Chiến hạm USS Arlington của Mỹ. Ảnh: Getty/BBC.

Căng thẳng đã gia tăng trong những ngày gần đây, với những lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng giữa Mỹ và Iran. Đầu tuần này, Mỹ đã rút về một số nhân viên ngoại giao từ đại sứ quán của mình ở Baghdad sau các cuộc tấn công vào cuối tuần vào bốn tàu chở dầu ở vùng Vịnh.

"Ngay cả các tên lửa tầm ngắn của chúng tôi cũng có thể dễ dàng tiếp cận các tàu chiến Mỹ ở Vùng Vịnh", hãng tin thông tấn Fars dẫn lời ông Mohammad Saleh Jokar, phó chỉ huy IRGC phụ trách các vấn đề quốc hội cho hay.

"Mỹ không thể chi trả chi phí cho một cuộc chiến mới và đất nước này đang ở trong tình trạng tồi tệ về nhân lực và điều kiện xã hội", ông khẳng định.

Washington đã thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế và gia tăng sự hiện diện quân sự trong khu vực, cáo buộc Iran đe dọa quân đội và lợi ích của Mỹ. Tehran đã mô tả các bước đó là "chiến tranh tâm lý" và "trò chơi chính trị".

Mỹ và Iran đang căng thẳng

Tại Washington, một quan chức cấp cao cho biết Mỹ đang "ngồi bên chiếc điện thoại" nhưng chưa nghe tin nhắn nào từ Iran rằng họ sẵn sàng chấp nhận các đề nghị đàm phán trực tiếp của Tổng thống Trump.

"Chúng tôi nghĩ rằng họ nên bớt căng thẳng và đi đến bàn đàm phán," một quan chức giấu tên nói với một nhóm nhỏ các phóng viên.

Trump đã thúc giục lãnh đạo Iran tổ chức các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân và ảnh hưởng khu vực trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước. Dù việc Mỹ triển khai một nhóm tàu ​​sân bay tới khu vực, đã gia tăng lo ngại về xung đột vũ trang có thể nổ ra.

Chỉ huy quân đội Iran, Thiếu tướng Abdolrahim Mousavi tuyên bố: "Nếu kẻ thù tính toán sai lầm và phạm lỗi chiến lược, họ sẽ nhận được hậu quả khiến họ hối hận (hành động của mình)", hãng tin Mehr đưa tin.

Nhà lập pháp cấp cao Heshmatollah Falahatpisheh đã kêu gọi trên Twitter về một "bàn đàm phán nóng" Iran-Mỹ khẩn cấp để giúp ngăn chặn chiến tranh.

"Các nhà chức trách hàng đầu ở Iran và Mỹ đã từ chối gây ra một cuộc chiến, nhưng các bên thứ ba đang vội vàng phá hủy một phần lớn của thế giới. Một bàn đàm phán nóng nên được thiết lập ở Iraq hoặc Qatar với các quan chức từ hai phía ... để giảm căng thẳng," Falahatpisheh, người đứng đầu ủy ban an ninh quốc gia của quốc hội nói.

Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei cho biết trong tuần này, Tehran sẽ không đàm phán một thỏa thuận hạt nhân nào khác sau khi Washington từ bỏ một hiệp ước quốc tế năm 2015 nhằm kiềm chế Iran chế tạo vũ khí hạt nhân để đổi lấy lệnh trừng phạt quốc tế.

Tổng thống Trump tin rằng áp lực kinh tế sẽ buộc Tehran phải chấp nhận những hạn chế cứng rắn hơn đối với các chương trình hạt nhân và tên lửa; và hỗ trợ của nước này cho Iraq, Syria và Yemen. Ông đã tuyên bố công khai muốn theo đuổi biện pháp ngoại giao sau khi rút khỏi thỏa thuận và chuyển sang cắt giảm tất cả xuất khẩu dầu của Iran.

"Tuyên bố ủng hộ" là chưa đủ

Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif, trong chuyến thăm Nhật Bản và Trung Quốc, cho biết cộng đồng quốc tế và các bên ký kết thỏa thuận hạt nhân nên hành động để cứu vãn hiệp định vì "tuyên bố ủng hộ" là chưa đủ.

Tuần trước, Iran đã thông báo cho năm bên còn lại trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 rằng họ sẽ dừng việc thực thi hai cam kết trong thỏa thuận. Tehran đã yêu cầu các bên khác, bao gồm Đức, Anh và Pháp, giúp bảo vệ nền kinh tế của họ khỏi các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ.

"(Thỏa thuận hạt nhân) có thể được bảo vệ thông qua các biện pháp thực tế, và không chỉ thông qua các tuyên bố hỗ trợ", hãng thông tấn nhà nước IRNA trích dẫn tuyên bố của Zarif.

"Nếu cộng đồng quốc tế cảm thấy rằng thỏa thuận (hạt nhân) này là một thành tựu có giá trị, thì nó cần có những ủng hộ thực tế giống như Iran", Zarif nói trên truyền hình nhà nước Iran. "Các bước thực tế là hoàn toàn rõ ràng: quan hệ kinh tế của Iran nên được bình thường hóa."

Nền kinh tế Iran dự kiến ​​sẽ suy giảm mạnh trong năm thứ hai và lạm phát có thể lên tới 40%, một quan chức cấp cao của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết hồi tháng trước, khi nước này đối phó với tác động của các lệnh trừng phạt chặt chẽ hơn của Hoa Kỳ.

Việc kiềm chế theo thỏa thuận hạt nhân là nhằm kéo dài thời gian Iran cần để sản xuất bom hạt nhân từ khoảng 2-3 tháng lên đến một năm.

Hoa Kỳ và cơ quan giám sát hạt nhân của nước này tin rằng Iran có chương trình vũ khí hạt nhân mà họ từ bỏ. Tehran phủ nhận tuyên bố này./.

Xem thêm

Mỹ và Iran tố nhau là khủng bố, nguy cơ đụng độ quân sự tăng cao Nguy cơ bùng phát đụng độ quân sự trực tiếp giữa Mỹ - Iran đã gia tăng đáng kể sau khi quyết định coi lực ...

Tổng thống Trump: Vệ binh Cách mạng Iran là tổ chức khủng bố Tổng thống Donald Trump, ngày 8/4, thông báo nước này đã chính thức coi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là ...

Mỹ tái áp đặt trừng phạt Iran và những nguy cơ khó lường TĐO - Các biện pháp trừng phạt mà Mỹ nhằm vào Iran trên mọi mặt trận đang khiến dư luận lo ngại về những nguy ...