Năm 2040, gần 1/4 GDP của Nhật sẽ được chi tiêu vào an sinh xã hội, con số trên được đưa ra trong dự báo lần đầu tiên được công bố của chính phủ Nhật.

Ngày 21/5, trước Hội đồng Chính sách Kinh tế và Tài khoá Nhật, nhiều ước tính được đưa ra về chi phí y tế, chăm sóc sức khỏe, trả lương hưu và chăm sóc trẻ em dự kiến sẽ lên mức 190 nghìn tỷ Yên tương đương khoảng 1,7 nghìn tỷ USD, cao hơn 60% so với năm tài khóa 2018. Chi phí y tế dự kiến tăng gấp đôi so với hiện nay, lực lượng lao động ngày một thu nhỏ và chi phí chăm sóc người già ngày một tăng cao.

Những con số trên được tính toán dựa theo ước tính chuẩn của chính phủ Nhật, theo đó kinh tế Nhật mỗi năm tăng trưởng được 2%. Ở năm tài khóa hiện tại, chi tiêu xã hội ước tính đạt khoảng 121,3 nghìn tỷ Yên.

Hơn một nửa người già trên 85 tuổi tại Nhật Bản cần dịch vụ chăm sóc y tế.

Nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới đang đối mặt với một trong những thách thức nhân khẩu học lớn nhất, những đứa trẻ sinh ra trong thời kỳ bùng nổ trẻ em hậu Chiến tranh Thế giới thứ II giờ đang chuyển từ già sang siêu già. Dự báo gần nhất về chi phí xã hội của Nhật được công bố năm 2012 đã đưa ra dự báo đến năm 2025, khi đó người trẻ nhất thuộc thế hệ bùng nổ trẻ em hậu Thế chiến thứ II sẽ sang tuổi 75.

Dự kiến đến năm tài khóa 2040, nhóm dân số độ tuổi từ 65 trở lên sẽ đạt mức khoảng 40 triệu người, tương đương gần 1/3 dân số. Nhật Bản sẽ có khoảng hơn 10 triệu người già trên 85 tuổi, gần gấp đôi con số hiện tại.

Hơn một nửa những người già trên 85 tuổi sẽ cần đến chăm sóc y tế dài hạn. Chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe ước tính đến năm 2040 sẽ tăng 140% lên 25,8 nghìn tỷ Yên từ mức 10,7 nghìn tỷ Yên hiện nay. Chi tiêu y tế ước tính tăng 75% lên 68,5 nghìn tỷ Yên.

Từ nay đến năm 2040, tổng số dân trong độ tuổi lao động từ 15 tuổi đến 64 tuổi sẽ giảm khoảng 15 triệu người, số lượng người lao động thực sự đang hỗ trợ cho các chương trình an sinh xã hội ước giảm khoảng 9,3 triệu người. Những con số này cảnh báo tình trạng thiếu hụt lao động ở Nhật Bản sẽ ngày càng nghiêm trọng.

Mức tiền đóng cho các chương trình này giảm trong khi chi tiêu trong lĩnh vực này ước tính tăng khoảng 29% lên 73,2 nghìn tỷ Yên. Chi tiêu chăm sóc trẻ em ước tăng 66% lên 13,1 nghìn tỷ Yên.

Tính chung, tổng chi tiêu vào các chương trình phúc lợi xã hội ước sẽ lên mức khoảng 24% GDP, cao hơn nhiều so với con số 21,5% GDP hiện nay.

Những ước tính trên có thể hơi quá so với chi tiêu thực tế. Mức tăng của chi phí y tế không tính đến việc chi phí y tế sẽ giảm khi hiệu quả tăng cao. Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Nhật Bản cũng đưa ra dự báo rằng chi phí tăng trưởng phát sinh cho chăm sóc y tế rất khó ước lượng. Trên thực tế, dịch vụ chăm sóc dài hạn sẽ tốt hơn với nhiều lựa chọn chi phí hợp lý hơn chứ không phải chỉ những lựa chọn đầy đắt đỏ.

Nguyễn Hà