Việt Nam chung tay cùng cộng đồng quốc tế bảo vệ tầng ozone

Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, năm 2023, Liên hợp quốc đã đưa ra chủ đề cho Ngày Quốc tế Bảo vệ tầng ozone 16/9 là “Nghị định thư Montreal: Khôi phục tầng ozone và giảm thiểu biến đổi khí hậu”. Đây có thể xem như lời khẳng định với thế giới rằng quá trình phục hồi tầng ozone trong gần 4 thập kỷ đang diễn ra đúng hướng, và việc tiếp tục triển khai Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone sẽ đóng góp tích cực cho mục tiêu chung hạn chế sự nóng lên toàn cầu.

Việt Nam bắt đầu tham gia Nghị định thư Montreal từ năm 1994. Trong gần 30 năm qua, Việt Nam đã chung tay với cộng đồng quốc tế nỗ lực triển khai các hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn, kiểm soát và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone (CFC, Halon, CTC, HCFC, Methyl Bromide), chất gây hiệu ứng nhà kính HFC.

Bảo vệ tầng ozone để bảo vệ khí hậu Trái Đất (Ảnh: vngreen.vn).

Từ ngày 1/1/2010, Việt Nam đã loại trừ hoàn toàn tiêu thụ các chất CFC, Halon, CTC và hạn chế nhập khẩu các chất Methyl bromide (chỉ sử dụng cho mục đích khử trùng). Trong giai đoạn 2020-2025, thực hiện loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất hydrochlorofluorocarbons (HCFC), lượng hạn ngạch nhập khẩu các chất HCFC áp dụng cho Việt Nam chỉ còn 2.600 tấn, sẽ giảm dần trong giai đoạn sau đó để dừng nhập khẩu các chất HCFC vào năm 2040. Triển khai lộ trình loại trừ các chất HFC nhằm mục tiêu không gia tăng lượng tiêu thụ các chất HFC trong giai đoạn 2024-2028, loại trừ 10% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2029 cho đến năm 2035 và giảm dần tiến tới loại trừ 80% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2045.

Việt Nam đã chủ động và tích cực thực hiện các điều ước, thỏa thuận đã tham gia, ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết và nội luật hóa các cam kết quốc tế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về biến đổi khí hậu, bảo vệ tầng ozone.

Trong đó, về xây dựng và ban hành các chính sách, pháp luật về bảo vệ tầng ô-dôn, nội dung về bảo vệ tầng ozone được quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone đã quy định lộ trình quản lý, loại trừ các chất theo trách nhiệm và nghĩa vụ của Việt Nam thực hiện Nghị định thư Montreal; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến các chất được kiểm soát; quy định nguyên tắc quản lý và trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong quản lý các chất được kiểm soát… và nhiều văn bản quan trọng khác.

Cục Biến đổi khí hậu đã phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan và các đơn vị chức năng trực thuộc tổ chức nhiều cuộc hội thảo phổ biến quy định quản lý và việc kiểm soát xuất, nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ozone theo Nghị định thư Montreal cho hơn cán bộ hải quan tại các vùng, miền trong cả nước. Dự kiến đến hết năm 2023 sẽ tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho 330 cán bộ hải quan tại các vùng, miền trên cả nước. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước cần tăng cường phối hợp liên ngành trong kiểm tra, giám sát thực thi pháp luật; tăng cường kiểm soát xuất nhập khẩu và sử dụng các chất được kiểm soát; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ không sử dụng các chất theo lộ trình kiểm soát; triển khai các chương trình tăng cường năng lực, đào tạo nâng cao tay nghề cho cán bộ kỹ thuật trong lĩnh vực dịch vụ bảo dưỡng sửa chữa thiết bị lạnh và điều hòa không khí; đào tạo, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề cho đội ngũ kỹ thuật viên…

Loại trừ dần các chất HFC theo cam kết quốc tế

Với cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26), Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050 đã đặt mục tiêu Việt Nam sẽ đạt mức phát thải ròng bằng “0”.

Trong bối cảnh một nước đang phát triển và chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, Việt Nam đã và đang thể hiện nỗ lực cao của quốc gia trong các hoạt động bảo vệ tầng ozone và góp phần giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu nhằm thực hiện mục tiêu của Nghị định thư Montreal và Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu.

Hội thảo tham vấn hoàn thiện Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát và kết quả khảo sát, đánh giá việc thực hiện quy định pháp luật về bảo vệ tầng ozone do Cục Biến đổi khí hậu tổ chức diễn ra ngày 15/9, tại Hà Nội. (Ảnh: Bộ Tài nguyên và Môi trường)

Với mục tiêu loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở, lượng hạn ngạch nhập khẩu các chất HCFC (nhóm chất gây suy giảm tầng ozone) áp dụng cho Việt Nam chỉ còn 2.600 tấn, và 1.300 tấn trong giai đoạn 2025 – 2030. Dự kiến sẽ giảm dần trong giai đoạn sau đó cho đến khi chấm dứt nhập khẩu hoàn toàn các chất HCFC vào năm 2040. Từ năm 2024, Việt Nam bắt đầu lộ trình loại trừ các chất HFC theo quy định Nghị định thư Montreal, Việt Nam cần thực hiện các biện pháp nhằm mục tiêu không gia tăng lượng tiêu thụ các chất HFC giai đoạn 2024 – 2029 và giảm dần lượng tiêu thụ tiến tới giảm 80% mức tiêu thụ cơ sở vào năm 2045.

Hiện Bộ Tài nguyên & Môi trường đang hoàn hiện việc xây dựng dự thảo Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát. Kế hoạch có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở để thực hiện Nghị định thư Montreal.

Tặng gạo cho lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn Lào Chiều 27/8, tại Cửa khẩu Chiềng Khương, tỉnh Sơn La, Đồn Biên phòng Phiêng Pằn, Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La đã chuyển trao 2 tấn gạo nếp cho Đại đội Biên phòng 213, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Houaphanh, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Người bạn Pháp tặng tư liệu quý về Hiệp định Paris cho Bảo tàng Báo chí Việt Nam Cuốn sách "1968-1973 Verrières-le-Buisson: Bến bờ bình yên" và một số tài liệu sách báo có giá trị liên quan đến Việt Nam vừa được nhà sưu tầm Jean Marie Jacquemin hiến tặng cho Bảo tàng Báo chí Việt Nam vào ngày 27/8 tại xã Massy, ở ngoại ô Thủ đô Paris (Pháp).