Theo Dự thảo Luật BHXH sửa đổi, vấn đề rút BHXH một lần đang có 2 phương án khác nhau. Phương án một, người tham gia đóng BHXH trước khi Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025) đã thất nghiệp 12 tháng và có nhu cầu thì được rút BHXH 1 lần. Còn người bắt đầu đi làm và tham gia BHXH từ sau 1/7/2025 sẽ không được rút BHXH một lần, trừ trường hợp theo quy định. Phương án hai, người lao động được rút BHXH với mức không quá 50% tổng thời gian đóng, phần còn lại được bảo lưu trong hệ thống để sau này hưởng chế độ.

Trao đổi với báo giới bên hành lang kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu quốc hội có ý kiến khác nhau về vấn đề này.

Phương án 1 có nhiều ưu điểm hơn. Theo ông Mai Văn Hải (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa), phương án một có nhiều tính khả thi hơn. Theo đại biểu lý giải, việc rút BHXH một lần thường xảy ra khi người lao động không còn lựa chọn nào khác mới phải rút. Với mức được rút của phương án 1 sẽ giúp họ phần nào đảm bảo cuộc sống. Còn phương án 2 người lao động chỉ được rút không quá 50% thời gian đóng BHXH - số tiền không quá lớn khó giúp giải quyết được khó khăn trước mắt, đồng thời không đảm bảo được quyền lợi an sinh về sau cho họ.

Hai phương án đều chưa tối ưu. Theo bà Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương) lý giải: Nếu hạn chế việc rút BHXH một lần sau khi luật này có hiệu lực như phương án 1 sẽ gây phản ứng trái chiều, thậm chí khiến nhiều người lao động bị đẩy vào thế khó. Còn nếu chỉ áp dụng phương án 2, người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ cảm thấy quyền lợi bị hạn chế, mất công bằng và có tâm lý ồ ạt rút bảo hiểm xã hội trước khi luật có hiệu lực. Trong khi đó, bối cảnh kinh tế hiện nay khiến nhiều người lao động cần một khoản chi phí để trang trải khó khăn trước mắt khi thất nghiệp.

Nên có thêm phương án thứ 3. Đại biểu Trần Đình Gia - Đoàn Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh - đề xuất nên có phương án thứ 3 và có thể hoãn thời gian thông qua Luật BHXH sửa đổi. Theo đó, đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ sau ngày 01/7/2025, dự thảo có thể vẫn cho phép người lao động hưởng BHXH một lần theo lộ trình giảm dần, mỗi năm giảm 20% và chấm dứt vào năm 2030. Đồng thời, đại biểu cho rằng Quốc hội nên xem xét phương án là lùi thêm một kỳ họp, sau khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương thì sẽ biểu quyết luật BHXH sửa đổi. Như vậy sẽ phù hợp hơn và giải quyết được rất nhiều vấn đề mà luật đặt ra.