Xe chở tên lửa đạn đạo diệt hạm DF-26 trong một lễ duyệt binh ở Bắc Kinh. Ảnh: Reuters.

Sự thay đổi mạnh mẽ của tên lửa Trung Quốc có thể khiến các tàu sân bay - vốn là xương sống của quân đội Mỹ - trở nên lỗi thời, tờ National Interest đưa nhận định của ông Sébastien Roblin, một chuyên gia về an ninh và giải quyết xung đột từ trường Đại học Georgetown (Mỹ) cho biết.

Khi đưa các tên lửa khổng lồ được phóng vào tầng bình lưu di chuyển với tốc độ nhanh gấp nhiều lần tốc độ âm thanh, đấy là lúc phải cảnh báo các phi công trong khu vực tránh xa khỏi đường bay của nó.

Do đó, vào cuối tháng 6/2019, Trung Quốc đã đưa ra Điện văn thông báo hàng không (Notice to Airmen-NOTAM) cảnh báo về các vụ thử tên lửa đạn đạo vào các khu vực khác nhau trên Biển Đông: một khu vực trải dài từ đảo Hải Nam của Trung Quốc đến quần đảo Hoàng Sa và khu vực phía bắc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Đến ngày 1/7, hai quan chức Mỹ đã thông báo với đài NBC News, tình báo Mỹ đã xác định được “một loạt các vụ thử tên lửa đạn đạo chống hạm ở Biển Đông”.

Theo ông Roblin, đây là dấu hiệu mạnh mẽ nhất từ ​​trước cho thấy Trung Quốc cuối cùng đã nâng tầm các lực lượng tên lửa của họ với các tên lửa đạn đạo trên đất liền được thiết kế để đe dọa tàu cách đó hơn một ngàn dặm trên biển.

Kể từ những năm 1960, mối đe dọa chống tàu đã đến từ các tên lửa hành trình, lướt qua quỹ đạo nằm ngang cách mặt biển vài mét, đóng vai trò là vũ khí chống hạm chính. Trong khi hầu hết các tên lửa hành trình nhanh hơn so với tốc độ máy bay một chút, một số như tên lửa hành trình Kalibr hoặc Brahmos có thể tăng tốc gấp nhiều lần tốc độ âm thanh và thực hiện các thao tác né tránh để giảm cơ hội bị đánh chặn.

Soi tên lửa chống hạm ASBM của Trung Quốc

So với tên lửa hành trình thấp, chậm và tương đối khó phát hiện, tên lửa đạn đạo chống hạm (ASBM) của Trung Quốc bay cao, nhanh và không kín đáo. Mặc dù tương đối dễ phát hiện trên radar hoặc với các cảm biến vệ tinh, ASBM có thể tăng tốc hơn bốn đến mười lần tốc độ âm thanh khi chúng lao xuống từ tầng bình lưu.

Hơn nữa, trong khi một số tên lửa hành trình có thể tấn công tàu từ khoảng cách vài trăm dặm, tên lửa đạn đạo diệt hạm (ASBM) DF-21D và DF-26B của Trung Quốc có thể nào bay 900 hoặc 2.000 dặm, xa hơn khoảng cách các máy bay phản lực trên tàu sân bay Mỹ có thể bay mà không cần tiếp nhiên liệu.

Tại triển lãm hàng không Chu Hải 2018 diễn ra từ ngày 6-11/11 tại thành phố Chu Hải, miền nam Trung Quốc, một nhà sản xuất tên lửa của Trung Quốc cũng đã cho ra mắt tên lửa đạn đạo diệt hạm CM401 tầm ngắn mới có thể gắn trên xe tải và tàu chiến. Tên lửa mới này chính thức có tầm bắn tối đa lên tới 180 dặm và tốc độ tối đa Mach 4 (nhanh gấp 4 lần tốc tộ âm thanh, tương đương 4.900 km/h), mặc dù một số nhà quan sát nghi ngờ con số thực tế có thể lớn hơn nhiều.

Tổ hợp tên lửa đạn đạo chống hạm CM-401 với tầm bắn tối đa lên tới 290 km. Ảnh: Livejournal

Hầu hết các tàu chiến đều thiếu các máy bay đánh chặn nhanh và bay cao cần thiết để bảo vệ chống lại ASBM. Tuy nhiên, Hải quân Mỹ đã phát triển và bắt đầu triển khai tên lửa SM-3 và SM-6 trên các tàu khu trục và tàu tuần dương của mình để giúp bảo vệ chống lại ASBM.

