Công ty chứng khoán VNDirect mới phát hành báo cáo về ngành dệt may. Báo cáo cho biết, năm 2022, tổng giá trị xuất khẩu hàng dệt may tăng 12,8% so với năm 2021, đạt 44 tỷ USD, hoàn thành 100% kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, trong quý 4, kim ngạch xuất khẩu dệt may đã giảm 20,4% so với cùng kỳ. Trong đó, giá trị xuất khẩu vải và hàng may mặc giảm 10,2% so với cùng kỳ xuống còn 8,5 tỷ USD, trong khi giá trị xuất khẩu xơ và sợi giảm 50,5% so với quý 4/2021 do nhu cầu yếu tại các thị trường lớn (do kỳ vọng lạm phát cao đang diễn ra và rủi ro suy thoái kinh tế ở Mỹ, EU).

Trong bối cảnh đó, tổng doanh thu quý 4/2022 của các công ty dệt may niêm yết giảm nhẹ 7,2% so với cùng kỳ do các đơn đặt hàng chậm lại. Biên lợi nhuận gộp của ngành giảm 4,5 điểm % do các doanh nghiệp dệt may tập trung giảm giá bán để giải phóng hàng tồn kho. Do đó, lợi nhuận ròng quý 4 của ngành giảm 52,8% so với cùng kỳ. Dù vậy, nhờ mức tăng trưởng cao trong nửa đầu năm, doanh thu và lợi nhuận ròng cả năm 2022 của ngành dệt may vẫn lần lượt tăng 20,1% và 5,7% so với năm 2021.

Sau kết quả quý 2/2022 kém khả quan, xuất khẩu dệt may, giày dép và các sản phẩm liên quan đều gặp khó khăn với mức giảm 17,1% so với cùng kỳ do sức mua của hai thị trường Mỹ và EU suy yếu, buộc các nhà bán lẻ phải giảm hàng tồn kho.

Mặc dù, nhu cầu ở các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Mỹ, EU và Trung Quốc dự báo sẽ tiếp tục giảm vào năm 2023 nhưng các doanh nghiệp sợi có khả năng sẽ phục hồi sớm hơn từ quý 3/2023, trong khi các doanh nghiệp gia công may mặc sẽ phải chờ đến quý 4/2023.

Trung Quốc mở cửa có thể là con dao hai lưỡi

Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng để có thể đánh giá triển vọng của ngành dệt may trong năm 2023, cần theo dõi hai yếu tố. Thứ nhất là xu hướng lạm phát tại Mỹ và thứ hai là tốc độ mở cửa nền kinh tế của Trung Quốc.

Chuyên gia của VNDirect nhận định việc lạm phát tại Mỹ giảm xuống mức 3% sẽ khiến tâm lý người tiêu dùng Mỹ tích cực hơn và các doanh nghiệp bán lẻ sẽ có thể bắt đầu nhập hàng tồn kho trở lại.

Theo đó, nhu cầu đối với các sản phẩm dệt may có khả năng phục hồi tại Mỹ. Cụ thể, chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) của Mỹ đối với mặt hàng tiêu dùng không bền trong tháng 1/2023 tăng 0,8% so với tháng trước, cho thấy người tiêu dùng Mỹ bắt đầu mua nhiều hàng tiêu dùng không bền trở lại, trong đó có quần áo và các sản phẩm dệt may.

Còn tại thị trường Trung Quốc, chỉ số nhà quản lý thu mua (PMI) tại quốc gia tỷ dân này đã tăng lên 52,6 trong tháng 2/2023. Đây là lần đầu tiên hoạt động sản xuất tăng trở lại kể từ tháng 7 năm ngoái và là mức cao nhất trong 8 tháng sau khi thay đổi chính sách COVID.

VNDierect kỳ vọng Trung Quốc sẽ sớm mở cửa lại hoàn toàn nền kinh tế vào quý 2/2023. Điều này sẽ khiến việc xuất khẩu các mặt hàng sang Trung Quốc như xơ, sợi phục hồi trong nửa cuối năm 2023.

Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu sợi chính của Việt Nam, chiếm 48% tổng giá trị xuất khẩu. Chuyên gia của VNDirect cho rằng các doanh nghiệp sản xuất sợi có tỷ trọng xuất khẩu sang Trung Quốc cao như CTCP Đam San (ADS) sẽ tận dụng được lợi thế.

