Quan hệ Mỹ - Iran đang rất căng thẳng. Ảnh: The New Daily

Kể từ năm ngoái, khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, Iran và Mỹ đã luôn trong tình trạng căng thẳng. Và khi Mỹ tuyên bố sẽ siết chặt hơn các lệnh trừng phạt chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo từ ngày 24/6, hai bên đã có những màn đấu khẩu thách thức lẫn nhau gay gắt.

Cả hai bên đều nói rằng họ muốn tránh chiến tranh, nhưng căng thẳng đã tăng lên khi một loạt các sự cố, bao gồm các cuộc tấn công vào tàu chở dầu và bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ trong vùng Vịnh, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột ngoài ý muốn.

Vào Chủ nhật (23/6), Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif cho biết một "máy bay gián điệp" MQ9 Reaper do Mỹ sản xuất, cũng được sử dụng rộng rãi để thực hiện các cuộc tấn công quân sự, đã xâm phạm không phận Iran vào ngày 26/5. Ông đã đưa ra cáo buộc trong một dòng tweet có hình ảnh bản đồ cho thấy máy bay không người lái đã vi phạm không phận Iran.

Cáo buộc này đã bị Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bác bỏ và cho rằng "giống như trẻ con" khi ông tới Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để đàm phán về Iran với hai đồng minh của Mỹ.

Tuyên bố của Zarif được đưa ra sau khi Iran thông báo đã bắn hạ một máy bay không người lái Global Hawk của Mỹ hôm thứ Năm (20/6) vì vi phạm không phận gần eo biển chiến lược Hormuz.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh dừng một cuộc tấn công quân sự trả đũa theo kế hoạch hôm 21/6, vì cho rằng cuộc tấn công không "tương xứng". Ngược lại Tehran cảnh báo bất kỳ cuộc tấn công nào cũng sẽ khiến lợi ích của Washington trên khắp Trung Đông bị huỷ hoại.

Hôm 23/6, Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton cảnh báo Iran khi giải thích sai về việc hủy bỏ lệnh tấn công vào phút cuối. "Cả Iran và bất kỳ thế lực thù địch nào khác đều không nên nhầm lẫn sự thận trọng của Mỹ với sự yếu kém".

Khi cuộc không kích được dừng lại, Washington đã bí mật tiến hành các cuộc tấn công mạng nhằm vào các hệ thống kiểm soát tên lửa của Iran và một mạng lưới gián điệp để đáp trả việc máy bay không người lái bị bắn rơi, theo báo cáo của truyền thông Mỹ. Truyền thông Mỹ cho biết các cuộc tấn công làm tê liệt các máy tính được sử dụng để điều khiển các bệ phóng tên lửa và một nhóm theo dõi các tàu ở vùng Vịnh.

Iran vẫn chưa chính thức phản ứng với thông tin này, nhưng hãng tin Fars gọi động thái này là "vô tội vạ" và nói rằng đó là nhằm sửa chữa "danh tiếng bị đánh mất" của Nhà Trắng sau sự cố máy bay không người lái.

Sự cố máy bay không người lái Mỹ xảy ra sau một loạt các cuộc tấn công vào tàu chở dầu tại Vịnh Oman, mà Washington đã đổ lỗi cho Tehran đứng sau. Iran đã chối bỏ trách nhiệm về những cuộc tấn công.

Ông Trump đã dành cả ngày để trao đổi với các cố vấn của mình, nói rằng ông sẵn sàng thương lượng với Iran nếu nước này đồng ý từ bỏ vũ khí hạt nhân. "Khi họ đồng ý với điều đó, họ sẽ có một đất nước giàu có. Họ sẽ rất hạnh phúc và tôi sẽ trở thành người bạn tốt nhất của họ", ông nói với các phóng viên.

Một thỏa thuận đa quốc gia mà Tehran và các cường quốc thế giới đạt được vào năm 2015 đã tìm cách kiềm chế tham vọng hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.

