Lệnh cấm xuất khẩu gạo của các nước khiến giá lúa, gạo tăng “thẳng đứng” Thị trường liên tiếp nhận các lệnh cấm xuất khẩu gạo. Ngày 20/7, Ấn Độ lệnh cấm xuất khẩu các loại gạo trắng thường, Nga cấm xuất khẩu “tạm thời” gạo thô và gạo đã qua chế biến cho đến cuối năm, ngày 28/7, UAE khẩn trương cấm xuất khẩu gạo và tái xuất khẩu gạo trong 4 tháng.

Những nước chịu ảnh hưởng mạnh nhất từ quy định cấm xuất gạo của Ấn Độ Malaysia nhập khẩu lượng lớn vào từ Ấn Độ và Ấn Độ cũng chiếm tỷ trọng cao trong tổng lượng gạo nhập khẩu của Malaysia.

Giá gạo và lúa mì quốc tế đã lập những mức đỉnh cao hiếm thấy trong nhiều tuần gần đây, giá vàng chịu ảnh hưởng bởi quy định cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ và căng thẳng Nga - Ukraine.

Theo CNBC, giá gạo tại Bangkok vào ngày 27/7/2023 giao dịch ở mức 607,5USD/tấn, giá gạo tăng 62,50USD/tấn trong vòng 1 tuần tính từ khi Ấn Độ công bố quy định cấm xuất khẩu gạo tẻ thường từ ngày 29/7/2023. Giá gạo tại Bangkok chạm mức cao nhất tính từ tháng 5/2012.

Bộ phụ trách các vấn đề của người tiêu dùng Ấn Độ công bố sẽ cấm phần lớn các hoạt động xuất khẩu gạo tẻ thường nhằm đảm bảo nguồn cung trên thị trường nội địa.

Ấn Độ đứng đầu thị trường xuất khẩu gạo thế giới mùa vụ năm 2022 – 2023 với tổng sản lượng ước tính 22,5 triệu tấn tức tương đương 40% tổng sản lượng xuất khẩu toàn cầu, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ. Thái Lan đứng thứ 2 với 8,5 triệu tấn.

Điều kiện thời tiết tự nhiên khắc nghiệt, El Nino đã trở lại lần đầu tiên trong 7 năm, nó làm tăng rủi ro của việc khan hiếm nguồn cung gạo.

El Nino là thuật ngữ được dùng để chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và đông Thái Bình Dương, kéo dài 8 - 12 tháng hoặc lâu hơn, thường xuất hiện 3 - 4 năm một lần, song cũng có khi dày hơn hoặc thưa hơn.

Sau 3 năm ảnh hưởng của La Nina gây mưa lũ lớn, ENSO hiện đang chuyển sang trạng thái trung tính. Dự báo hiện tượng El Nino có thể xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 70-80%. El Nino có thể làm suy giảm lượng mưa tại Đông Nam Á, khu vực sản xuất gạo quan trọng của thế giới.

Dự trữ gạo toàn cầu được dự báo giảm xuống mức 170,42 triệu tấn ở thời điểm cuối mùa vụ năm 2023 và 2024, đây là mức thấp nhất tính từ vụ mùa 2017 – 2018.

Nếu điều kiên thời tiết trong tương lai khiến cho nguồn cung suy giảm thêm, giá tạo toàn cầu có thể tăng cao hơn nữa khi mà các thị trường dự báo về khả năng nguồn cung khan hiếm hơn nữa.

Giá lúa mì đồng thời đang tăng khi mà Moscow vào tháng trước đã loại bỏ thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen.

Giá lúa mì giao hợp đồng tương lai tháng 9/2023 trên sàn Chicago, loại lúa mì chuẩn, tăng vượt mức 7,7USD/giạ, cao nhất tính từ cuối tháng 2/2023.

Giá gạo, lúa mì và nhiều loại nông sản nhất tăng mạnh trong thời kỳ lạm phát giá cả các sản phẩm nông nghiệp năm 2007 – 2008. Việc giá cả nông sản tăng mạnh sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhóm nước mới nổi khu vực châu Phi và nhiều nơi khác vốn còn đang nghèo và dựa vào thực phẩm nhập khẩu.

Trong những trường hợp đó, nhóm các nước này thiếu ngoại tệ để nhập khẩu thực phẩm, thêm nhiều người sẽ phải chịu thiếu thực phẩm.

Đói nghèo ảnh hưởng 19,7% người dân tại châu Phi, theo số liệu của Liên hợp quốc (UN) và nhiều tổ chức khác.

Những xu thế này có thể ảnh hưởng đến Nhật. Dù rằng Nhật cũng gần như tự chủ được nguồn cung gạo, tuy nhiên Nhật vẫn cần đến gạo nhập khẩu để sản xuất nhiều loại thực phẩm như bánh gạo.

Nhiều nước nhập khẩu gạo lớn của thế giới như Indonesia, Trung Quốc và Philippines đã không ngừng tích trữ gạo trong năm nay. Điều kiện rừng tại Thái Bình Dương đã xấu đi lần đầu tiên trong 7 năm, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO). Việc Ấn Độ cấm xuất khẩu một số loại gạo tiềm ẩn rủi ro gây tổn hại đến nguồn cung và đẩy cao lạm phát.

Kế hoạch cấm xuất khẩu một số loại gạo của Ấn Độ được đưa ra sau khi lạm phát giá cả tiêu dùng của Ấn Độ tháng 6/2023 tăng mạnh do giá thực phẩm tăng cao.

Bloomberg Economics dự báo lạm phát sẽ tăng sau khi giá cà chua, một loại nguyên liệu quan trọng trong các bữa ăn của người Ấn, tăng lên. Ngân hàng Barclays và Yes đều đã nâng dự báo triển vọng lạm phát.

Giá gạo bán lẻ tại Ấn Độ đã tăng khoảng 15% trong năm nay còn giá gạo trung bình trên toàn quốc tăng 8%, theo số liệu của Bộ Thực phẩm Ấn Độ. Giá thực phẩm cao dai dẳng bị cho là sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của người tiêu dùng.

Theo dữ liệu từ Bộ lương thực Ấn Độ, giá gạo bán lẻ ở Delhi đã tăng khoảng 15% trong năm nay trong khi giá trung bình trên toàn quốc tăng 8%.

Trong khi đó, giá gạo tại châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong hơn 2 năm do các nhà nhập khẩu tăng cường dự trữ do lo ngại El Nino sẽ làm khô hạn các đồn điền và gây thiệt hại cho mùa màng.

Doanh nghiệp Việt cần liên hệ đối tác xuất khẩu gạo để kiểm tra tình trạng hàng hóa Doanh nghiệp cần liên hệ ngay đối tác xuất khẩu để kiểm tra tình trạng hàng hóa; chủ động theo dõi sát tình hình thị trường; các doanh nghiệp lớn tổ chức thu mua và tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa, bảo đảm lợi ích cho người trồng lúa…

Làn sóng mua gạo dâng cao trên toàn cầu bởi lo ngại về quy định của Ấn Độ Các biện pháp hạn chế của Ấn Độ, vốn được áp dụng với gạo tẻ thường, được tính đến để kiểm soát giá cả, thế nhưng cũng gây ra căng thẳng lên thị trường thực phẩm toàn cầu.