Tử Cấm Thành - Nơi có hệ thống thoát nước "bất khả chiến bại" Khi thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) hứng chịu mưa bão mấy ngày qua, Tử Cấm Thành lại không bị ngập lụt nhờ hệ thống thoát nước tốt. Suốt gần 600 năm tồn tại, Tử Cấm Thành chưa từng chứng kiến trận ngập lụt nào.

Tìm thấy mặt nạ bằng vàng 3.000 năm tuổi ở Trung Quốc Một chiếc mặt nạ bằng vàng 3.000 năm tuổi được tìm thấy mới đây đã giúp mang đến một cái nhìn sơ lược về nền văn hóa Trung Hoa cổ đại.

Ngày 14/8, Tạp chí Nature Water đã công bố kết quả nghiên cứu của các nhà khảo cổ về hệ thống thoát nước bằng gốm có niên đại lâu đời nhất của Trung Quốc tính đến hiện nay. Nghiên cứu mới nhất của các nhà khảo cổ Trung Quốc về hệ thống thoát nước bằng gốm được khai quật tại khu thành cổ Pinliangtai ở quận Hoài Dương, tỉnh Hà Nam cho thấy hệ thống thoát nước này đã có niên đại khoảng 4.000 năm và được cho là hệ thống thoát nước sớm nhất của Trung Quốc.

Hệ thống thoát nước bằng gốm này cho thấy cách thức người xưa ứng phó với những mối đe dọa từ thiên nhiên, đồng thời như một minh chứng thể hiện cách thức quản lý nước tập thể trong xã hội thời tiền sử.

Các ống thoát nước bằng gốm khai quật được (Ảnh: Internet)

Di chỉ ở thành phố cổ Pinliangtai thuộc giai đoạn cuối thời đại đồ đá mới. Di chỉ này thuộc khu vực đồng bằng miền Trung Trung Quốc, nơi có khí hậu ôn đới gió mùa. Nhiệt độ và lượng mưa ở khu vực này có sự thay đổi rõ rệt theo từng thời điểm và lượng mưa vào mùa hè có thể lên tới 500 mm/tháng. Bởi vì nằm ở khu vực đồng bằng trũng thấp nên nguồn nước của Pingliangtai rất dồi dào nhưng chính điều đó cũng trở thành mối đe dọa của khu vực này vào mỗi mùa mưa bão.

Các nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Di tích Văn hóa và Khảo cổ tỉnh Hà Nam đã tiến hành phân tích 147 mẫu trầm tích tìm thấy ở khu vực Pingliangtai và phát hiện bằng chứng cho thấy, tại khu vực này vào 4.200 năm trước đã xảy ra sự biến động về lượng mưa trong thời gian ngắn, bao gồm một số hiện tượng mưa cực đoan. Họ cũng tiến hành khai quật quy mô lớn ở Pingliangtai để tìm ra cách thức người dân ở đây đối phó với lũ lụt.

Nghiên cứu cho thấy, người dân Pingliangtai cổ xưa đã xây dựng một hệ thống thoát nước hai tầng, trong đó, hệ thống thoát nước bằng gốm có niên đại khoảng 3900-4100 năm trước. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn phát hiện một hệ thống máng nước chạy song song với các ngôi nhà và điều hướng nước đến khu vực thoát nước chung. Cả hai hệ thống thoát nước này dường như đã được sữa chữa và xây dựng lại nhiều lần.

Các máng nước xung quanh nhà đều do các hộ gia đình tự xây dựng và sửa chữa, trong khi các máng nước chung hay hệ thống thoát nước bằng gốm nếu cần xây dựng hoặc sửa chữa phải cần đến có quy hoạch và hợp tác của mọi người. Xã hội Pinliangtai được cho là không có sự phân tầng giai cấp trong xã hội. Nhóm nghiên cứu tin rằng, việc quản lý cơ sở hạ tầng như vậy cho thấy cách tiếp cận hợp tác trong việc quản lý nước của người dân Pingliangtai cổ xưa.

Di tích thành cổ Pinliangtai thuộc thời kỳ văn hóa Long Sơn nằm ở quận Hoài Dương, thành phố Chu Khẩu, tỉnh Hà Nam, được công bố là đơn vị bảo vệ di tích văn hóa trọng điểm quốc gia vào tháng 2 năm 1988 và là một trong những thành phố thời tiền sử được được quy hoạch bài bản sớm nhất ở Trung Quốc.

Khung cảnh thành cổ Pingliangtai (Ảnh: Internet)

Từ năm 2014-2019, kết quả nghiên cứu của các nhà phân tích và khảo cổ học cho thấy, thành cổ Pingliangtai hình vuông, bố cục cổng thành đối xứng. Năm 2019, các nhà khảo cổ đã khai quật được một con đường hướng Bắc - Nam tại vị trí trung tâm thành cổ, hai đầu con đường tương ứng chạy đến cổng thành phía Bắc và Nam, bố cục nội thành lấy con đường Bắc - Nam này làm trục, thể hiện sự quy hoạch rất có trật tự của người Pingliangtai cổ xưa.

Sau cuộc khai quật quy mô lớn, người ta đã phát hiện rằng, tại Pingliangtai có rất nhiều dãy nhà cao tầng được xây dựng bằng gạch nung, phân bố từ đông sang tây, cửa hướng nam, bố cục gọn gàng, bên ngoài có hệ thống rãnh nước chạy dọc. Vào năm 2019, một nhóm ống thoát nước bằng gốm đã được tìm thấy ở phía Tây của dãy nhà này. Các ống nước được chôn ngoài trời theo hướng Đông Tây và thông với một con mương chạy theo hướng Bắc Nam nằm ở phía ngoài khu dân cư.

Các ống thoát nước bằng gốm như vậy cũng được tìm thấy ở ba chỗ gần cổng thành phía Nam. Các ống thoát nước bằng gốm này được nối với nhau và được thiết kế vô cùng tinh xảo, chạy song song dọc theo mép ngoài của các dãy nhà, hoặc chạy xuyên qua tường thành. Đây chính là hệ thống thoát nước hoàn chỉnh và lâu đời nhất được phát hiện ở Trung Quốc hiện nay, cung cấp những tư liệu tuyệt vời cho việc nghiên cứu quản lý tài nguyên nước ở các thành phố sơ khai.

Việc lập kế hoạch, xây dựng và sửa chữa nhà ở, hệ thống thoát nước và các công trình công cộng khác một cách trật tự ở thành cổ Pingliangtai cho thấy sự tồn tại của một tổ chức quản lý hiệu quả. Các dãy nhà và lăng mộ ở đây không thấy có sự phân chia thức bậc rõ ràng. Điều này cho thấy việc quản lý xã hội ở Pinliangtai không phải dựa trên quyền lực cá nhân như những khu vực khác.

Lệ Quyên (Lược dịch từ Sohu)

Hàng nghìn hiện vật gốm sứ khai quật từ tàu đắm được triển lãm ở Đà Nẵng Triển lãm “Đồ gốm sứ theo những con tàu khai quật ở biển Việt Nam” là dịp để người dân và du khách có cơ hội được tiếp cận và tìm hiểu về đồ gốm sứ trên các con tàu đắm.

Israel khai quật dinh thự xa hoa 1.200 năm tuổi Các nhà khảo cổ vừa mới khai quật thành công một dinh thự xa hoa có tuổi đời 1.200 năm ở sa mạc phía nam của Israel.