Họa sĩ vẽ bằng miệng

“Chau, beyond the lines” kể về cuộc đời Lê Minh Châu – chàng trai tật nguyền do nhiễm chất độc da cam nhưng luôn nuôi hy vọng trở thành họa sĩ chuyên nghiệp.

Phim có độ dài 34 phút, do nữ đạo diễn 29 tuổi Courtney Marsh người Los Angeles (Mỹ) thực hiện. Các thành viên thuộc nhánh phim tài liệu của Viện hàn lâm Khoa học Nghệ thuật và Điện ảnh nước Mỹ (AMPAS) chọn “Chau, beyond the Lines” cùng 9 tác phẩm khác từ 74 bộ phim hợp lệ được gửi đến tranh giải năm nay cho hạng mục Phim tài liệu ngắn xuất sắc. Danh sách 5 tác phẩm nằm trong vòng đề cử cuối cùng sẽ được AMPAS công bố vào ngày 14/1/2016.

“Chau, beyond the lines” đang được công chiếu ở Mỹ

Lê Minh Châu sinh năm 1991 trong một gia đình khó khăn ở Đồng Nai. Nhà có 4 anh em nhưng chỉ có Châu kém may mắn bị nhiễm chất độc da cam.

Ngay từ nhỏ, Châu được đưa tới Làng trẻ em Hòa Bình, bệnh viện Từ Dũ, TP. HCM để vừa học nghề vừa học chữ. Dị tật ở tay và chân khiến Châu không thể có được cuộc sống như người bình thường. Song, cậu rất thích hội họa, luôn nuôi mơ ước được trở thành nhà thiết kế thời trang, có thể đem sản phẩm của bản thân ra với thế giới.

Những người xung quanh Châu bảo cậu rằng, đó là giấc mơ không bao giờ có thể trở thành hiện thực. Trong suốt 7 năm, ngay cả khi cổ tay bị chấn thương và chỉ có thể dùng miệng với cây bút vẽ, Châu quyết tâm đi tìm đáp án cho câu hỏi: liệu đó thực sự là ước mơ xa vời, hay mình có thể làm điều không thể?

Châu tập vẽ bằng miệng suốt đêm, từ 5 – 6 tiếng. Những lúc vất vả như vậy, Châu không nản lòng mà luôn nỗ lực và tự động viên mình: “Hãy cố gắng hết sức có thể, rồi mọi việc sẽ ổn. Hãy mỉm cười lên, nụ cười là sức mạnh”.

Chàng trai theo đuổi đam mê hội họa dù phải vẽ bằng miệng

Vào năm 2006, Châu được vẽ tranh trên một khổ giấy lớn hơn A3. Lấy cảm hứng từ dòng nước chảy, chàng trai liên tưởng tới những ngôi nhà cao nguyên, dòng suối, khu rừng bạt ngàn và quyết định chọn phong cảnh Tây Nguyên làm chủ đề cho bức tranh. Châu hoàn thiện bức tranh sau 2 ngày miệt mài và sau đó tặng cho một hội hữu nghị Nhật – Việt.

Năm 2014, Châu mở lớp dạy vẽ cho các em nhỏ. Cậu chia sẻ: “Tụi học sinh của mình rất nghịch. Có vài đứa thì hay bắt chước, ngậm cọ bằng miệng và vẽ. Mình nhớ nhất là cậu học trò Ấn Độ, khi mình làm và vẽ thì cậu bé bắt chước lại đúng y chang. Mình phải giải thích bằng tiếng Anh cho cậu bé hiểu”.

Châu giành được nhiều giải thưởng trong các cuộc thi vẽ tranh. Đặc biệt, cậu mở phòng tranh mang tên mình tại TP. HCM. Chàng trai bày tỏ: “Mình rất tự hào khi có được phòng tranh của riêng bản thân. Điều mình ấp ủ và mong muốn nhất đã trở thành hiện thực”. Châu cho biết thêm, ngoài phòng tranh, chàng trai dự định sẽ mở luôn studio để thực hiện đam mê chụp ảnh.

Bộ phim truyền cảm hứng

Phim tài liệu “Chau, beyond the lines” do đạo diễn Courtney Marsh ấp ủ trong nhiều năm liền. Châu và nữ đạo diễn gặp nhau trong thời gian cô sang Việt Nam thực tập cho dự án phim tài liệu của trường vào năm 2007. Cảm thấy thực sự xúc động về nhân vật, cô muốn kể lại câu chuyện về chàng trai không chịu đầu hàng số phận.

Đạo diễn Courtney Marsh bên cạnh Lê Minh Châu (bìa phải) và một số nạn nhân chất độc da cam Việt Nam

Châu kể: “Ban đầu, mình không nghĩ sẽ là nhân vật chính của bộ phim. Vì năm đó, đạo diễn Courtney quay rất nhiều bạn. Mình nghĩ là do mình đã cho cô ấy biết mọi sinh hoạt rất cụ thể nên cô ấy thấy thích. Mình nói với cô ấy rằng, mình sẽ quyết tâm theo đuổi ước mơ và hãy chờ mình thực hiện”.

Quá trình bấm máy kéo dài đúng 7 năm và tác phẩm chỉ hoàn tất vào năm 2014. Châu chia sẻ: “Khi biết bộ phim mình đóng nằm trong giải thưởng Oscar danh giá ở hạng mục phim tài liệu, mình rất vui và phấn khích, cảm giác rất khó tả. Mình có thông báo cho bạn bè, mọi người rất mừng cho mình. Trong thời gian tới, mình hy vọng bộ phim sẽ lọt vào Top 5 đề cử tranh giải chính thức của giải. Những câu chuyện như thế này sẽ thúc đẩy tinh thần để mọi người có thể học và làm những điều mình thích. Hãy bỏ mặc cảm lại phía sau. Hãy ước mơ và thực hiện ước mơ đó theo cách của riêng bạn”.

Châu hy vọng, câu chuyện của mình sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người khác dám thực hiện ước mơ

Trước khi đến với Oscar 2016, “Chau, beyond the lines” từng được ban giám khảo tại Liên hoan phim Austin 2015 và Liên hoan phim Mỹ 2015 vinh danh. Mới đây, kênh Netflix đề nghị được phát hành tác phẩm tại thị trường Bắc Mỹ trên sóng truyền hình.

Các nhà sản xuất hiện tổ chức nhiều buổi chiếu đặc biệt dành cho “Chau, beyond the lines” tại nhiều nơi trên nước Mỹ. Các hoạt động này nhằm thu hút sự chú ý của giới truyền thông cho cuộc đua Oscar, đồng thời giúp công chúng xứ sở cờ hoa biết rõ hơn về nỗi đau da cam mà quân đội Mỹ đã để lại trên mảnh đất Việt Nam.

An Vinh