khổng Tử Trung Quốc phải báo cáo chi tiết thông tin nhân sự và kê khai tường tận các tài sản của họ ở Mỹ được dựa trên Đạo luật Phái bộ Nước ngoài năm 1982 (FMA).

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ ví động thái này tương tự những hạn chế mới được áp đặt với văn phòng đại diện của các cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc tại Mỹ.

Viện Khổng Tử tại trường Đại học Troy của bang Alabama - Mỹ. Ảnh: carnegiecouncil.org

Lâu nay, nhiều nghị sĩ Mỹ như thượng nghị sĩ Marco Rubio (bang Florida) cảnh báo Viện Khổng Tử thực chất là công cụ để thúc đẩy các tư tưởng có lợi cho Trung Quốc trên đất Mỹ, để mở rộng ảnh hưởng chính trị của Bắc Kinh. Ông Rubio thúc giục các trường học ở bang Florida chấm dứt thỏa thuận với Viện Khổng Tử.

Được biết, khoảng 75 Viện Khổng Tử của Trung Quốc đang hoạt động tại Mỹ. Nước này cũng có khoảng 500 "Lớp học Khổng Từ", trải dài từ cấp mẫu giáo tới trung học phổ thông.

Nhiều trường học Mỹ đã dừng chương trình học của Viện Khổng Tử kể từ khi Hiệp hội Học giả Quốc gia (NAS) công bố một báo cáo năm 2017, chỉ trích mức độ kiểm soát của chính phủ Trung Quốc khi chọn giảng viên và tài liệu giảng dạy trong các lớp học này.

Tuy nhiên, một số tổ chức học thuật lớn và uy tín nhất của Mỹ, gồm Đại học Stanford, Đại học California, Đại học Michigan và Đại học Columbia, vẫn tiếp tục cung cấp chương trình học của Viện Khổng Tử. Hiện chưa trường nào trong số này bình luận về thông tin từ Bộ Ngoại giao.

Tính đến 2018, Trung Quốc đã thành lập 548 viện và gần 2.000 lớp học Khổng Tử ở 154 quốc gia, phần lớn các cơ sở nằm trong khuôn viên các trường đại học hoặc các tổ chức ở nước ngoài.

Viện Khổng Tử được thành lập với mục tiêu giảng dạy ngôn ngữ, truyền bá văn hóa Trung Quốc và được xem là một trong những phương tiện nhằm phát huy sức mạnh mềm của nước này.

Nhiều quốc gia như Đan Mạch, Hà Lan, Bỉ, Pháp, Thụy Điển đã dừng chương trình của Viện Khổng Tử.

Trung Quốc nhiều lần tuyên bố Viện Khổng Tử là chương trình trao đổi giáo dục, văn hoá hoàn toàn bình thường, việc đóng cửa các viện là quyết định mang tính chính trị. Nước này cũng dự kiến đổi tên viện thành Trung tâm Hợp tác và Đào tạo Ngôn ngữ sau khi vấp phải làn sóng phản đối.

Theo Bloomberg, động thái mới nhất của chính quyền ông Trump sẽ bồi thêm căng thẳng với Bắc Kinh khi hai nước hiện xung đột về nhiều mặt, từ vấn đề Hồng Kông đến mạng 5G.

Ấn Độ cũng có động thái tương tự Mỹ. Cuối tuần trước, truyền thông Ấn Độ đưa tin Bộ Giáo dục sẽ đánh giá lại hoạt động của các Viện Khổng Tử tại các trường đại học Ấn Độ, cũng như các thỏa thuận hợp tác được ký giữa các tổ chức của Ấn Độ và các tổ chức của Trung Quốc.

Sau khi vấp phải làn sóng phản đối khắp thế giới, hồi đầu tháng 7, Bộ Giáo dục Trung Quốc từ bỏ thương hiệu Viện Khổng Tử, đổi tên thành Trung tâm Hợp tác và Giáo dục ngôn ngữ.

Trung Quốc trừng phạt một loạt quan chức Mỹ để trả đũa vấn đề Hong Kong

Ông Vương Nghị đưa ra 4 đề xuất, Trung Quốc sẵn sàng đối thoại giảng hòa với Mỹ