Tuy nhiên, các ASBM tầm xa vẫn còn là mối đe dọa nguy hiểm. Đầu tiên, chúng phụ thuộc vào khả năng thu nhận và di chuyển vị trí nhanh chóng của tàu mục tiêu, đòi hỏi phải có một thiết bị giám sát vệ tinh cực tốt, máy bay tuần tra, cảm biến tàu ngầm và tạo thành chuỗi liên kết với bệ phóng tên lửa. Trung Quốc đang nỗ lực phát triển và triển khai các vệ tinh, máy bay và các hệ thống giám sát dưới biển cần thiết, nhưng đây vẫn là một thách thức ghê gớm.

Sau đó, bản thân các ASBM cần có khả năng tìm kiếm và điều động riêng để có thể theo dõi và điều chỉnh hướng đi của mình để hạ một tàu chiến trên mặt nước có khả năng di chuyển với tốc độ 20 đến 33 hải lý.

Mặc dù các ASBM theo định nghĩa có các bộ tìm kiếm hồng ngoại hoặc radar và vây cơ động được thiết kế cho phép theo dõi các mục tiêu đang di chuyển, nhưng không rõ liệu ASBM của Trung Quốc đã được thử nghiệm trên mục tiêu đang di chuyển hay chưa.

Chắc chắn, tiến độ của các bài thử tên lửa đã được tăng lên, tuy nhiên. Vào năm 2013, xuất hiện các bức ảnh vệ tinh cho thấy Lực lượng Tên lửa của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLARF) đã bắn thử tên lửa DF-21D vào một mục tiêu giả định có kích thước cỡ tàu sân bay ở Mông Cổ.

Cuối năm 2017, DF-21D hoặc DF-26B có ​​thể đã được thử nghiệm ở Biển Boha, ông Roblin dự đoán.

Tầm bắn của tên lửa DF-16, DF-21D và DF-26 tương ứng là đường màu xanh, cam và đỏ. Đồ họa: BI

Vào tháng 1/2019, Bắc Kinh tuyên bố đã triển khai lại các đơn vị tên lửa DF-26 di động trên đường tới Nội Mông và Tây Tạng để đáp trả tàu khu trục Mỹ McCampbell đi qua quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Cuộc diễn tập này nhằm mục đích làm nổi bật cách PLARF có thể di chuyển tên lửa chống hạm vào sâu trong đất liền và đe dọa các tàu của Mỹ đang thiếu tầm bắn để trả đũa.

Hàng loạt điều kiện địa lý của Trung Quốc cũng khiến việc xác định vị trí của các tổ hợp tên lửa chống hạm để phản công như “mò kim đáy bể”, ông Roblin nhận định, dẫn minh chứng, trong Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991, các lực lượng liên minh đã rất vất vả khi săn lùng các bệ phóng tên lửa Scud di động trong sa mạc của Iraq.

Đe dọa các tàu trên Biển Đông

Do đó, đợt thử nghiệm tên lửa mới nhất của Trung Quốc đã phục vụ mục đích kép, vừa giúp PLARF đánh giá hiệu quả thực tế của ASBM trước các mục tiêu hàng hải, vừa thông báo cho các đối thủ tiềm năng ở Biển Đông rằng tàu của họ dễ bị tấn công từ tên lửa Trung Quốc ngay cả khi cách đó hàng trăm dặm, ông Roblin nhấn mạnh.

Tất nhiên, không rõ liệu các tên lửa đó đã biểu diễn tốt như thế nào trong các lần thử nghiệm mới nhất, dù được thử với mục tiêu cố định hay di chuyển, và ASBM có khả năng hoạt động chính xác đến mức nào. Nhưng thực tế là những thử nghiệm này của Trung Quốc cuối cùng đã được thực hiện cho thấy quân đội nước này rất nghiêm túc trong việc phát triển vũ khí thực sự có thể hạ các tàu hải quân ngay cả ở khoảng cách rất xa bờ biển.

Xem thêm

Vì sao Tổng thống Trump "ra đòn" áp thuế 300 tỷ USD hàng Trung Quốc? Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ngày 1/8 sẽ áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu còn lại trị giá 300 tỷ USD ...

Trung Quốc nói gì về tình hình trên biển sau cuộc gặp với Phó Thủ tướng Việt Nam? Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố không nên để các vấn đề hàng hải liên quan đến Việt Nam ảnh hưởng ...

Chính quyền Tổng thống Trump cần "mạnh mẽ" hơn với Trung Quốc ở Biển Đông Các thượng nghị sĩ Mỹ đã kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump cần làm nhiều điều hơn nữa, mạnh mẽ hơn trong việc ...