Nga sẵn sàng làm trung gian hòa giải, đề xuất lưu giữ uranium của Iran

Theo hãng tin Reuters (Anh), ngày 16/6, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải trong xung đột Israel - Iran, đồng thời cho biết đề xuất của Moscow về việc lưu trữ uranium làm giàu của Iran vẫn còn hiệu lực.

Trước đó, Nga từng đề xuất loại bỏ uranium làm giàu cao khỏi Iran, chuyển thành nhiên liệu lò phản ứng dân dụng nhằm xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, ông Peskov lưu ý tình hình đang trở nên nghiêm trọng do các cuộc không kích leo thang.

Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ vì mục đích hòa bình, song tiến độ làm giàu uranium khiến phương Tây và các nước vùng Vịnh lo ngại về khả năng phát triển vũ khí hạt nhân.

Khói bốc lên sau cuộc không kích do Israel thực hiện nhằm vào tòa nhà của Đài Truyền hình Cộng hòa Hồi giáo Iran ở Tehran, ngày 16/6/2025. (Ảnh: Getty)

Ông Peskov nhấn mạnh: “Nga vẫn sẵn sàng làm mọi thứ cần thiết để loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng này”, song cảnh báo các hành động quân sự hiện nay chỉ khiến căng thẳng leo thang.

Khi được hỏi về phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng thay đổi chế độ ở Iran có thể là kết quả của các cuộc tấn công, Peskov cho biết Nga đã theo dõi và “lên án những hành động dẫn đến leo thang nguy hiểm trong khu vực”.

Ông cũng lưu ý rằng xã hội Iran đang có dấu hiệu “củng cố đáng kể” trong bối cảnh bị tấn công từ phía Israel.

Trong một diễn biến khác, ngày 16/6, Bộ Ngoại giao Iran cho biết các nghị sĩ quốc hội nước này đang soạn thảo một dự luật có thể dẫn đến việc Tehran rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Tuy nhiên, Iran vẫn duy trì lập trường chính thức là phản đối phát triển vũ khí hạt nhân.

Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei Kousha nêu rõ: “Dựa trên những diễn biến gần đây, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định phù hợp. Chính phủ có nghĩa vụ thực thi các đạo luật do quốc hội ban hành, nhưng đề xuất này hiện mới đang trong giai đoạn chuẩn bị và chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với quốc hội ở các bước tiếp theo”.

Phương tiện truyền thông nhà nước Iran cho biết quốc hội vẫn chưa đưa ra quyết định nào về việc rút khỏi NPT, trong khi một nghị sĩ cho biết đề xuất này đang ở giai đoạn đầu của quá trình pháp lý.

Mỹ điều hàng loạt máy bay tiếp dầu đến châu Âu

Ngày 16/6, hãng Reuters dẫn lời hai quan chức Mỹ giấu tên cho biết quân đội Mỹ đã điều động một số lượng lớn máy bay tiếp nhiên liệu đến châu Âu nhằm chuẩn bị các phương án cho Tổng thống Donald Trump, trong bối cảnh căng thẳng Trung Đông leo thang thành xung đột giữa Iran và Israel.

Các quan chức từ chối bình luận về số lượng cụ thể, tuy nhiên theo trang theo dõi chuyến bay AirNav Systems, hơn 31 máy bay tiếp dầu của Không quân Mỹ - chủ yếu là KC-135 và KC-46 - đã rời Mỹ vào ngày 15/6, hướng về phía đông và hạ cánh tại các địa điểm bao gồm căn cứ Ramstein (Đức), cùng các sân bay ở Anh, Estonia và Hy Lạp.

Một trong hai quan chức Mỹ cũng xác nhận tàu sân bay USS Nimitz, có sức chứa hơn 5.000 quân nhân và 60 máy bay, đang hướng đến Trung Đông, dù cho biết đây là một cuộc triển khai đã được lên kế hoạch từ trước.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth ngày 17/6 đăng trên mạng xã hội X rằng ông đã chỉ đạo tăng cường năng lực phòng thủ tới Trung Đông, nhấn mạnh: “Bảo vệ lực lượng Mỹ là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và các đợt triển khai này nhằm củng cố thế trận phòng thủ trong khu vực”.

Việc triển khai diễn ra trong bối cảnh Israel phát động chiến dịch không kích Iran từ ngày 13/6, với cáo buộc Tehran đang trên bờ chế tạo bom hạt nhân. Từ đó, hai bên đã tiến hành nhiều đợt tấn công qua lại, gây thương vong cho dân thường và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xung đột khu vực lan rộng.

Một nguồn tin khác của Reuters cho biết Mỹ đã thông báo với các quốc gia trong khu vực rằng họ đang triển khai lực lượng để phòng thủ, nhưng sẽ chuyển sang hành động tấn công nếu Iran nhắm vào bất kỳ cơ sở nào của Mỹ.

Trong khi đó, một quan chức Mỹ tiết lộ Tổng thống Trump gần đây đã phủ quyết kế hoạch ám sát Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei do Israel đề xuất, đồng thời cảnh báo Tehran không được mở rộng trả đũa nhằm vào lực lượng Mỹ.