Nhưng Tổng thống Trump đã từ bỏ thỏa thuận đó vào năm ngoái và đã áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh mẽ, bóp nghẹt doanh số bán dầu của Iran và làm tê liệt nền kinh tế của họ. Giờ đây ông dự định tiếp tục mở rộng lệnh trừng phạt. "Chúng tôi sẽ đưa ra các lệnh trừng phạt bổ sung lớn đối với Iran vào 24/6", ông Trump cho biết.

"Tuy nhiên, tôi mong đến ngày mà các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ khỏi Iran, và họ trở thành một quốc gia thịnh vượng và năng động trở lại. Càng sớm càng tốt!", ông nói thêm.

Ông Pompeo nói thêm: "Khi Iran quyết định từ bỏ bạo lực và đáp ứng chính sách ngoại giao của Mỹ bằng ngoại giao, và họ biết làm thế nào để đạt được điều đó. Cho đến lúc đó, sự cô lập ngoại giao và áp lực kinh tế chống lại họ vẫn sẽ tăng cường".

Việc Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ khiến căng thẳng giữa hai nước càng gia tăng. Ảnh: AFP

Những cuộc trao đổi “lặp đi lặp lại”

Bộ trưởng Ngoại giao Anh đã có mặt tại Tehran hôm 23/6 để gặp các nhà ngoại giao hàng đầu của Iran nhằm "giảm căng thẳng khẩn cấp". Nhưng Iran nhận xét các cuộc trao đổi cứ "lặp đi lặp lại".

Kamal Kharazi, người đứng đầu Hội đồng Chiến lược Đối ngoại của Bộ Ngoại giao Iran cho biết, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Đông Andrew Murrison cũng đã có "cuộc nói chuyện thông thường".

Với việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận, Iran tuyên bố sẽ tăng cường làm giàu Uranium vượt qua giới hạn cho phép với mục tiêu đáp trả những hành động khiêu khích của Mỹ và đưa ra thông điệp các quốc gia Châu Âu, nếu muốn bảo vệ thỏa thuận hạt nhân, phải đảm bảo được lợi ích kinh tế cho Iran.

Một quan chức quân sự hàng đầu của Iran đã cảnh báo Washington rằng họ sẽ đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào.

"Bắn một viên đạn về phía Iran cũng có nghĩa sẽ bắn vào lợi ích của Mỹ và các đồng minh trong khu vực”, phát ngôn viên của lực lượng vũ trang Iran, Thiếu tướng Abolfazl Shekarchi nói với hãng tin TASnim. "Nếu kẻ thù, đặc biệt là Mỹ và các đồng minh trong khu vực, phạm phải sai lầm quân sự khi khơi mào cuộc chiến, khu vực Trung Đông sẽ bị huỷ diệt".

Một cựu cố vấn quân sự hàng đầu của Mỹ cảnh báo căng thẳng với Iran "có thể vượt khỏi tầm kiểm soát".

"Mối quan tâm lớn nhất của tôi là tổng thống sắp hết quyền lựa chọn trong khi những lời hoa mỹ thì cứ lặp đi lặp lại về việc chúng tôi đến gần Iran như thế nào. Căng thẳng này có thể vượt khỏi tầm kiểm soát", cựu Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mike Mullen nói với ABC.

Iran cảnh báo chiến tranh, Tổng thống Trump kêu gọi đàm phán Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hôm 23/6 rằng, ông không tìm kiếm chiến tranh với Tehran sau khi một chỉ huy quân sự ...

Vì sao tổng thống Mỹ dừng lệnh tấn công Iran vào phút cuối? Tổng thống Donald Trump cho biết, Mỹ đã định tấn công Iran nhưng đã quyết định huỷ bỏ nó vào phút cuối vì ông cho ...

Iran bắn hạ máy bay Mỹ khi vụ "tàu chở dầu" đang bốc hỏa Ngày 20/6, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tuyên bố,đã bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ khi đang ...