Việt Nam yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

Mỹ muốn đối đầu trực diện với Trung Quốc về vấn đề đánh bắt cá trái phép ở Biển Đông

Hơn 400 doanh nghiệp Trung Quốc đăng ký hoạt động trái phép ở Hoàng Sa của Việt Nam

Dư luận quốc tế và khu vực quan tâm với sự lo ngại sâu sắc trước bức ảnh chụp chiếc Y-20, loại máy bay vận tải lớn nhất của Trung Quốc, ở đường băng xây dựng trên đảo nhân tạo đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng, bồi đắp trái phép. Hình ảnh chiếc máy bay vận tải Y-20 trên đường băng đảo nhân tạo đá Chữ Thập được Maxar Technologies công bố vào ngày 25-12-2020.

Bức ảnh được ông Ken Joyce, Giám đốc quản lý sản phẩm của Maxar Technologies đăng lên mạng xã hội với chú thích: “Máy bay vận tải Y-20 được phát hiện tại đá Chữ Thập. Do DeepCore AI/ML phát hiện”. Maxar Technologies là một công ty công nghệ vũ trụ có trụ sở tại bang Colorado của Mỹ chuyên quan sát, chụp ảnh Trái đất với những hình ảnh chất lượng cao.

Chiếc Y-20 nghi hạ cánh trái phép tại đá Chữ Thập hôm 25/12/2020. Ảnh: Maxar Technologies.

Sau khi bức ảnh được máy bay vận tải Y-20 trên đảo nhân tạo đá Chữ Thập được Hãng Maxar Technologies chụp, nguồn tin trong quân đội Trung Quốc cho biết, đó là hoạt động nhằm đánh giá tính năng của dòng máy bay vận tải lớn nhất này của Trung Quốc. Nguồn tin quân sự giấu tên của quân đội Trung Quốc cho biết thêm, “đây là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai máy bay vận tải Y-20 đến quần đảo Trường Sa”.

Được biết, máy bay vận tải Y-20 do Tập đoàn Tây An của Trung Quốc hợp tác với Hãng Antonov của Ukraine phát triển, chế tạo. Máy bay Y-20 cất cánh bay thử nghiệm lần đầu vào tháng 1-2013 và đưa vào biên chế của quân đội Trung Quốc từ tháng 7-2016 và hiện quân đội Trung Quốc đang có 26 chiếc máy bay vận tải hạng nặng này.

Với khả năng chở tới 55 tấn hàng, tốc độ tối đa hơn 900km/giờ, trần bay 13.000m, máy bay vận tải Y-20 đã nâng cao đáng kể khả năng vận tải những trang thiết bị vũ khí hạng nặng, khối lượng nhiều, đáp ứng nhanh các yêu cầu tác chiến của quân đội Trung Quốc, nhất là các nơi xa hậu phương chính. Trung Quốc hiện còn đang phát triển một loại động cơ mới có thể tăng tải trọng của Y-20 lên thêm 20% nữa.

Nguồn tin giấu tên trong quân đội Trung Quốc sau đó xác nhận đây là lần đầu Trung Quốc triển khai vận tải cơ Y-20 đến quần đảo Trường Sa, trong hoạt động được cho làm nhằm đánh giá tính năng kỹ chiến thuật của mẫu máy bay này. Maxar Technologies không phát hiện hoạt động bốc dỡ hay tải hàng nào từ chiếc Y-20 xuất hiện tại đá Chữ Thập.

"Động thái này cho thấy đá Chữ Thập, cũng như các cơ sở hạ tầng trên đá Vành Khăn và Su Bi, rõ ràng là căn cứ không quân và hải quân", Gregory Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Mỹ, trả lời câu hỏi của VnExpress về việc Trung Quốc đưa vận tải cơ Y-20 ra Trường Sa.

Trung Quốc trong những năm qua bồi đắp trái phép 7 thực thể tại quần đảo Trường Sa thành các đảo nhân tạo, xây dựng ba đường băng dài khoảng 3.000 mét tại các đá Chữ Thập, Vành Khăn và Su Bi. Nước này cũng xây dựng nhiều công trình tại các đảo nhân tạo phi pháp này và tuyên bố chúng nhằm phục vụ mục đích dân sự.

"Mọi công trình dân sự chỉ nhằm né tránh chỉ trích cho rằng nước này đã quân sự hóa quần đảo Trường Sa", ông Poling nói.

Chuyên gia Poling cho rằng sự hiện diện của chiếc Y-20 cũng cho thấy năng lực của căn cứ hải quân và không quân Trung Quốc xây dựng trái phép trên các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa. "Họ có thể triển khai lực lượng đủ mạnh đến đây vào bất cứ lúc nào nhằm tăng cường kiểm soát Biển Đông", ông nhận xét.

