EU, Anh áp lệnh trừng phạt mới nhằm vào Nga

Ngày 21/5, hãng tin Reuters (Anh) đưa tin: Ngày 20/5, Liên minh châu Âu (EU) và Anh công bố các lệnh trừng phạt mới nhằm vào đội tàu chở dầu và các công ty tài chính của Nga - các thực thể giúp Moscow lách vòng trừng phạt quốc tế. Động thái được đưa ra chỉ một ngày sau khi cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin không đạt được thỏa thuận ngừng bắn hay lệnh trừng phạt nào từ phía Washington.

Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp gỡ báo chí. (Ảnh: Reuters)

Tổng thống Ukraine Zelensky phản hồi về vòng trừng phạt này trên Telegram: "Tôi biết ơn tất cả những bên đã khiến các lệnh trừng phạt trở nên thiết thực hơn đối với bên gây chiến".

Ông Zelensky không quên "nhắc nhở" rằng "sẽ rất tốt" nếu Mỹ cũng tung đòn trừng phạt mới. Ông nhấn mạnh: "Việc nước Mỹ tiếp tục phát huy vai trò trong tiến trình đưa hòa bình đến gần hơn có ý nghĩa quan trọng".

Đáp lại lời kêu gọi trên, ông Trump cho biết đang cân nhắc các hành động cần thực hiện, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể. "Chúng tôi đang xem xét rất nhiều thứ, nhưng cứ chờ xem", ông nói.

Lãnh đạo các nước Đức, Pháp và Anh tiếp tục hối thúc Mỹ có hành động mạnh mẽ hơn. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết EU đang chuẩn bị thêm một gói trừng phạt mới nhằm tăng sức ép buộc Nga chấm dứt chiến sự.

Cũng trong ngày 20/5, Tổng thống Putin tuyên bố Nga sẵn sàng hợp tác với Ukraine để xây dựng một bản ghi nhớ hướng tới thỏa thuận hòa bình trong tương lai. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói “quả bóng hiện nằm trong sân của Kyiv”, đồng thời khẳng định Moscow sẽ không khuất phục trước các "tối hậu thư".

Ngoại trưởng Ý cho biết Giáo hoàng sẵn sàng tổ chức vòng đàm phán tiếp theo tại Vatican. Trong khi đó, Anh và EU nhấn mạnh sẽ tiếp tục siết trừng phạt, kể cả khi không có sự phối hợp từ Mỹ, nhằm cắt giảm nguồn thu từ dầu mỏ phục vụ chiến dịch quân sự của Nga.

Các nước cam kết tài trợ hơn 170 triệu USD cho WHO

Ngày 21/5, Reuters (Anh) đưa tin: Ngày 20/5, tại cuộc họp thường niên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết đã nhận được các cam kết tài trợ trị giá hơn 170 triệu USD từ Trung Quốc, Qatar, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Angola và một số tổ chức quốc tế. Đây là nỗ lực nhằm bù đắp phần ngân sách thiếu hụt khi Mỹ – nhà tài trợ lớn nhất, chiếm khoảng 18% ngân sách WHO – đang trong tiến trình rút khỏi tổ chức.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đánh giá cao sự hỗ trợ này trong bối cảnh hệ thống y tế toàn cầu đang đối mặt nhiều thách thức. Trong số các khoản đóng góp, Thụy Sĩ cam kết 40 triệu USD, Thụy Điển 13,5 triệu USD, Angola 8 triệu USD, Qatar 6 triệu USD; các khoản còn lại đến từ Quỹ Novo Nordisk và Tổ chức từ thiện ELMA.

Cam kết 500 triệu USD của Trung Quốc chưa được tính vào tổng số vì WHO đang rà soát chi tiết. Phía Trung Quốc cho biết khoản đóng góp này gồm cả phí bắt buộc, đóng góp tự nguyện và hỗ trợ dự án.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi WHO từ ngày 20/1 – thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ, song quá trình rút kéo dài một năm. Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. gọi WHO là “tổ chức đang hấp hối”.

Để ứng phó khủng hoảng tài chính, WHO đã điều chỉnh giảm 1/5 ngân sách giai đoạn 2026–2027 xuống còn 4,2 tỷ USD, đồng thời tăng 20% mức đóng góp bắt buộc của các nước thành viên. Theo kế hoạch mới, Trung Quốc sẽ trở thành nhà tài trợ quốc gia hàng đầu của WHO.

