1. Thịt dê núi

Đến Ninh Bình mà chưa thưởng thức món thịt dê, coi như bạn chưa tận hưởng trọn vẹn niềm vui thú cho cả chuyến đi. Thịt dê Ninh Bình ngon hơn các vùng khác bởi lẽ, loài dê ở đây chủ yếu được nuôi ở trên những dãy núi đá vôi. Thức ăn của chúng bao gồm các loại lá cây đa dạng, do đó chất lượng thịt luôn tươi ngon và săn chắc.

Món tái dê thơm ngon, bổ dưỡng còn là bài thuốc chữa một số bệnh rất hiệu nghiệm

Thịt dê có thể chế biến thành rất nhiều món khác nhau. Dưới bàn tay tài hoa của người dân địa phương, mỗi loại đều có hương vị thơm ngon, hấp dẫn riêng biệt: dê tái chanh, tiết canh, dê né, lẩu dê, áp chảo, dê nướng, cháo, sốt vang, xào lăn… Trong đó, dê tái chanh – món ăn thơm ngon, bổ dưỡng còn là bài thuốc chữa trị hiệu nghiệm một số căn bệnh (nguyên nhân là bởi vì các loại lá cây mà loài dê hấp thụ có chứa dược liệu quý giá).

2. Cơm cháy

Đặc sản cơm cháy Ninh Bình còn mang cái tên mỹ miều: "Nhất hưởng thiên kim".

Cơm cháy Ninh Bình còn có một cái tên mỹ miều khác là "Nhất hưởng thiên kim"

Cùng với thịt dê núi Ninh Bình, cơm cháy cũng là đặc sản có mặt trong "Top 50 món ăn đặc sản nổi tiếng Việt Nam" do Trung tâm kỷ lục Việt Nam xác lập ngày 7/9/2012.

Cơm cháy được làm từ 100% gạo nguyên chất, với hương vị đặc trưng của mảnh đất cố đô, không thể có ở bất cứ tỉnh thành nào khác. Món này đượm màu vàng nhạt của gạo chiên giòn. Khi đưa lên miệng, bạn sẽ cảm nhận được vị thơm ngon của hạt gạo, vị ngậy của ruốc, vị bùi béo mà không ngán, thích hợp cho mọi lứa tuổi.

3. Ốc núi

Ốc núi là một đặc sản mới nổi của Ninh Bình. Loài ốc này cực hiếm vì chúng chỉ sống trong các hốc đá, đến mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm mới bò ra kiếm ăn và sinh sản. Ốc núi xuất hiện ở hầu hết các nơi tại địa phương, nhưng tập trung nhiều nhất là ở dãy núi đá vôi Tam Điệp, Yên Mô, Nho Quan.

Ốc núi là một đặc sản mới nổi của Ninh Bình.

Thức ăn chính của chúng là những loại cây cỏ mọc hoang trên núi, trong đó có cả một số loài thuốc quý. Ốc núi có thể được chế biến thành nhiều món: hấp gừng, xào sả ớt, trộn gỏi…

Thịt ốc núi dai, giòn, ngọt. Khi ăn ốc núi, bạn nên thưởng thức cả con, không bỏ ruột, nhai chậm và kỹ mới thấm được vị mát lành, thơm mùi thuốc Bắc từ loài động vật thân mềm này.

4. Canh chua cá rô

Tổng Trường trước là tổng Trường Yên (nay là xã Trường Yên, huyện Hoa Lư) – vùng đất sở hữu nhiều hang động, có loại cá rô to và béo. Cá rô làm sạch, rán thật giòn rồi thả vào nước canh chua, nêm thêm gia vị, mắm muối cho vừa là được. Điều khá thú vị là mỗi miếng cá chiên thả vào canh chua đến hàng tiếng đồng hồ sau mà ăn vẫn bùi, ngậy, giòn tan.

Cá rô rán thả vào canh chua hàng tiếng đồng hồ sau mà ăn vẫn bùi, ngậy, giòn tan

Vị chua chua của dưa cải thêm chút ngọt mát của cà chua. Vài miếng đậu phụ ngậy, bùi, giòn và thơm của cá rô... Tất cả cùng hòa quyện vào nhau làm nên sức hấp dẫn khó cưỡng!

5. Miến lươn

Miến lươn là một đặc sản miền Bắc rất nổi tiếng và được nhiều người biết đến. Bạn có thể thưởng thức món ăn này tại 3 nhà hàng gần nhau ở ngã tư đường Trần Hưng Đạo, thành phố Ninh Bình, một ngả ra chợ Rồng, một ngả vào bệnh viện tỉnh. Hương thơm của món miến lươn lan tỏa ngọt ngào ra khắp không gian rộng nơi đây như lời mời chào mộc mạc thân tình níu chân du khách.

Miến lươn Bà Phấn nổi tiếng nhất ở Ninh Bình. (Ảnh: Suoma)

Món miến lươn được nấu theo theo công thức rất riêng mà chỉ người Ninh Bình mới có. Từng miếng lươn được tẩm ướp gia vị như hành củ, giềng, gừng, rau răm cùng mắm muối một cách công phu. Vì vậy, lươn luôn giòn mà mềm mại, giúp đánh thức vị giác của người ăn. Dùng xong bát miến lươn Ninh Bình, bạn vẫn có thể cảm nhận được vị ngon ngọt, béo ngậy nơi đầu lưỡi.

6. Cua đồng rang lá lốt

Một món ăn dân dã mang đậm hương vị đồng quê mà du khách nên nếm thử khi đi du lịch Ninh Bình là cua đồng rang lá lốt.

Cua đồng rang lá lốt – món ăn dân dã mang đậm hương vị đồng quê. (Ảnh: Emdep)

Từ những con cua đồng béo ngậy, vàng ươm, lá lốt rửa sạch, thái sợi, rang giòn, món ăn tạo nên hương vị quê nhà đặc biệt, mang đến cho thực khách nhiều cảm nhận bất ngờ. Nếu như trước đây, những món ăn từ cua đồng chỉ phổ biến ở các vùng quê nghèo thì ngày nay, chúng đã trở thành phong cách ẩm thực được đánh giá cao.

7. Gáo kho cá

Gáo kho cá là món ăn khá độc đáo và lạ lẫm. Gáo – loại cây tầm nổi thường mọc ở khe suối hoặc chân đồi không chỉ có tác dụng làm thuốc mà còn dùng để nấu ăn.

Món gáo kho cá hoàn thiện

Vị quả gáo chua, hơi ngọt mát và có mùi thơm nên thường được dùng để nấu các món canh chua thay me, sấu. Tuy nhiên, loại quả này dậy lên vị ngon hơn cả khi đem kho cùng cá. Với hương vị rất đặc biệt: không ngấy, mà lại khử được mùi tanh của cá, gáo kho cá dần chiếm ngôi vị không thể vắng mặt trong danh sách đặc sản ẩm thực nổi tiếng trên mảnh đất Tràng An - Bái Đính giàu truyền thống văn hóa - lịch sử. (còn tiếp)

Xuân Dương

Tổng hợp