Ông Trump nói thẳng nguyên do quân đội Afghanistan thua thảm trước Taliban

Cựu tổng thống Afghanistan bất ngờ gặp chỉ huy Taliban

Theo kênh CNN, ngoài vấn đề nhân đạo và chính trị, việc Taliban nhanh chóng giành quyền kiểm soát Afghanistan sau 20 năm đã khiến một số chuyên gia an ninh nghĩ tới kho khoáng sản trữ lượng lớn chưa được khai thác ở quốc gia này.

Một người Afghanistan cầm mẩu vàng nhỏ ở khu vực mỏ Qara Zaghan. Ảnh: Getty Images

Afghanistan là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới. Nhưng năm 2010, quan chức quân đội Mỹ và các nhà địa chất tiết lộ rằng Afghanistan có trữ lượng khoáng sản trị giá gần 1.000 tỷ USD.

Nguồn khoáng sản như sắt, đồng và vàng nằm rải rác khắp các tỉnh ở Afghanistan. Ngoài ra, còn có cả kim loại đất hiếm, nhưng thứ quan trọng nhất là lithi.

Trữ lượng lithi ở Afghanistan có thể là một trong những nguồn lớn nhất thế giới. Đây là một thành phần cần thiết nhưng lại hiếm, cần phải có để sản xuất pin sạc cũng như các thiết bị công nghệ cần thiết để đối phó với khủng hoảng khí hậu.

Nhiều quốc gia có chính phủ yếu kém thường phải trải qua “lời nguyền tài nguyên”, tức là các nỗ lực khai thác tài nguyên không mang lại lợi ích cho người dân và nền kinh tế. Dù vậy, kho khoáng sản của Afghanistan vẫn có tiềm năng hứa hẹn lớn.

Nhu cầu với các kim loại như lithi và coban cũng như các nguyên tố đất hiếm như neodymi đang tăng vọt khi các quốc gia chuyển sang ô tô điện và các công nghệ sạch để giảm thải carbon. Hồi tháng 5, Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết nguồn cung lithi, đồng, kền, coban và nguyên tố đất hiếm toàn cầu cần phải tăng mạnh, nếu không thế giới sẽ không thể thành công trong đối phó với khủng hoảng khí hậu. Ba quốc gia là Trung Quốc, CHDC Congo và Australia đang chiếm 75% sản lượng lithi, coban và đất hiếm toàn cầu.

Chính phủ Mỹ đã ước tính trữ lượng lithi ở Afghanistan có thể ngang với Bolivia – nơi có trữ lượng lớn nhất thế giới.

Ông Mirzad thuộc Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ nhận định năm 2010: “Nếu Afghanistan có vài năm bình yên, cho phép phát triển nguồn khoáng sản, nước này có thể trở thành một trong những quốc gia giàu nhất khu vực chỉ trong một thập kỷ”. Dù vậy, bình yên chưa bao giờ tới với Afghanistan khi mà phần lớn tài sản khoáng sản của nước này vẫn nằm yên dưới lòng đất.

Hiện nay, khoáng sản mới chỉ tạo ra 1 tỷ USD/năm ở Afghanistan. Trước khi Taliban lật đổ chính phủ Afghanistan do phương Tây dựng lên, đầu tư nước ngoài vào nước này đã gặp khó khăn. Giờ đây, thu hút vốn tư nhân sẽ còn khó hơn nữa, đặc biệt là khi nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư toàn cầu đang phải tuân thủ tiêu chuẩn cao hơn bao giờ hết về môi trường, xã hội và quản trị.

Canada không công nhận Taliban là chính quyền mới của Afghanistan

Phó Tổng thống Afghanistan quyết không đầu hàng Taliban