Anh - EU gia tăng áp lực, Israel đối mặt nguy cơ bị cô lập vì chiến dịch ở Gaza

Ngày 21/5, hãng tin CNN (Mỹ) đưa tin: Ngày 20/5, Vương quốc Anh tuyên bố tạm dừng đàm phán thương mại với Israel và công bố trừng phạt ba cá nhân cùng bốn thực thể liên quan đến các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây. Ngoại trưởng Anh David Lammy khẳng định cuộc xung đột Israel-Palestine đang bước vào “giai đoạn đen tối mới” và lên án mạnh mẽ kế hoạch ép người dân Gaza dồn về phía nam trong điều kiện thiếu thốn viện trợ.

Người dân Palestine tại một trung tâm phân phối thực phẩm ở Beit Lahia, phía bắc Gaza vào ngày 7/4. (Ảnh: AP)

Cùng ngày, người đứng đầu chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas thông báo Liên minh châu Âu sẽ xem xét lại thỏa thuận liên kết với Israel - trong đó yêu cầu tôn trọng nhân quyền là điều kiện tiên quyết. Bà nhấn mạnh phần lớn các nước thành viên ủng hộ hành động này, trong bối cảnh Israel tiếp tục phong tỏa Gaza và cản trở viện trợ nhân đạo.

Phản ứng trước các động thái trên, Bộ Ngoại giao Israel chỉ trích đây là "áp lực bên ngoài vô lý", đồng thời khẳng định sẽ không thay đổi lập trường trong "cuộc chiến vì sự tồn tại và an ninh trước kẻ thù muốn phá hủy đất nước".

Theo Liên hợp quốc, khoảng 20% dân số Gaza đang đối mặt với nạn đói. Chỉ đến ngày 20/5, sau hơn 11 tuần phong tỏa hoàn toàn, Israel mới cho phép 93 xe tải cứu trợ của Liên hợp quốc vào vùng đất này. Tuy nhiên, lực lượng an ninh Israel chưa cho phép phân phối hàng hóa.

Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi tình hình nhân đạo ở Gaza là “không thể chấp nhận được”, trong khi lãnh đạo cánh tả Israel Yair Golan cảnh báo đất nước có nguy cơ trở thành “quốc gia bị ruồng bỏ”.

Dù bị quốc tế chỉ trích, ngày 21/5, Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel Eyal Zamir tuyên bố sẽ tiếp tục mở rộng kiểm soát lãnh thổ Gaza “cho đến khi Hamas bị đánh bại hoàn toàn”.

Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản từ chức sau phát ngôn gây tranh cãi về gạo

Đài NHK (Nhật Bản) đưa tin: Ngày 21/5, Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản Taku Eto xác nhận ông đã nộp đơn từ chức vì phát ngôn thiếu trách nhiệm của mình liên quan đến vấn đề giá gạo.

"Tôi đã đưa ra một phát biểu cực kỳ không phù hợp vào thời điểm người dân đang phải chịu cảnh giá gạo tăng cao", ông Eto nói với các phóng viên sau khi nộp đơn từ chức tại văn phòng thủ tướng.

Ông Eto là thành viên đầu tiên trong nội các của Thủ tướng Shigeru Ishiba - được thành lập vào tháng 10 năm ngoái - xin từ chức. Thủ tướng Ishiba cho biết: “Ông Eto đã quyết định từ chức vì nếu sự hiểu nhầm về phát biểu đó tiếp tục kéo dài, nó sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai chính sách nông nghiệp. Tôi đã chấp thuận đề nghị của ông ấy”.

Trước đó, ông Eto đã vấp phải làn sóng chỉ trích sau khi truyền thông đưa tin về phát ngôn của ông tại một sự kiện gây quỹ chính trị hôm 18/5. Tại đây, ông nói rằng mình “chưa bao giờ phải mua gạo” nhờ được tặng gạo từ những người ủng hộ.

Phát ngôn này khiến dư luận đặc biệt phẫn nộ trong bối cảnh giá gạo tại Nhật Bản - một loại lương thực thiết yếu - đang tăng mạnh. Giá bán lẻ ngũ cốc chủ yếu của Nhật Bản hiện tăng gấp đôi so với một năm trước sau khi nắng nóng khắc nghiệt ảnh hưởng đến mùa màng và do nhu cầu du lịch tăng cao.

Trước tình hình đó, từ tháng 3, chính phủ Nhật Bản đã bắt đầu giải phóng một phần gạo từ kho dự trữ khẩn cấp để bình ổn giá, song các biện pháp này vẫn chưa đạt được hiệu quả rõ rệt.

Tại sao Trung Quốc có thể thắng trong cuộc chiến thương mại với Mỹ?

Đoàn đàm phán của Việt Nam và Hoa Kỳ trao đổi cởi mở, thẳng thắn về thương mại đối ứng