Liên tiếp các hoạt động ngoại giao cấp cao cùng nhiều văn kiện hợp tác được ký kết trong các lĩnh vực: nông nghiệp, công nghệ cao, thể thao, văn hóa, ứng phó biến đổi khí hậu... đã minh chứng sinh động cho bước phát triển mới trong quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước.

Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Mỹ Latin, với kim ngạch song phương năm 2024 đạt hơn 8 tỷ USD, đang hướng tới 10 tỷ USD trong năm nay và mục tiêu 15 tỷ USD vào năm 2030. Hai nước đang thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực có thế mạnh và nhu cầu chung như nông nghiệp, năng lượng, khoa học - công nghệ, văn hóa, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. Đây là những trụ cột quan trọng cho Kế hoạch hành động triển khai Đối tác chiến lược giai đoạn 2025-2030, đồng thời là cơ hội để hai nước trao đổi các định hướng lớn nhằm đẩy mạnh thương mại, đầu tư và thực hiện hiệu quả chiến lược đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động.

Việt Nam và Brazil tuy ở cách xa nhau nửa vòng trái đất nhưng người dân hai nước lại chia sẻ nhiều giá trị tương đồng như sự chân tình, lòng mến khách, tinh thần hữu nghị và cởi mở. Tại Brazil, có một thế hệ những người trưởng thành từ phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam, trong đó Tổng thống Lula da Silva là một biểu tượng. Hai nước cùng chia sẻ khát vọng hòa bình, phát triển đất nước phồn vinh, hướng tới hạnh phúc của nhân dân.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 08/5/1989, quan hệ Việt Nam - Brazil đã có bước tiến mạnh mẽ. Nếu đầu những năm 2000, quan hệ chính trị mới bắt đầu phát triển thì sau đó là hàng loạt chuyến thăm cấp cao, cùng với sự tăng trưởng vượt bậc trong hợp tác kinh tế: kim ngạch thương mại từ vài chục triệu USD nay đã tiến gần mốc 10 tỷ USD. Thành tựu ấy là kết quả của cả ngoại giao chính trị, kinh tế và ngoại giao nhân dân.

Lễ ra mắt Từ điển chủ đề Bồ - Việt do Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil chủ trì xây dựng, ngày 06/9/2023. (Ảnh: Thu Hà)

Trong 15 năm kể từ khi thành lập (2010), Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil đã tổ chức nhiều đoàn doanh nghiệp Việt Nam sang Brazil kết nối với các đối tác sở tại; phối hợp đón các đoàn bạn sang thăm Việt Nam; tăng cường quan hệ với Hội hữu nghị Brazil - Việt Nam, Trung tâm Hòa bình và Đoàn kết Brazil, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Brazil - Việt Nam. Hội còn tích cực tổ chức hội thảo, tuyên truyền về đất nước, con người Brazil; viết nhiều bài báo giới thiệu về quan hệ hai nước; đặc biệt là biên soạn và xuất bản cuốn Từ điển chủ đề Bồ - Việt (2024) - một đóng góp thực chất cho giao lưu ngôn ngữ và văn hóa.

Từ thực tiễn hoạt động và với hơn 20 năm theo dõi quan hệ Việt Nam - Brazil, tôi xin đề xuất một số kiến nghị nhằm phát huy tốt hơn vai trò của Hội trong thời gian tới:

Thứ nhất, Hội cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về đất nước, con người và tiềm năng hợp tác giữa hai nước, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa, thể thao, khoa học - công nghệ. Việc này cần được thực hiện cụ thể, dễ tiếp cận để vượt qua rào cản khoảng cách địa lý và ngôn ngữ, trong bối cảnh tiếng Bồ Đào Nha là ngôn ngữ chủ yếu được sử dụng tại Brazil, kể cả trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Thứ hai, củng cố tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động, đặc biệt là của Ban Thư ký Hội, các câu lạc bộ doanh nghiệp, câu lạc bộ những người từng công tác, học tập tại Brazil. Hội cần đẩy mạnh kết nối với đối tác, bạn bè Brazil, Hội người Việt tại Brazil và cộng đồng người Brazil tại Việt Nam.

Thứ ba, tăng cường phối hợp với các cơ quan Việt Nam như Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, các doanh nghiệp hai nước; duy trì quan hệ chặt chẽ với Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil và Đại sứ quán Brazil tại Việt Nam.

Thứ tư, chủ động vận động các nguồn tài trợ để bảo đảm duy trì hoạt động của Hội một cách bền vững và linh hoạt.

Thứ năm, tích cực thúc đẩy phong trào học tiếng Bồ Đào Nha tại Việt Nam và tiếng Việt tại Brazil - một nền tảng quan trọng để mở rộng giao lưu văn hóa, giáo dục và đối ngoại nhân dân.

Lễ ra mắt Câu lạc bộ những người Việt Nam từng công tác/học tập tại Brazil năm 2019. (Ảnh: Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil)

Từ hình ảnh Brazil là xứ sở của bóng đá, rừng Amazon, cà phê và điệu samba, nhân dân Việt Nam ngày càng hiểu biết sâu sắc hơn về một đất nước rộng lớn, mến khách, có nền kinh tế thuộc nhóm 10 hàng đầu thế giới. Người dân Brazil cũng luôn dành thiện cảm đặc biệt cho Việt Nam - một dân tộc kiên cường trong đấu tranh giành độc lập và phát triển bền vững. Đây là nền tảng vững chắc để phát triển quan hệ nhân dân hai nước ngày càng thực chất, gắn bó.

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Brazil (ngày 29/3/2025), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: quan hệ hai nước hội tụ 5 điểm tương đồng, bổ sung mang tính chủ đạo. Đó là có lý tưởng tương đồng, tin cậy; có văn hóa bản sắc gần gũi, nhất là yêu nước, quý trọng bạn bè, tình nghĩa thủy chung, phát triển hướng tới con người; có nền kinh tế bổ trợ và thúc đẩy lẫn nhau, thế mạnh của nước này là nhu cầu của nước kia; có tình cảm ấm áp, chân thành; có chung khát vọng chống đói nghèo, xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, văn minh, khát vọng hòa bình, hợp tác, phát triển, vươn lên mạnh mẽ, mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Tổng thống Lula da Silva trong chuyến thăm Việt Nam cũng bày tỏ ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh - anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Ông khẳng định đến Việt Nam không chỉ với tư cách là nguyên thủ quốc gia mà còn là một người bạn thân thiết.

Đó là xung lực mới, là nền tảng để đưa quan hệ Việt Nam - Brazil bước vào giai đoạn phát triển đột phá. Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil sẽ tiếp tục là một thành tố quan trọng trong tiến trình này, góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước, hướng tới sự phát triển bền vững, thực chất và toàn diện.

Cẩm nang "ba trong một" cho người sử dụng tiếng Bồ Đào Nha

Từ điển chủ đề Bồ - Việt là kết tinh của tình hữu nghị, hợp tác Việt Nam - Brazil