Tổng thống Trump đã đăng dòng tweet thông báo việc sa thải Cố vấn an ninh Quốc gia John Bolton hôm 10/9. Ảnh: Reuters.

“Tôi đã thông báo cho John Bolton đêm qua rằng các hỗ trợ của ông ấy không còn cần thiết ở Nhà Trắng. Tôi rất không đồng ý với nhiều lời đề nghị của ông ấy, cũng như những người khác trong Chính quyền”, ông Trump đã đăng dòng tweet, nói thêm rằng ông sẽ tìm người thay thế vào tuần tới.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thừa nhận ông và Bolton thường có sự khác biệt nhưng ông nói với các phóng viên: “Tôi không nghĩ là bất kỳ nhà lãnh đạo nào trên thế giới nên đưa ra giả thuyết cho rằng một thành viên rời bỏ thì chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump sẽ thay đổi theo”.

Trong khi đó, ông Bolton đã tweet: “Tôi đã được đề nghị từ chức tối qua và Tổng thống Trump nói “Hãy nói về điều đó vào ngày mai”..

Tổng thống Trump đôi khi đã nói đùa về hình ảnh của ông Bolton là một người luôn hâm nóng, khi ông chưa bao giờ tỏ ra không thích thú với bất kỳ cuộc chiến nào. Trong thời gian làm việc tại Bộ Ngoại giao dưới sự điều hành của cựu Tổng thống George W. Bush, Bolton đã giữ một quả lựu đạn cầm tay trên bàn. Hồi ký năm 2007 của ông có tựa đề: Đầu hàng không phải là một lựa chọn.

Stephen Biegun, đặc phái viên Mỹ về Bắc Triều Tiên, là một trong những cái tên nổi lên như người thay thế.

Giới chuyên gia cho rằng, những cái tên khác được xem xét là Thứ trưởng Ngoại giao John Sullivan, người được kỳ vọng sẽ được bổ nhiệm làm đại sứ Mỹ tại Nga và Richard Grenell, đại sứ Mỹ tại Đức.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Stephanie Grisham cho biết,”có nhiều vấn đề đã dẫn đến quyết định của Tổng thống Trump sa thải ông Bolton” nhưng Nhà Trắng không đưa ra lời giải thích nào.

Các quan chức và một nguồn tin thân cận với Tổng thống Trump cho biết, Tổng thống đã trở nên mệt mỏi với khuynh hướng diều hâu của ông Bolton và các trận chiến quan liêu. Các nhà phân tích chính sách coi ông là một lựa chọn sai lầm đối với các “điểm nóng” ở nước ngoài.

Khác biệt quan điểm

Việc sa thải Cố vấn An ninh Quốc gia diễn ra sau một thời gian dài Tổng thống Trump và ông Bolton thể hiện hàng loạt khác biệt quan điểm trong chính sách an ninh và đối ngoại của Mỹ. Sự căng thẳng đã trở nên trầm trọng hơn sau các quyết định của tổng thống về việc hủy cuộc không kích vào Iran và gặp ông Kim Jong Un tại khu ranh giới phi quân sự liên Triều (DMZ).

Ông Bolton ủng hộ tấn công Iran và công khai chỉ trích các vụ thử tên lửa gần đây của Triều Tiên. Cuộc gặp lịch sử của ông Trump và ông Kim Jong Un tại DMZ diễn ra mà không có ông Bolton đi cùng.

Ông Bolton cũng chống lại những gợi ý của Trump về cuộc gặp có thể với lãnh đạo Iran và ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với Nga và Afghanistan.

Cố vấn an ninh Quốc gia Mỹ John Bolton

Ông Bolton đã phản đối kế hoạch của Bộ Ngoại giao Mỹ để ký một thỏa thuận hòa bình Afghanistan với quân nổi dậy Taliban. Ông cho rằng các nhà lãnh đạo Taliban là không thể tin tưởng được. Ông đã đưa ra những lập luận nhằm phản đối, trong đó có kế hoạch hòa đàm bí mật với Taliban ở Trại David chỉ vài ngày trước dịp kỷ niệm vụ khủng bố 11/9.

