Tỷ lệ giải ngân cao hơn trung bình nhưng còn nhiều vướng mắc

Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, tổng kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2025 giao cho 9 địa phương là hơn 56.500 tỷ đồng.

Theo Bộ Tài chính, ước tỷ lệ giải ngân đến hết tháng 5/2025 của 9 địa phương này đạt 26,7%, cao hơn mức trung bình cả nước (24,1%). Tám địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân trở lên. Riêng tỉnh Phú Yên có tỷ lệ giải ngân thấp, chỉ đạt 17,8%.

Quang cảnh buổi làm việc. (Ảnh: binhdinh.gov.vn)

So với 4 tháng đầu năm, kết quả giải ngân tính đến cuối tháng 5 đã có sự tăng tốc tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc kéo dài, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Một số nguyên nhân được Bộ Tài chính chỉ ra là: việc sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương theo quy định mới gây xáo trộn, ảnh hưởng đến công tác điều hành đầu tư công; một số dự án phải tạm dừng để rà soát, điều chỉnh quy mô, mục tiêu; thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư đối với các dự án ODA còn chậm, do phải xin ý kiến nhiều cấp; khó khăn về giải phóng mặt bằng, xác định giá đất, bố trí tái định cư; thiếu hụt vật liệu xây dựng như đất đắp, cát, đá.

Ngoài ra, nguồn vốn dành cho các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia cũng bị hạn chế do ngân sách địa phương phải tập trung cho các nhiệm vụ cấp thiết như y tế, giáo dục, an sinh xã hội. Bên cạnh đó, năng lực của một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế; công tác phối hợp giữa các cấp, ngành chưa đồng bộ.

Bộ Tài chính đề nghị các tỉnh, thành cần thống nhất mô hình tổ chức chính quyền cấp xã sau khi sắp xếp đơn vị hành chính. Theo đó, cần xác định rõ dự án nào thuộc tỉnh quản lý, dự án nào do cấp xã phụ trách. Mỗi xã, phường cần thành lập Ban quản lý dự án riêng để tổ chức giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch. Việc bố trí nhân sự phải đảm bảo tính kế thừa, liên tục, tránh gián đoạn công tác đầu tư.

Quyết tâm tháo gỡ điểm nghẽn đầu tư công, bố trí đúng người đúng việc

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ghi nhận nỗ lực của các địa phương nhưng nhấn mạnh áp lực trong những tháng cuối năm là rất lớn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu chỉ đạo. (Ảnh: binhdinh.gov.vn)

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương chưa phân bổ hết vốn cần khẩn trương hoàn thành. Ông khẳng định vướng mắc lớn nhất là giải phóng mặt bằng cần được tập trung tháo gỡ dứt điểm. Cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến xã phải vào cuộc, không chỉ cho các dự án đang triển khai mà cả các dự án lớn trong tương lai như cao tốc, đường sắt tốc độ cao.

Về khó khăn vật liệu, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, kiến nghị Chính phủ cho phép địa phương chủ động hoàn thiện thủ tục khai thác các mỏ khoáng sản để đảm bảo nguồn cung.

Để đảm bảo công việc không gián đoạn trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị duy trì các ban quản lý dự án cấp huyện. Từ ngày 1/7, khi bộ máy chính quyền cấp xã mới đi vào hoạt động, mọi dịch vụ công phải được đảm bảo thông suốt.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng lưu ý các địa phương phải chú trọng công tác cán bộ. "Đối với các địa phương, tôi đề nghị các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, những sở ngành có ảnh hưởng nhiều đến doanh nghiệp và tăng trưởng thì dứt khoát phải chọn người xứng đáng, cho tốt," Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu.

Ông cũng nhấn mạnh, việc thúc đẩy tăng trưởng phụ thuộc rất lớn vào việc lựa chọn nhà đầu tư chính xác, có tiềm lực và năng lực.