Nguy cơ giảm phát và suy thoái

Những thay đổi trong lĩnh vực thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng tác động đến cách nhìn nhận của giới chuyên gia kinh tế. Sau quý I, dự báo về tăng trưởng bị hạ thấp, trong khi các chỉ số về lạm phát và thất nghiệp có xu hướng tăng. Theo khảo sát hàng quý của nhật báo The Wall Street Journal (Mỹ), nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những điều chỉnh này là các chính sách thuế quan mới được công bố trong thời gian gần đây.

Hoạt động tại cảng hàng hóa Long Beach ở California, Mỹ. (Ảnh: AFP)

Theo The Wall Street Journal, chính sách thuế quan của Tổng thống Trump đã tạo ra sự thay đổi lớn trong các chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã ổn định trong nhiều thập kỷ qua.

Ông Joseph Davis, Kinh tế trưởng tại Tập đoàn Vanguard nhận định nền kinh tế Mỹ "đang ở sát ngưỡng rủi ro suy thoái", nhưng viễn cảnh này vẫn chưa chắc chắn. Ông cho rằng chính sách thuế quan dù mang lại những tác động ngắn hạn, nhưng vẫn có khả năng được điều chỉnh trong tương lai nhằm tái cân bằng tình hình kinh tế.

Trước đó, Tổng thống Trump từng khẳng định thuế quan sẽ giữ ổn định. Tuy nhiên, ngày 9/4 ông tuyên bố tạm hoãn việc áp thuế và đến ngày 10/4 lại cho biết sẽ xem xét tái áp dụng nếu các thỏa thuận thương mại không đạt được.

Tiến sĩ Amy Crews Cutts, Chủ tịch kiêm Kinh tế trưởng của AC Cutts & Associates LLC dự báo tăng trưởng sẽ giảm 2% do niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp suy giảm cùng với những tác động ban đầu của chính sách thuế quan đối với chuỗi cung ứng.

Ông Mike Cosgrove, chuyên gia kinh tế của The Econoclast - người trước đây từng cho rằng mức thuế không ảnh hưởng nhiều đến tăng trưởng - nay lại cho rằng nền kinh tế Mỹ sẽ gặp khó khăn nếu không có các biện pháp hỗ trợ kịp thời. “Tôi ủng hộ mục tiêu thúc đẩy công bằng trong thương mại, nhưng các doanh nghiệp cần thêm thời gian để thích ứng”, ông nhấn mạnh.

Tỷ lệ thất nghiệp cũng được dự báo tăng từ 4,3% lên 4,7% vào cuối năm nay, sau đó giảm nhẹ về mức 4,6% vào năm 2026.

Khách hàng tại một siêu thị của Walmart ở Porter Ranch section, Los Angeles. (Ảnh: Reuters)

Đàm phán thương mại là giải pháp

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng nếu các mức thuế quan được điều chỉnh sớm thông qua đàm phán, đà tăng trưởng kinh tế có thể nhanh chóng được khôi phục.

Chuyên gia James F. Smith thuộc tổ chức nghiên cứu EconForecaster dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ đạt 3,1%, với giả định rằng các mức thuế hiện hành sẽ sớm được điều chỉnh lại.

Hai chuyên gia kinh tế Matthew Fienup và Dan Hamilton từ Đại học California Lutheran đưa ra mức dự báo tăng trưởng trung bình đạt 0,8%, cũng trên cơ sở kỳ vọng “các mức thuế mới sẽ được điều chỉnh thông qua đàm phán”.

Các nhà kinh tế đồng thời dự báo mức thuế suất trung bình của Mỹ năm 2025 sẽ tăng khoảng 19 điểm phần trăm, cao hơn đáng kể so với mức tăng 10 điểm phần trăm trong dự báo hồi tháng 1.

Trong một động thái thể hiện sự lạc quan, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đã viết trên mạng xã hội ngày 10/4: "Thời đại hoàng kim đang đến. Chúng tôi cam kết bảo vệ lợi ích của mình, tham gia các cuộc đàm phán toàn cầu và thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ".

Trong cuộc họp nội các ngày 10/4, Tổng thống Donald Trump thừa nhận nền kinh tế Mỹ sẽ phải đối mặt với những "chi phí chuyển đổi" do tác động của chính sách thuế quan. Tuy nhiên, ông bày tỏ lạc quan về kết quả cuối cùng: "Sẽ có những chi phí chuyển đổi và các vấn đề phát sinh trong quá trình này, nhưng cuối cùng đó sẽ là một điều tuyệt vời. Chúng tôi đang thực hiện những việc mà lẽ ra phải làm từ nhiều năm trước", ông Trump nhấn mạnh.

Mỹ áp thuế Trung Quốc 125%, hoãn áp thuế 90 ngày với hơn 75 nước Rạng sáng 10/4 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố tăng thuế ngay lập tức với Trung Quốc lên 125% và hoãn áp thuế 90 ngày với hơn 75 nước đồng thời hạ thuế đối ứng xuống 10%.

Trung Quốc hạn chế phim Mỹ sau tuyên bố áp thuế kỷ lục 125% Vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp mức thuế kỷ lục 125% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Trung Quốc thông báo sẽ tiếp tục siết số lượng phim Mỹ được phép chiếu tại nước này.