Ngày hôm nay, sau 1 ngày vụ án gian lận điểm thi với quy mô lớn tại tỉnh Hà Giang được khởi tố vụ án, PV báo Thời Đại đã có cuộc trao đổi với luật sư Vũ Mạnh Hòa, Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh về vụ việc trên.

Thưa luật sư, những ngày qua thông tin về vụ gian lận điểm thi ở Hà Giang làm dư luận bức xúc, ý kiến của luật sư về vụ án trên?

Theo tôi đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có dấu hiệu trục lợi và có tổ chức. Vì vậy việc khởi tố vụ án để mở rộng điều tra của Công an Hà Giang là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật.

Ý kiến của luật sư như thế nào khi khởi tố vụ án rồi mà chưa khởi tố bị can, trong khi đã tìm ra thủ phạm?

Luật sư Vũ Mạnh Hòa, Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh.

Khởi tố vụ án là giai đoạn mở đầu của tố tụng hình sự theo Điều 104, Bộ luật TTHS 2003, khi có thông tin, tài liệu thu thập được có dấu hiệu phạm tội.

Tiếp theo khởi tố vụ án là để điều tra, xác định người hay pháp nhân có dấu hiệu phạm tội, cơ quan điều tra sẽ tiến hành khởi tố bị can theo Điều 126, Bộ luật TTHS 2003. Và thông thường khi khởi tố bị can sẽ đi kèm với lệnh bắt tạm giam hoặc cấm đi khỏi nơi cư trú đối với người hay pháp nhân bị khởi tố.

Ngoài ra quyết định khởi tố bị can không chỉ được tiến hành ở giai đoạn khởi tố vụ án mà còn được thực hiện trong giai đoạn điều tra hay trong giai đoạn truy tố nếu tiếp tục phát hiện có người hay pháp nhân thực hiện hành vi tội phạm.

Theo luật sư, tội danh mà ông Vũ Trọng Lương phải đối mặt là gì?

Hành vi của ông Vũ Trọng Lương, Phó trưởng phòng Khảo thí, Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang là có dấu hiệu giả mạo trong công tác quy định tại Điều 359 tội Giả mạo trong công tác. Hơn nữa theo cá nhân tôi thì hành vi của ông Vũ Trọng Lương phạm vào khoản 4, Điều 359, Bộ luật Hình sự 2015 và khung hình phạt của tội này đến 20 năm tù.

“1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu;...

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 11 giấy tờ giả trở lên;

b) Để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Ngoài ra trong quá trình điều tra, nếu cơ quan công an xác định ông V.T.Lương nhận lợi ích về kinh tế của phụ huynh học sinh để tác động vào bài thi thì hành vi này còn thuộc về tội nhận hối lộ quy định tại điều 354 Bộ Luật hình sự 2015.

Với góc nhìn của luật sư, ông có thể nhận định, ngoài ông Lương, còn những cá nhân, tổ chức nào vi phạm trong vụ này, có thể bị khởi tố bị can?

Qua thông tin ban đầu, chắc ai cũng hiểu vụ án này sẽ không chỉ dừng ở việc xem xét xử lý một mình ông Lương. Theo quan điểm của tôi, những người nhờ vả, giúp sức cho ông Lương thực hiện hành vi vi phạm đều bị xử lý, điều tra tùy mức độ sai phạm. Tuy nhiên, theo nhiều năm kinh nghiệm giải quyết các vụ án hình sự của tôi thì những người nhờ vả (bằng tiền hay quyền), những người giúp sức, những người có trách nhiệm lưu giữ, bảo quản đề thi, … đều không ai thoát khỏi liên đới.

Đặc biệt tôi chú ý tới hành vi tẩy xóa bài thi của ông Lương, theo tôi có thể điều tra theo các hướng học sinh khoanh vào bài thi bằng bút mực hay bút chì hay bỏ trống không khoanh đáp án.

Nếu học sinh bỏ trống không khoanh đáp án hoặc khoanh bằng bút chì vào bài thi: Vậy có hay không hành vi bàn bạc trước để học sinh biết và phối hợp ngay từ đầu.

Dư luận thắc mắc, những bài thi sửa điểm lại có một số là con cháu cán bộ lãnh đạo địa phương, việc Bộ Công an lại giao vụ việc cho Công an Hà Giang xử lý liệu có đảm bảo tính công minh, công bằng?

Vụ việc xảy ra ở Hà Giang, Bộ Công an chỉ đạo cho Công an Hà Giang thực hiện nhiệm vụ của mình là đúng trình tự và quy định của pháp luật. Dư luận có thể băn khoăn nhưng trong chuyện này, theo tôi chắc chắn không có tình trạng bao che hay khuất tất. Mọi người nên bình tĩnh, đừng suy diễn. Hãy để cơ quan điều tra thực hiện công việc của mình theo nhiệm vụ được giao.

Trân trọng cảm ơn Luật sư!

An Hà thực hiện