Báo cáo “Thu nhập của Tổng Giám đốc, Chủ tịch HĐQT và Thành viên độc lập HĐQT tại các công ty đại chúng ở Việt Nam năm 2023” được thực hiện bởi FiinGroup, FiinRatings và VNIDA cho thấy, thu nhập bình quân (không bao gồm ESOP) của vị trí Tổng Giám đốc (CEO) trong các công ty đại chúng ở Việt Nam năm 2023 ở mức dưới 2,5 tỷ đồng/người/năm.

Top 15 doanh nghiệp đại chúng trả thu nhập cao cho CEO dao động ở mức 5,4-17 tỷ đồng. Trong đó, CEO của Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) Nguyễn Thị Thu Hương nhận thu nhập cao nhất, với 17 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp trong top này có CEO là người nước ngoài gồm Masan (MSN), Bất động sản Nam Long (NLG).

Top 15 doanh nghiệp có thu nhập của CEO cao nhất - Nguồn: FiinGroup

Xét theo nhóm ngành, bất động sản, dịch vụ tài chính (chủ yếu là công ty chứng khoán) và bảo hiểm là top 3 ngành có thu nhập bình quân của CEO cao nhất, vượt trội so với mức bình quân của thị trường.

Cụ thể, thu nhập bình quân năm 2023 của CEO bất động sản vẫn cao nhất, đạt 4,9 tỷ đồng dù ngành này vẫn đang trải qua giai đoạn khó khăn, hiệu quả hoạt động giảm nhiều năm liên tục. Tiếp theo là dịch vụ tài chính (chủ yếu là chứng khoán) và bảo hiểm, lần lượt đạt 4,5 tỷ đồng và 3 tỷ đồng.

Trong khi đó, công nghệ thông tin, ngân hàng và bán lẻ là các ngành có hiệu quả hoạt động tốt hơn mặt bằng chung với tỷ suất ROE cao (>15% trong năm 2023) nhưng thu nhập bình quân của CEO lại tương đối thấp. Lý do chính là thu nhập này chưa tính đến giá trị của số cổ phiếu thưởng theo ESOP mà ban lãnh đạo nhận được.

Thu nhập bình quân của CEO theo ngành - Nguồn: FiinGroup

Năm 2023, nhiều ngành với tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận sau thuế cao có tăng trưởng mạnh về thu nhập bình quân của vị trí CEO, bao gồm dầu khí, dịch vụ tài chính (chủ yếu chứng khoán), bảo hiểm. Ngược lại, trong bối cảnh sức cầu tiêu dùng ở mức thấp, bán lẻ, tài nguyên cơ bản (thép, gỗ) có kết quả "thất vọng" nên thu nhập bình quân của CEO giảm so với 2022.

Xét theo quy mô, thu nhập của CEO ở nhóm vốn hóa lớn vượt xa mặt bằng chung, cao hơn khoảng 52% so với mức bình quân toàn thị trường trong năm 2023. Điều này khá hợp lý khi hiệu quả hoạt động ở nhóm vốn hóa lớn tích cực hơn so với 2 nhóm còn lại.

Xét theo loại hình doanh nghiệp, thu nhập của CEO ở nhóm doanh nghiệp nhà nước chi phối chưa bằng gần một nửa so với nhóm doanh nghiệp tư nhân cho dù hiệu quả hoạt động (thể hiện qua tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu – ROE) khá tương đồng. Điều này xuất phát từ thực tế là vị trí Chủ tịch HĐQT trong các doanh nghiệp nhà nước cũng là các vị trí có tính chất điều hành theo cơ chế hiện nay.

Thu nhập bình quân của vị trí Chủ tịch HĐQT theo ngành - Nguồn: FiinGroup

Bên cạnh thu nhập CEO, báo cáo còn công bố mức bình quân thu nhập của vị trí Chủ tịch HĐQT tại các công ty đại chúng năm 2023 là 1,7 tỷ đồng/người. Trong đó, ngân hàng và dịch vụ tài chính (chủ yếu là công ty chứng khoán) và một số doanh nghiệp (bao gồm PNJ, VHM, NLG, NTP, REE…) cao hơn so với phần đông còn lại. Yếu tố này có thể do ngoài việc đây đều là những doanh nghiệp lớn, đầu ngành thì vị trí Chủ tịch HĐQT cũng tham gia vào một số công tác điều hành và chia sẻ một số phạm vi công việc của vị trí điều hành như CEO.

Với riêng ngành ngân hàng, thu nhập của vị trí Chủ tịch HĐQT có mối tương quan đáng kể với hiệu quả hoạt động. Thu nhập bình quân của Chủ tịch HĐQT và hệ số ROE bình quân ngành ngân hàng cùng ở mức cao. Thực tế này xuất phát một phần từ thực tế là Chủ tịch HĐQT nhiều ngân hàng đều là chủ tịch điều hành.

Ngược lại, công nghệ thông tin và bán lẻ có hiệu quả cao (ROE) cao nhưng thu nhập bình quân của Chủ tịch HĐQT lại ở mức rất thấp.

Xét theo loại hình doanh nghiệp, doanh nghiệp có vốn nhà nước (nhà nước sở hữu từ 25% đến dưới 51% tổng vốn chủ sở hữu) có ROE cao nhất nhưng thu nhập bình quân của Chủ tịch HĐQT (cũng như của CEO) cùng thấp hơn 16%-20% so với mức bình quân toàn thị trường.

Tuy nhiên, sự chênh lệch này chỉ ghi nhận ở thu nhập của vị trí Chủ tịch HĐQT, còn thu nhập bình quân của Thành viên độc lập HĐQT lại chênh lệch không đáng kể giữa nhóm doanh nghiệp nhà nước và tư nhân.

Dù vậy, thu nhập trung bình của vị trí Thành viên độc lập HĐQT có sự chênh lệch rất lớn giữa các ngành. Cụ thể, thu nhập trung bình cao nhất ở hàng cá nhân (PNJ) và ngân hàng, lần lượt là 2 tỷ đồng và 1,2 tỷ đồng/năm, trong khi nhóm còn lại phần lớn dao động trong khoảng 100-500 triệu đồng/năm.

Ngoài ra, những Thành viên độc lập HĐQT có thù lao cao thường kiêm nhiệm thêm các vị trí cụ thể ví dụ Ủy ban Kiểm toán, Ủy ban Chiến lược,... của các doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính: Sẽ sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào năm 2025

Thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng đủ điều kiện mua, thuê nhà xã hội từ 1/8