Khác với Việt Nam, Trung thu được tổ chức 1 lần vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, Nhật Bản tổ chức trung thu 2 lần mỗi năm. Lần đầu tiên được gọi là Zyuyoga gắn liền với phong tục ngắm trăng Otsukimi. Lần thứ 2 tổ chức là Zyusanya.

Otsukimi, còn được gọi là Tsukimi, dịch theo nghĩa đen là ngắm trăng. Lễ hội này được ra đời nhằm tôn vinh mặt trăng trong mùa thu – mùa có thể nói là trăng được tròn nhất. Otsukimi thường được diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch.

Các món ăn truyền thống gắn liền là cỏ Susuki, Tsukimi Dango. Đó chính là hai món cơ bản nhất, ngoài ra người Nhật còn bày biện thêm hoa quả để đẹp mắt, hạt dẻ, khoai môn, edamame,..

Người Nhật trang trí bằng cỏ susuki (cỏ này có người gọi là cỏ bông bạc, có người gọi là cỏ mèo) thay vì hoa, còn Tsukimi Dango thì được bày theo hình tam giác trên một chiếc kệ gỗ, bên cạnh bình cỏ, và cũng có thể có thêm một số loại hoa quả nữa. Sau đó họ đặt kế lên hiên nhà, hoặc gần bên cửa sổ, bất cứ chỗ nào có thể nhìn thấy trăng rõ nhất, để vừa ăn vừa ngắm trăng.

Theo quan niệm của người Nhật, trên mặt trăng không có chị Hằng Nga, chú Cuội như Việt Nam mà chỉ có thỏ ngọc sống trên đó. Họ cho rằng vào ngày này, thỏ ngọc trên mặt trăng thường giã bánh Tsuki Dango.

Bánh Trung thu của Nhật khác hoàn toàn bánh trung thu Việt Nam ở chỗ không có trứng muối ở bên trong. Chính vì vậy, hầu hết người Nhật đều không biết có tồn tại một loại bánh Trung thu như thế.

Tuy Otsukimi có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng nó đã trở thành phong tục tập quán rất đặc sắc của người Nhật. Điều đó làm nên một màu sắc truyền thống riêng biệt, không thể thiếu trong văn hóa của Nhật Bản. Otsukimi là lễ hội truyền thống của Nhật Bản, có lịch sử riêng, văn hóa riêng, tách ra thành một lễ hội truyền thống khác biệt so với các nước trong khu vực.

Nguyên Vũ