"Ba đảo nhân tạo đó có thể là những căn cứ chiến lược cốt lõi nhằm phục vụ tham vọng kiểm soát toàn bộ Biển Đông", phó đô đốc Yoji Koda, cựu tư lệnh Hạm đội Phòng vệ thuộc Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, nhận xét.

Phó đô đốc Koda cho rằng quân đội Trung Quốc đã thử nghiệm và đánh giá năng lực hậu cần của căn cứ trên đá Chữ Thập, Vành Khăn, Su Bi trong suốt năm 2020 và sẽ duy trì hoạt động này trong năm 2021. Nếu kết quả chứng nhận phù hợp với yêu cầu, Bắc Kinh có thể triển khai lực lượng tác chiến "thực sự" với đầy đủ tiêm kích, oanh tạc cơ, máy bay tuần thám biển và có thể cả phi cơ cảnh báo sớm.

"Năng lực tác chiến của Trung Quốc trên Biển Đông sẽ kém đi rất nhiều nếu không có mạng lưới hậu cần đầy đủ kết nối giữa đại lục, đảo Hải Nam, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Họ đang trong giai đoạn cuối của kế hoạch quân sự hóa những thực thể chiếm đóng trái phép trên Biển Đông, đặc biệt là ở Trường Sa. Chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Trung Quốc triển khai lực lượng thường trực đến đó, có thể là cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022", phó đô đốc Koda nói thêm.

Tiến sĩ Collin Koh, chuyên gia tại Trường nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam tại Singapore, cho rằng vận tải cơ Y-20 với tải trọng lớn có thể vận chuyển nhiều khí tài hạng nặng như xe thiết giáp và bệ phóng tên lửa tới đảo nhân tạo trên Biển Đông.

"Hiện không thể đoán nhiệm vụ thực sự của nó trong chuyến đáp xuống đá Chữ Thập là gì. Bản thân sự không rõ ràng này có thể phát ra nhiều tín hiệu", ông nói.

Dự đoán những diễn biến tiếp theo trên Biển Đông trong năm 2021, Poling cho rằng tình hình "sẽ tiếp nối xu hướng trong giai đoạn 2016-2020, đó là Trung Quốc sẽ đẩy mạnh hoạt động thời bình, đặc biệt là trong lĩnh vực khai thác hải sản và dầu khí", nhằm gây sức ép với các nước Đông Nam Á trên chính vùng biển của họ.

Phó đô đốc Koda cũng nhận định Trung Quốc "rõ ràng không có ý định thay đổi chính sách và chiến lược về Biển Đông". "Mục tiêu quốc gia của họ là kiểm soát toàn bộ vùng biển trong đường 9 đoạn phi pháp bằng mọi giá. Chúng ta không nên đặt hy vọng vô nghĩa nào vào quyết tâm và mục tiêu của Bắc Kinh", ông nói.

Theo Poling, cộng đồng quốc tế sẽ tiếp tục lên án những động thái của Bắc Kinh, không chỉ trong vấn đề Biển Đông. Chính quyền Tổng thống đắc cử Joe Biden cũng sẽ duy trì phần lớn chính sách cứng rắn với Trung Quốc của Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là trong vấn đề Biển Đông.

Ở một diễn biến khác, Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ sau khi phân tích các hình ảnh chụp từ vệ tinh về đường băng, chỗ đỗ máy bay, các điểm radar và bệ phóng tên lửa đất đối không trên 3 đảo nhân tạo đá Subi, đá Vành khăn và đá Chữ Thập đã cho rằng, việc Trung Quốc chiếm đóng, bồi đắp các thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành các căn cứ không quân và hải quân, kết nối chúng thành một hệ thống căn cứ quân sự là những bàn đạp phục vụ cho mục tiêu đòi chủ quyền phi pháp theo yêu sách “đường lưỡi bò” và thuyết “Tứ Sa”.

Trung Quốc thông báo đồng loạt tập trận trên Biển Đông Trung Quốc thông báo nước này tiến hành cùng lúc 4 cuộc tập trận từ ngày 28.12.2020 đến ngày 7.1.2021 trên Biển Đông.

Nguy cơ tàu sân bay Trung Quốc án ngữ Biển Đông Không chỉ liên tục điều tàu sân bay đến Biển Đông để tập trận, Trung Quốc dường như đang hoàn thiện hạ tầng để tàu sân bay cỡ lớn đồn trú ở căn cứ trên đảo Hải Nam.

Mỹ lên án Trung Quốc gây bất ổn ở Biển Đông Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Christopher C.Miller có bài viết lên án những hành động gây bất ổn của Trung Quốc ở Biển Đông.