Hội nghị do Viện Nghiên cứu Giải trừ Quân bị Liên hợp quốc (UNIDIR) chủ trì, quy tụ các nhà lãnh đạo, chuyên gia công nghệ, giới hoạch định chính sách và học giả toàn cầu nhằm thảo luận về đạo đức và quản trị AI. Mục tiêu trọng tâm là thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng AI một cách có trách nhiệm, phục vụ hòa bình và an ninh quốc tế, thay vì trở thành chất xúc tác cho những cuộc chạy đua vũ trang mới.

Hội nghị toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh và đạo đức

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành lực đẩy quan trọng cho sự phát triển kinh tế và xã hội toàn cầu. Theo nhiều báo cáo, AI đang tạo ra những bước tiến vượt bậc, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế. Nhiều tập đoàn công nghệ đã gặt hái thành công nhờ đầu tư mạnh tay vào công nghệ này. Đơn cử như Alphabet – công ty mẹ của Google – đã đạt doanh thu 96,5 tỷ USD trong quý IV năm 2024, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Thành tích ấn tượng này đến từ sự phát triển mạnh mẽ của mảng dịch vụ điện toán đám mây Google Cloud, nơi tích hợp các sản phẩm lõi ứng dụng AI và giải pháp AI tạo sinh.

Không dừng lại ở lĩnh vực kinh doanh, AI còn chứng minh vai trò ngày càng lớn trong các lĩnh vực thiết yếu như giáo dục, y tế, nông nghiệp và đặc biệt là dự báo thiên tai. Nhờ khả năng xử lý và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, AI giúp nâng cao độ chính xác của các mô hình dự báo bão lụt, động đất, góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Trong lĩnh vực quân sự, AI được kỳ vọng sẽ hỗ trợ con người trong những nhiệm vụ nguy hiểm như rà phá bom mìn, từ đó giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ và cộng đồng.

Tuy nhiên, cùng với những ứng dụng tích cực, AI cũng đặt ra nhiều thách thức và hiểm họa đáng lo ngại. Một số cuộc xung đột gần đây đã trở thành "phòng thí nghiệm" nguy hiểm cho việc tích hợp AI vào các hoạt động quân sự. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cảnh báo rằng AI đang bị lợi dụng tại các điểm nóng xung đột, kéo theo những hậu quả có thể vượt ngoài tầm kiểm soát.

Một ví dụ đáng chú ý là tình trạng bạo lực leo thang tại các tỉnh ven biển Latakia và Tartus của Syria. Theo tổ chức xác thực thông tin Verify-Sy, các nhóm cực đoan đã sử dụng AI để tạo ra video giả, thay đổi giọng nói, dựng nội dung sai lệch nhằm kích động thù hận và làm gia tăng hỗn loạn. Tại Ukraine và Trung Đông, AI đã được tích hợp vào các hệ thống vũ khí tự hành – những thiết bị có thể tự động xác định và tiêu diệt mục tiêu mà không cần sự can thiệp của con người. Điều này đặt ra câu hỏi đạo đức lớn: Liệu máy móc có nên được phép đưa ra quyết định sống – chết thay cho con người?

Những lo ngại đó đã thúc đẩy cộng đồng quốc tế vào cuộc. Tháng 9/2024, tại Seoul (Hàn Quốc), Hội nghị Thượng đỉnh về việc sử dụng AI có trách nhiệm trong lĩnh vực quân sự đã được tổ chức với sự tham gia của nhiều quốc gia. Kết quả là một Kế hoạch hành động chung được thông qua, đưa ra các nguyên tắc nhằm đảm bảo AI được sử dụng minh bạch, kiểm soát chặt chẽ và vì mục đích hòa bình. Tiếp đó, vào tháng 12/2024, tại phiên họp đặc biệt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về AI, các quốc gia thành viên đã nhất trí thiết lập một cơ chế quản lý toàn cầu cho công nghệ này. Cụ thể, đề xuất bao gồm việc thành lập một hội đồng khoa học quốc tế độc lập và thúc đẩy đối thoại đa phương về các nguyên tắc đạo đức, pháp lý và kỹ thuật trong quản trị AI.

Giới chuyên gia cho rằng, để AI phát triển bền vững và không bị “trượt đường ray”, con người phải luôn giữ vai trò trung tâm trong thiết kế, ứng dụng và kiểm soát công nghệ này. Việc xác lập những “ranh giới đỏ” trong ứng dụng AI – nhất là trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh – là điều cấp thiết. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh giáo dục đạo đức công nghệ, nâng cao nhận thức xã hội và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm ngăn chặn việc AI bị biến thành công cụ nguy hiểm trong tay các thế lực cực đoan. Như lời Tổng Thư ký Antonio Guterres từng nhấn mạnh: “Bàn tay nhân loại đã tạo ra AI. Bàn tay nhân loại phải hướng dẫn nó tiến về phía trước.”

"Đột phá của đột phá" giúp ngành bán dẫn và AI phát triển Ngày 14/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Diễn đàn chính sách “Việt Nam chủ động phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên mới” do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) trực thuộc Bộ Tài chính phối hợp với Aitomatic (Hoa Kỳ) tổ chức.

Người dân Đà Nẵng tiếp cận trí tuệ nhân tạo qua "Bình dân học AI" Ngày 17/3, Tổng đài Dịch vụ công thành phố Đà Nẵng (Tổng đài 1022) chính thức ra mắt chuyên mục “Bình dân học AI” trên kênh Zalo của đơn vị. Đây là sáng kiến nhằm giúp người dân tiếp cận và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào học tập, công việc và đời sống một cách hiệu quả.