Ngày 30/7, tại Hà Nội, Bộ LĐ-TB&XH đã tổ chức họp báo thông tin về kết quả của Ngành Lao động - Thương binh và Xã hội trong 6 tháng đầu năm 2024.

Luật có những điều chỉnh mới

Chia sẻ thông tin về Luật BHXH năm 2024 mới được thông qua, ông Nguyễn Duy Cường (Phó vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, Luật BHXH số 41/2024/QH15 gồm có 11 chương, 141 điều (tăng 2 chương và 16 điều so với Luật BHXH hiện hành).

Luật được xây dựng với mục tiêu đặt ra khi xây dựng luật là bảo đảm an sinh xã hội theo quy định của Hiến pháp; thể chế hóa quan điểm, đường lối, nội dung cải cách trong Nghị quyết số 28-NQ/TW và các văn kiện, nghị quyết có liên quan; sửa đổi căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn. Đồng thời mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích để thu hút người lao động tham gia BHXH. Luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Một trong những điểm mới nổi bật của Luật BHXH sửa đổi là quy định bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng. Theo đó, trợ cấp hưu trí xã hội là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, trong đó giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi).

Riêng đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Bộ LĐ-TB&XH tổ chức họp báo thông tin về kết quả của Ngành trong 6 tháng đầu năm 2024 (Ảnh: T.L).

Luật cũng bổ sung quy định nhằm gia tăng sự liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội và BHXH cơ bản. Bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Theo đó, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và chưa tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình. Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người lao động được ngân sách nhà nước đóng BHYT.

Đồng thời, quy định mới trong Luật BHXH cũng cho phép mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH bằng việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; người lao động làm việc không trọn thời gian; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Hơn 1,2 triệu người hưởng lợi

Phân tích về nhóm đối tượng mới thụ hưởng chính sách, ông Nguyễn Duy Cường cho biết, khi Luật mới có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng sẽ được đưa vào danh sách hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.

Ông Nguyễn Duy Cường cho biết thêm, mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng hiện chưa được quy định cụ thể nên chưa thể cung cấp. Vì theo quy trình xây dựng quy định, cơ quan chức năng cần phải trải qua quá trình lấy ý kiến rộng rãi các bộ, ngành, đơn vị liên quan.

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ LĐ-TB&XH (Ảnh: T.L).

Tuy nhiên, vụ phó Vụ BHXH dự đoán mức trợ cấp hưu trí xã hội sẽ không thấp hơn mức trợ cấp xã hội hằng thăng, hiện là 500.000 đồng/tháng.

Liên quan tới quy định hưởng BHXH một lần, ông Nguyễn Duy Cường chia sẻ: “Người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn”.

Theo đó, một số quyền lợi hưởng ở mức cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ BHXH đóng BHYT; được hưởng trợ cấp hằng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Đặc biệt, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước hỗ trợ đóng 100 % kinh phí tham gia BHYT.