Trong bối cảnh lãi suất huy động đang có dấu hiệu tăng nhằm thu hút dòng tiền nhàn rỗi, tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc giúp các ngân hàng pha loãng chi phí vốn.

Tuy nhiên, số liệu từ báo cáo tài chính của các ngân hàng lại cho thấy diễn biến không mấy khả quan đối với chỉ số này.

Khảo sát tại 27 ngân hàng đã công bố BCTC năm 2024 cho thấy, có 14 ngân hàng, tương đương tỷ lệ gần 52% ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong năm qua.

Khảo sát 27 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính năm 2024 cho thấy có tới 14 ngân hàng, tương đương gần 52%, ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong năm qua. Tại Vietbank, tính đến cuối năm 2024, dù tổng tiền gửi khách hàng tăng 5,3% so với đầu năm, nhưng tiền gửi không kỳ hạn lại giảm mạnh 37,4%, kéo tỷ lệ CASA xuống còn 4,9%, so với mức 8,3% hồi đầu năm. Điều này khiến Vietbank trở thành một trong những ngân hàng có mức giảm CASA mạnh nhất, đồng thời nằm trong nhóm có tỷ lệ CASA thấp nhất khảo sát.

Tương tự, tại VPBank, lượng tiền gửi không kỳ hạn giảm 11% kéo tỷ lệ CASA từ 17,4% xuống 14,1% vào cuối năm 2024. Một số ngân hàng khác cũng ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm, như PGBank giảm 2,6 điểm %, SHB giảm 2,24 điểm %, Bac A Bank giảm 1,5 điểm %.

Đáng chú ý, việc tỷ lệ CASA đi xuống không chỉ diễn ra ở các thành viên có quy mô vừa và nhỏ. Những nhà băng vốn luôn đứng đầu hệ thống trong việc thu hút nguồn vốn rẻ cũng ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong năm qua.

Đáng chú ý, sự suy giảm CASA không chỉ diễn ra ở các ngân hàng quy mô nhỏ, mà ngay cả những "ông lớn" dẫn đầu về thu hút nguồn vốn giá rẻ cũng không tránh khỏi xu hướng này. Dù vẫn giữ vị trí dẫn đầu về tỷ lệ CASA, MB cũng ghi nhận mức giảm từ 39,6% cuối năm 2023 xuống 39,1% vào cuối năm 2024. Tại Techcombank, tổng tiền gửi khách hàng tăng 17,3% trong năm, nhưng tiền gửi không kỳ hạn chỉ tăng 9,8%, khiến tỷ lệ CASA giảm 2,5 điểm %, xuống còn 37,4%.

Khảo sát cũng cho thấy có tới 10/27 ngân hàng (tương đương 37%) có tỷ lệ CASA dưới 10%. Bac A Bank là ngân hàng có tỷ lệ CASA thấp nhất, chỉ đạt 2,9% tổng số tiền gửi khách hàng. VietABank và VietBank lần lượt xếp thứ hai và ba với tỷ lệ CASA ở mức 4,1% và 4,9%. Một số ngân hàng khác như NamABank (6,3%), Kienlongbank (6,4%), BVBank (6,7%) cũng có tỷ lệ CASA khiêm tốn.

Với lợi thế chi phí vốn gần như bằng 0%, tiền gửi không kỳ hạn là yếu tố quan trọng giúp các ngân hàng thương mại giảm áp lực chi phí hoạt động, cải thiện biên lãi ròng (NIM) và tạo lợi thế cạnh tranh trong cuộc đua lãi suất cho vay. Vì vậy, những năm gần đây, các ngân hàng không ngừng chạy đua để thu hút nguồn vốn này.

Nhằm gia tăng CASA, nhiều ngân hàng đã chuyển hướng mạnh sang mảng bán lẻ, triển khai chính sách miễn phí giao dịch, chuyển tiền và rút tiền. Đặc biệt, đầu tư vào công nghệ ngân hàng số, mở rộng hệ sinh thái dịch vụ và nâng cao trải nghiệm khách hàng đang trở thành chiến lược trọng tâm của nhiều nhà băng. Nhờ đó, dù có sự phân hóa giữa các ngân hàng, nhưng tỷ lệ CASA toàn hệ thống đã có sự cải thiện đáng kể trong vài năm qua.

Tuy nhiên, như trên, nguồn vốn giá rẻ này dần trở nên "khan hiếm" hơn, một phần do sự dịch chuyển dòng tiền sang các khoản tiết kiệm dài hạn để hưởng lãi suất cao hơn trong bối cảnh lãi suất huy động có xu hướng tăng trở lại từ cuối năm 2024.

Dù vậy, với tỷ lệ CASA của toàn hệ thống vẫn mới chỉ đag duy trì quanh mức trên dưới 20% như hiện nay, các chuyên gia nhận định dư địa tăng trưởng vẫn còn rộng mở. Gia tăng CASA không chỉ là xu hướng tất yếu của một ngân hàng hiện đại mà còn là dấu hiệu của một thị trường tài chính phát triển.

Để xây dựng nền tảng CASA bền vững, các ngân hàng đang không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu hóa lợi ích cho khách hàng và cải thiện trải nghiệm sử dụng, nhằm giữ chân và thu hút thêm nguồn vốn quan trọng này.