Một yếu tố trong sự ra đi của Bolton, là bởi ông cho rằng Phó Tổng thống Mike Pence đã ủng hộ ông trong việc phản đối cuộc họp về Taliban khi thực tế không phải như vậy, một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết. Bởi ông Bolton đã cố gắng gửi một thông điệp tới Tổng thống Trump rằng ngay cả phó tổng thống cũng không đồng ý với ý tưởng của Trại David, nguồn tin cho biết. Ông Bolton tin rằng Mỹ có thể rút xuống tới 8.600 binh sĩ ở Afghanistan và duy trì nỗ lực chống khủng bố mà không cần ký thỏa thuận hòa bình với Taliban.

Một lý do nữa được các chuyên gia nhận định là, các quan chức Mỹ đã nói rằng chính ông Bolton là người chịu trách nhiệm cho sự sụp đổ của hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều vào tháng 2 tại Hà Nội bằng cách đề xuất một danh sách các yêu cầu cứng rắn mà ông Kim Jong Un đã từ chối.

Truyền thông Triều Tiên hồi tháng 5 đã gọi Bolton là một kẻ điên cuồng chiến tranh, người đã tạo ra nhiều chính sách khiêu khích khác nhau như chỉ định đất nước Triều Tiên là “ác quỷ, tấn công phủ đầu và thay đổi chế độ”

Giá dầu ở Mỹ đã giảm hơn 1% do tin tức về sự ra đi của Bolton, các nhà đầu tư tin rằng nó có thể dẫn đến chính sách nhẹ nhàng hơn đối với Iran của Mỹ.

Trước đó, Bolton đã đi đầu trong chính sách chống lại Iran của ông Trump, bao gồm cả việc Mỹ từ bỏ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Tehran và áp dụng các biện pháp trừng phạt.

Bolton được cho là đã ủng hộ một cuộc không kích của Mỹ vào Iran hồi đầu năm nay để trả đũa việc Tehrran bắn hạ một máy bay không người lái của Washington. Sau đó Tổng thống Trump đã quyết định huỷ không kích chỉ 10 phút trước khi bắt đầu. Tổng thống Trump đã bày tỏ sẵn sàng nói chuyện với các nhà lãnh đạo Iran trong những điều kiện phù hợp, điều mà ông Bolton phản đối.

Một cố vấn cho Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết ông Trump đã sa thải Bolton bởi sự thất bại của “chiến lược gây áp lực tối đa của Washington khi Iran đang rất cố gắng phản ứng mang tính xây dựng”.

Ông Bolton cũng là người có quan điểm cứng rắn với Nga. Ông phản đối việc Tổng thống Trump nêu ý tưởng rằng Moscow có thể gia nhập Nhóm G7. Đòng thời phản đối mạnh mẽ các hiệp ước kiểm soát vũ khí với Nga. Ông là nhân tố ủng hộ quyết định rút Mỹ khỏi thoả thuận IMF của Tổng thống Trump trong tháng trước.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ là một người ủng hộ mạnh mẽ của quyền lực Mỹ, đã chỉ trích mạnh mẽ các tổ chức như Liên Hợp Quốc và Tòa án Hình sự Quốc tế.

Năm ngoái, ông nói rằng Mỹ sẽ cấm và truy tố các quan chức tòa án nếu nước này chuyển sang đưa ra các tội ác chiến tranh đối với bất kỳ người Mỹ nào phục vụ ở Afghanistan hoặc nếu họ mở các vụ kiện chống lại Israel hoặc các đồng minh khác của Mỹ.

Ông Bolton là Cố vấn An ninh Quốc gia thứ 3 dưới thời Tổng thống Trump rời Nhà Trắng.

Tổng thống Trump tự tin Mỹ thắng trong thương chiến với Trung Quốc Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết các đòn thuế quan dự kiến áp lên Trung Quốc bắt đầu từ tháng 9 sẽ vẫn được ...

Tổng thống Trump lại "giận cá chém thớt"! Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng "mỉa mai" Thủ tướng Anh Theresa May khi bà lên tiếng bênh vực Đại sứ Anh tại Mỹ, ...

Tổng thống Trump lại cảnh cáo Iran "chơi với lửa" Iran vào hôm 1/7 tuyên bố, đã vượt quá giới hạn về trữ lượng uranium làm giàu thấp theo thỏa thuận hạt nhân ký với ...