Ngoài ra, một số mặt hàng xuất khẩu ròng của Trung Quốc được lưu thông trở lại có thể giúp giảm chi phí đầu vào của các doanh nghiệp may mặc như Vinatex (VGT), Dệt may Hòa Thọ (HTG), Tổng CTCP Phong Phú (PPH).

Ở chiều ngược lại, việc Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế cũng đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp may mặc trong năm 2023. Hiện Trung Quốc đang là đối thủ cạnh tranh chính của Việt Nam tại thị trường Mỹ.

Theo OTEXA, giá trị nhập khẩu hàng dệt may của Mỹ năm 2022 đạt 132,2 tỷ USD (tăng 16,9% so với năm 2021). Với 25,65% thị phần, Trung Quốc là nhà cung cấp hàng dệt may lớn nhất cho Mỹ, theo sau là Việt Nam với 14,87% thị phần. VNDirect cho rằng các doanh nghiệp may mặc có tỷ trọng xuất khẩu cao sang Mỹ như May Sông Hồng (MSH), Gilimex (GIL), Dệt May Thành Công (TCM), Vinatex (VGT) sẽ gặp khó khăn trong 6 tháng cuối năm 2023.

Lợi nhuận ròng các công ty gia công may mặc lớn có thể tăng trưởng âm

Dự báo về khả năng phục hồi của các doanh nghiệp ngành dệt may, các chuyên gia của VNDirect kỳ vọng sẽ có bước ngoặt cho các doanh nghiệp sản xuất sợi trong quý 3/2023, trong khi mảng gia công may mặc sẽ phải chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn.

Theo phân tích của VNDirect, do ở khâu thượng nguồn, các doanh nghiệp sản xuất sợi bị ảnh hưởng sớm hơn so với các doanh nghiệp hạ nguồn, các khách hàng lớn giảm hàng tồn kho trong bối cảnh nhu cầu của người tiêu dùng suy yếu. Do đó, bị ảnh hưởng sớm, các doanh nghiệp sợi như Sợi Thế Kỷ (STK), CTCP Đam San, Dệt may Hòa Thọ, Tổng CTCP Phong Phú cũng sẽ có tín hiệu hồi phục khá sớm so với các doanh nghiệp gia công may mặc.

Ban lãnh đạo Sợi Thế Kỷ cho biết, sản lượng bán ra trong tháng 2/2023 cải thiện so với quý 4/2022. Năm 2023, Sợi Thế Kỷ dự kiến đặt kế hoạch tổng doanh thu đạt 2.149 tỷ đồng, tăng 1,6% so với kết quả đạt được năm 2022 và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 253 tỷ đồng, tăng 4,5%.

Trong khi đó, Dệt may Hòa Thọ kỳ vọng lợi nhuận ròng quý 1/2023 đạt 65 tỷ đồng (tăng 20,3% so với quý trước). CTCP Đam San cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực trong quý 1/2023 sau khi Trung Quốc bắt đầu mở cửa trở lại nền kinh tế. Theo ban lãnh đạo ADS, sản lượng trong 2 tháng đầu năm 2023 đã tăng 200% so với quý 4 năm ngoái.

Ngược lại, chuyên gia của VNDirect nhận định các doanh nghiệp gia công may mặc sẽ gặp nhiều thách thức hơn trong năm 2023 do đơn hàng giảm mạnh. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, đơn hàng trong quý 1/2023 của các doanh nghiệp gia công giảm 25-27% so với cùng kỳ do sức mua trên thế giới giảm sút. Trong khi đó, Vinatex dự báo đơn hàng trong năm 2023 sẽ giảm 25% so với năm 2022.

Theo đánh giá của VNDirect, các doanh nghiệp gia công may mặc sẽ được kỳ vọng phục hồi kể từ quý 4/2023, khi lạm phát tại Mỹ và EU hạ nhiệt. Với 3 quý đầu năm khó khăn, VNDirect dự báo các công ty gia công may mặc lớn như Vinatex, Dệt may Thành Công, Garmex Sài Gòn, Gilimex sẽ ghi nhận lợi nhuận ròng tăng trưởng âm trong năm 2023.