Thể hiện sự phân cấp rõ rệt

Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi), bà Nguyễn Thúy Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội – cho biết, Luật Công đoàn (sửa đổi) đã thể hiện chủ trương đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, bảo đảm các quy định rõ ràng, thực chất, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện, bám sát thực tiễn.

Luật đã nêu rõ việc tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể có liên quan để nâng cao năng lực thực thi; đơn giản hóa thủ tục hành chính; chỉ quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội; giao Chính phủ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quy định nội dung chi tiết theo thẩm quyền để kịp thời sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh khi cần thiết và phù hợp với thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi (Ảnh: T.L).

Đồng thời, Luật cũng bổ sung quyền gia nhập và hoạt động công đoàn tại công đoàn cơ sở (không có quyền thành lập và không trở thành cán bộ công đoàn) của người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Bổ sung quyền gia nhập Công đoàn Việt Nam của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp;

Bên cạnh đó, Luật Công đoàn (sửa đổi) cũng bổ sung các trường hợp miễn, giảm, tạm dừng đóng kinh phí công đoàn và Chính phủ quy định về các trường hợp này sau khi thống nhất với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Về đơn giản hóa thủ tục hành chính, dự thảo luật đã được chỉnh lý theo hướng khi kiểm tra, thanh tra nội dung liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và tổ chức Công đoàn thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền “có trách nhiệm mời đại diện Công đoàn tham gia” thay vì quy định “phải có đại diện Công đoàn”; bỏ quy định “phối hợp giám sát” của Công đoàn với cơ quan nhà nước có thẩm quyền; sửa quy định “Ban hành văn bản về kết quả giám sát” thành “Thông báo kết quả giám sát”; lược bỏ nội dung “và kết luận, quyết định của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền liên quan đến kiến nghị sau giám sát”.

Giữ quy định về 2% kinh phí

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, kể từ khi có Luật Công đoàn năm 1957, kinh phí Công đoàn được thực hiện liên tục, việc duy trì nguồn thu 2% kinh phí công đoàn nhằm chăm lo cho người lao động là chủ yếu và bảo đảm hoạt động của Công đoàn, thể hiện sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa;

Mặt khác, 75 % kinh phí Công đoàn được sử dụng tại cơ sở để chăm lo cho đoàn viên, người lao động. Doanh nghiệp có càng đông công nhân lao động thì càng cần nhiều kinh phí để chăm lo phúc lợi xã hội cho người lao động - đặc biệt là chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên Công đoàn, người lao động.

Kết quả thông qua Luật Công đoàn sửa đổi (Ảnh: T.L).

Do đó, tỷ lệ đóng kinh phí Công đoàn không phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp ít hay nhiều công nhân lao động. Bên cạnh đó, kinh phí Công đoàn được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho rằng, việc duy trì kinh phí Công đoàn cũng là nhằm thúc đẩy doanh nghiệp, người sử dụng lao động có trách nhiệm hơn đối với người lao động của mình thông qua Công đoàn. Vì vậy, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về mức kinh phí công đoàn 2%.

Luật mới cũng sổ sung quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện việc phân cấp thu, phân phối kinh phí công đoàn; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ban hành tiêu chuẩn, định mức, chế độ chi tiêu và quản lý, sử dụng tài chính công đoàn sau khi thống nhất với Chính phủ;

Bổ sung trách nhiệm Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam định kỳ 2 năm báo cáo Quốc hội về tình hình thu, chi và quản lý, sử dụng tài chính công đoàn. Đồng thời, bổ sung trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước, định kỳ hai năm một lần, thực hiện kiểm toán việc quản lý và sử dụng tài chính công đoàn và thực hiện kiểm toán đột xuất theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.