Rực rỡ sắc màu chợ phiên thị trấn Tủa Chùa

Tái hiện phiên chợ vùng cao Sơn La tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Tập huấn bảo tồn Chợ phiên của đồng bào các dân tộc thiểu số

Nhắc tới chợ phiên Lai Châu, có lẽ đông đúc nhất là phiên chợ San Thàng ở thành phố Lai Châu, chợ phiên Sìn Hồ ở huyện Sìn Hồ và chợ phiên Dào San ở huyện Phong Thổ. Mặc dù các phiên chợ này họp vào sáng Chủ nhật hàng tuần nhưng từ chiều thứ Bảy bà con đã tấp nập lên chợ. Riêng chợ San Thàng thì họp thêm một buổi vào sáng thứ Năm. Chợ phiên với nhiều món ẩm thực nhất (mang đậm nét văn hóa của đồng bào dân tộc Giáy, Mông, Dao, Thái).

Chợ phiên San Thàng, thành phố Lai Châu diễn ra vào sáng thứ 5 và Chủ nhật hàng tuần (Ảnh: Đinh Thùy-TTXVN).

Chợ phiên San Thàng cách thành phố Lai Châu khoảng 5 km trên quốc lộ 4D. Chợ họp vào sáng thứ 5 và sáng Chủ nhật hàng tuần, rất đông đúc, tấp nập, rực rỡ sắc màu bởi trang phục của đồng bào các dân tộc vùng cao. Những người tới chợ phần lớn là đồng bào các dân tộc quanh vùng. Họ tới chợ từ sớm, mang theo những sản vật của núi rừng như mật ong rừng, gà rừng hoặc những sản phẩm thủ công truyền thống khăn, áo, đồ mây tre đan, vải thổ cẩm…Chợ bán đủ thứ từ cái kim, sợi chỉ cho đến mớ rau, củ khoai, củ sắn và cả những sản phẩm thiết yếu cho gia đình.

Chợ phiên sạch sẽ nhất được kè sỏi cuội và lợp mái lá là chợ phiên Sin Suối Hồ với nét văn hóa riêng biệt của người Mông biên giới. Nhưng độc đáo nhất có lẽ là phiên chợ “sừng” ở xã biên giới Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, cách thành phố Lai Châu khoảng 105km. Phiên chợ này họp vào các ngày con có sừng (ngày Sửu, ngày Mùi) trong tháng, mang đậm nét văn hóa của đồng bào dân tộc Dao, Hà Nhì.

Là một trong những chợ phiên lớn nhất khu vực 7 xã biên giới Bắc Dào San của huyện Phong Thổ, chợ Sì Lở Lầu hiện là địa điểm thu hút đông đảo người dân trong và ngoài xã đến kinh doanh, mua sắm. Chợ phiên Sì Lở Lầu được đặt nơi 12 tầng dốc, người Phong Thổ hay có câu ví: Đã leo lên 12 tầng dốc mà không đi chợ thì chưa phải đến Sì Lở Lầu. Sì Lở Lầu là tiếng Quan Hỏa, dịch nghĩa ra là 12 tầng dốc.

Chợ là nơi hội tụ những nét văn hoá đặc trưng trong đời sống của đồng bào dân tộc tỉnh Lai Châu

Ở chợ phiên, đồng bào dường như đều quen nhau cả, đều toát lên sự gần gũi thân mật. Các cô gái, chàng trai người Lự, người Mông hay người Dao, đều có cái cớ riêng để tới chợ. Còn với nhiều người tới chợ đã trở thành một nếp sống. Bởi vậy ngày thường chợ vốn vắng vẻ, hiu quạnh nhưng đến phiên chợ lại nhộn nhịp, đông vui, rộn rã sắc màu đến khác lạ.

Trong chợ phiên, du khách gặp rất nhiều sắc màu văn hoá đặc trưng, tạo lên bản sắc văn hoá của cộng đồng các dân tộc nơi đây. Không khó để bắt gặp những cô gái dân tộc Lự má đỏ hây hây, những thiếu nữ dân tộc Giáy với trang phục nhẹ nhàng, đằm thắm hay những bà mẹ dân tộc Mông ngồi thêu thổ cẩm ngay trong phiên chợ.

Đến chợ Sì Lở Lầu, du khách không thể bỏ qua những gùi hàng bày bán nông sản đặc trưng của núi rừng như thảo quả, mắc khén, hồi, mật ong, măng rừng, táo mèo hay các đồ trang sức của đồng bào như vòng tay, vòng cổ, thắt lưng, khuyên tai, xà tích bằng bạc, được làm thủ công vô cùng tinh xảo, đẹp mắt. Cùng đó, du khách còn được thưởng thức các món ẩm thực đặc sản của người dân bản địa như: phở thái tay, đậu phụ nhự, rượu thóc, dưa khô…

Chợ phiên không chỉ là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa mà còn là nơi hội tụ, gặp gỡ, giao lưu, thể hiện tình cảm, sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh vùng (Ảnh: TTXVN).

Ông Tẩn Lao San, Phó Chủ tịch UBND xã Sì Lở Lầu cho biết, Sì Lở Lầu là xã biên giới đặc biệt khó khăn và xa nhất của huyện Phong Thổ. Sự đầu tư của tỉnh, huyện về hệ thống cơ sở hạ tầng đã tạo cơ hội để địa phương tiếp tục phát huy tiềm năng lợi thế. Đặc biệt, việc cải tạo chợ giúp người dân gìn giữ những nét đặc sắc văn hóa của đồng bào, tạo thuận lợi cho bà con giao lưu, buôn bán nâng cao thu nhập.

Ông Trần Đình Tiến, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lai Châu cho hay, chợ phiên là nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của chợ phiên, UBND thành phố đã và đang triển khai phương án bảo tồn không gian văn hóa chợ phiên, tạo ra sản phẩm du lịch hấp dẫn thông qua hoạt động tham quan, trải nghiệm cho du khách; duy trì tổ chức các hoạt động múa hát, giao lưu văn nghệ tại chợ.

Đối với người dân Lai Châu, chợ phiên không chỉ là nơi giao lưu, trao đổi hàng hóa, mà còn là nơi hội tụ, nơi gặp gỡ và giao lưu của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh vùng. Góp phần gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của các dân tộc, chợ phiên vùng cao Lai Châu đã tạo nên một bức tranh sinh động, phản ánh sự phát triển kinh tế địa phương.

Chợ phiên Cán Cấu - địa điểm Việt kiều "không thể bỏ qua" khi về thăm quê hương Với kiều bào, quê hương Việt Nam luôn là nơi để tìm về. Chính vì thế mỗi dịp về nước, các Việt kiều thường dành thời gian đi thăm quan, du lịch khắp mọi miền đất nước. Phiên chợ Cán Cấu, một phiên chợ Tây Bắc vẫn giữ được nét đặc trưng của các đồng bào dân tộc vùng cao cũng là một điểm đến đậm sắc màu dân tộc nên tìm hiểu, ghé thăm.

Rộn ràng chợ phiên vùng biên Mặc dù, là chợ tự phát và họp vào chủ nhật hàng tuần những chợ phiên Ham Xoong xã Vàng Đán, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đã trở thành địa điểm thu hút nhiều người dân, du khách thập phương tới thăm quan mua bán, trao đổi nông sản địa phương.

Bản sắc chợ phiên Hùng Lợi Chợ phiên xã Hùng Lợi, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang chỉ họp một phiên duy nhất vào ngày thứ 7 hàng tuần. Từ tờ mờ sáng trên các nẻo đường của vùng AKT đâu đâu cũng thấy người dân nô nức đi chợ.