Tiền đồng mất giá khoảng 4,8% trong năm 2024

Tỷ giá USD/VND đã có một năm biến động tương đối mạnh với áp lực mất giá tiền đồng đặc biệt tăng cao trong quý II và quý IV. Trong báo cáo cập nhật vĩ mô mới công bố, chuyên gia phân tích tại công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, diễn biến tỷ giá USD/VND năm nay phụ thuộc vào xu hướng lên xuống của đồng USD, hệ số tương quan của chỉ số DXY và tỷ giá USD/VND trong năm 2024 là 0,67, tăng nhẹ so với mức 0,63 trong năm 2023.

So với đầu năm, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh tăng tỷ giá trung tâm 1,9% lên mức 24.320 đồng/USD. Tỷ giá trên thị trường chính thức tăng khoảng 4,8% lên 25.430 đồng/USD, đồng thời, tỷ giá trên thị trường tự do tăng 4,3% lên 25.840 đồng/USD. Như vậy, biến động tỷ giá năm nay vẫn nằm trong biên độ cho phép của NHNN.

Để kiểm soát áp lực mất giá của tiền đồng, NHNN đã can thiệp bán ngoại tệ vào những giai đoạn tỷ giá trên thị trường chạm trần biên độ. Các đợt bán ngoại tệ của NHNN có thể chia làm hai giai đoạn.

Giai đoạn 1 từ tháng 4-7/2024 với quy mô khoảng 6,5 tỷ USD. Giai đoạn 2 diễn ra ít dồn dập hơn từ tháng 9-12/2024 với quy mô khoảng 2,8 tỷ USD. Tính chung cả năm 2024, VDSC ước tính NHNN bán ra khoảng 9,4 tỷ USD.

“Chúng tôi ước tính dự trữ ngoại hối cuối năm 2024 khoảng 80 tỷ USD, tương đương 2,5 tháng nhập khẩu, thấp hơn mức được ghi nhận là 3,3 tháng nhập khẩu vào cuối năm 2023”, chuyên gia VDSC cho biết.

Ngoài việc bán ngoại tệ để kiểm soát đà mất giá của tiền đồng, NHNN cũng tiến hành can thiệp trên thị trường mở thông qua việc kiểm soát hành lang lãi suất. Hoạt động hút ròng thường gia tăng trong những giai đoạn tỷ giá tăng cao như giai đoạn tháng 5-6/2024 hay tháng 10 và tháng 12/2024. Tính chung cả năm 2024, quy mô điều tiết thanh khoản trên thị trường mở của NHNN tương đối nhỏ, hút ròng khoảng 28 nghìn tỷ đồng, so với quy mô bơm ròng khoảng 66 nghìn tỷ đồng trong năm 2023.

Lãi suất điều hành được duy trì không đổi với lãi suất tái chiết khấu và tái cấp vốn lần lượt là 3,0%/năm và 4,5%/năm. Lãi suất trên thị trường mở ở kênh mua kỳ hạn và phát hành tín phiếu của NHNN không tăng cao hơn mức lãi suất tái cấp vốn mà NHNN quy định. Trong khi đó, lãi suất cho vay qua đêm bình quân trên thị trường liên ngân hàng là 3,4%/năm, cao hơn khoảng 1,2 điểm % so với năm 2023. Khi lãi suất cho vay qua đêm tiền đồng giảm mạnh về dưới mức lãi suất tái chiết khấu, NHNN thường phát hành tín phiếu để đẩy lãi suất tăng trở lại. Đây cũng là động thái nhằm kiểm soát chênh lệch lãi suất USD-VND, giảm bớt áp lực lên tỷ giá

Lãi suất trên thị trường 1 tăng nhẹ, gắn với xu hướng tăng trưởng tín dụng

Trên thị trường 1, nơi diễn ra giao dịch giữa ngân hàng thương mại và khu vực doanh nghiệp/dân cư, lãi suất huy động có một nhịp giảm khá mạnh vào đầu năm khi tăng trưởng tín dụng tăng chậm. So với cuối năm 2023, lãi suất huy động bình quân các kỳ hạn 1 tháng, 6 tháng và 12 tháng tăng khoảng 10-15 điểm cơ bản. So với mức lãi suất thấp nhất được ghi nhận vào cuối quý I, lãi suất huy động bình quân các kỳ hạn 1 tháng, 6 tháng, 9 tháng tăng khoảng 90 điểm cơ bản.

Xét theo nhóm ngân hàng, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước vẫn giữ được mức lãi suất thấp từ cuối quý I cho đến hết năm, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng này giảm khoảng 25 điểm so với đầu năm 2023. Trong khi đó, việc cạnh tranh lãi suất cũng phân hoá ở các nhóm ngân hàng, chẳng hạn lãi suất huy động bình quân của nhóm ngân hàng thuộc Tier 3 tăng khoảng 30 điểm cơ bản so với đầu năm, Tier 2 là 10 điểm điểm cơ bản và Tier 1 là 20 điểm cơ bản. Nhóm ngân hàng thuộc Tier 4 với đa số ngân hàng 0 đồng và thuộc diện kiểm soát đặc biệt cũng có lãi suất huy động tăng bình quân khoảng 15 điểm cơ bản so với đầu năm.

Tín dụng cả năm 2024 ước đạt 16%, cao hơn đáng kể so với mức tăng cung tiền

Như đã đề cập ở trên, tăng trưởng tín dụng các tháng đầu năm năm yếu hơn hẳn 3 năm trước nhưng nhu cầu tín dụng bắt đầu tăng mạnh từ tháng 5/2024. Xu hướng tăng trưởng tín dụng cũng tương đồng với năm trước khi tăng mạnh vào tháng cuối của mỗi quý. Tính đến 30/11/2024, tăng trưởng tín dụng đạt 11,9% so với đầu năm, cao hơn mức tăng 9,3% của cùng kỳ năm 2023. Trong thông báo mới nhất, tín dụng nền kinh tế đến 07/12 đạt khoảng 12,5%. Theo chuyên gia VDSC, nếu giữ được xu hướng tăng tương tự tháng 12 của các năm trước, tín dụng cả năm 2024 ước tăng khoảng 16%.

Huy động vốn và cung tiền tăng chậm hơn 3 năm liền trước, đặc biệt là trong nửa đầu năm nay. Tính đến cuối tháng 9/2024, tốc độ tăng cung tiền đã tiệm cận năm 2023, trong khi đó, tăng trưởng huy động vốn vẫn chậm hơn so với năm trước. Cụ thể, tăng trưởng cung tiền và huy động vốn đạt lần lượt 5,9% và 4,9% so với đầu năm. Trong khi đó, tăng trưởng cung tiền tính đến cuối tháng 9/2024 là 12,8% so với cùng kỳ, thấp hơn mức tăng của tín dụng là 16,1%.