Chuyên gia Eric Schouten từ Dyami Security Intelligence nhận định việc triển khai đột ngột số lượng lớn máy bay tiếp dầu “không phải hoạt động thường lệ” và là “tín hiệu rõ ràng về sự sẵn sàng chiến lược” của Mỹ.

Ông cho rằng động thái này nhằm chuẩn bị cho khả năng hỗ trợ Israel hoặc tiến hành các chiến dịch tầm xa, đồng thời nhấn mạnh: “Hậu cần là chìa khóa - điều này cho thấy Mỹ đang định vị để leo thang nhanh chóng nếu xung đột bùng phát”.

21 quốc gia Hồi giáo kêu gọi giảm leo thang xung đột Israel - Iran

Theo trang Ahram Online (Ai Cập), ngày 16/6, Ai Cập và 20 quốc gia Hồi giáo đã ra tuyên bố chung lên án các cuộc tấn công quân sự gần đây của Israel vào Iran, đồng thời kêu gọi hạ nhiệt ngay lập tức để tránh bất ổn lan rộng tại Trung Đông.

Tuyên bố chỉ trích những hành vi bị cho là vi phạm luật pháp quốc tế và nhấn mạnh các hành động của Israel đang đe dọa an ninh khu vực. Các nước nhấn mạnh nguyên tắc tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Tuyên bố cảnh báo nguy cơ xung đột tiếp tục leo thang, kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và trở lại đối thoại. Các nước bày tỏ lo ngại về hậu quả khu vực rộng lớn hơn và tái khẳng định ủng hộ một Trung Đông không có vũ khí hạt nhân và vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Tuyên bố kêu gọi tất cả quốc gia trong khu vực tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), đồng thời cảnh báo không tấn công các cơ sở hạt nhân đang được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) giám sát.

Các nước cũng kêu gọi nối lại đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran, cho rằng giải pháp ngoại giao là con đường duy nhất dẫn đến một thỏa thuận bền vững.

Tuyên bố nhấn mạnh cần bảo vệ quyền tự do hàng hải quốc tế và tránh các hành động làm suy yếu an ninh hàng hải, đồng thời khẳng định chỉ có đối thoại và tuân thủ luật pháp quốc tế - không phải hành động quân sự - mới là giải pháp cho khủng hoảng.

Các nước ký tuyên bố gồm: Ai Cập, Algeria, Bahrain, Brunei, Chad, Comoros, Djibouti, Iraq, Gambia, Jordan, Kuwait, Libya, Mauritania, Pakistan, Qatar, Ả Rập Xê Út, Somalia, Sudan, Türkiye, Oman và UAE.

Mỹ - Anh tuyên bố thực thi thỏa thuận thương mại

Ngày 17/6, hãng tin Reuters đưa tin, bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada ngày 16/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố hai nước đã hoàn tất việc thực thi thỏa thuận thương mại song phương đạt được từ tháng trước.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada. (Ảnh: AP)

Tổng thống Trump mô tả quan hệ với Anh là “tuyệt vời” và cho biết ông vừa ký văn bản chính thức hóa thỏa thuận. Mặc dù ban đầu nhầm lẫn với thỏa thuận EU, ông nhanh chóng đính chính đây là thỏa thuận với Vương quốc Anh.

Thủ tướng Starmer gọi đây là “một ngày rất tốt cho cả hai quốc gia”, nhấn mạnh thỏa thuận là “dấu hiệu thực sự của sức mạnh”, trong đó có các cam kết về thuế với ngành ô tô và hàng không vũ trụ.

Ba nguồn tin tiết lộ với Reuters rằng thỏa thuận sẽ bao gồm các điều khoản thương mại liên quan đến thép, ethanol, ô tô và thịt bò. Anh là quốc gia đầu tiên ký thỏa thuận giảm thuế với chính quyền Trump.

Theo đó, Mỹ đồng ý giảm thuế nhập khẩu ô tô, nhôm và thép từ Anh. Ngược lại, Anh sẽ giảm thuế đối với thịt bò và ethanol nhập từ Mỹ. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bị chậm lại do cần hoàn tất các chi tiết kỹ thuật.

Nhà Trắng cho biết Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick sẽ xác định hạn ngạch thép và nhôm từ Anh có thể được miễn mức thuế 25% theo chính sách thuế thép của Trump.

Bộ trưởng Thương mại Anh Jonathan Reynolds khẳng định hai bên đã thống nhất việc tiếp cận thị trường lẫn nhau đối với 13.000 tấn thịt bò, với điều kiện hàng nhập khẩu của Mỹ phải tuân thủ tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt của Anh.

Ông cũng cho biết hai bên đang nỗ lực bảo vệ ngành dược phẩm Anh khỏi các loại thuế mới có thể được áp dụng theo cuộc điều tra thương mại Mục 232 của Mỹ.

Anh đã tránh được mức thuế thép và nhôm lên tới 50% mà Mỹ áp đặt cho một số nước từ đầu tháng 6, song có thể phải đối mặt với mức thuế mới từ ngày 09/7 nếu không đạt thỏa thuận cuối cùng.

Tin quốc tế ngày 12/6: Ông Trump tuyên bố sẵn sàng gia hạn thời gian đàm phán thuế đối ứng

Tin quốc tế ngày 13/6: Gần 300 người thiệt mạng trong tai nạn máy bay tại Ấn Độ, Israel tấn công phủ đầu Iran