--> -->
Trang chủ Bờ cõi biển đảo Nhịp sống biển đảo
13:00 | 26/08/2019 GMT+7
Theo dõi thoidai.com.vn trên

“Giải cứu” nghề đánh bắt cá ngừ đại dương (bài 2)

Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa là 3 tỉnh có số lượng tàu đánh bắt cá ngừ đại dương lớn nhất nước ta. Ngư dân đã có nhiều chương trình hợp tác sản xuất với doanh nghiệp, kể cả ký hợp đồng xây dựng những biên đội tàu dịch vụ hậu cần trên biển, làm ăn theo chuỗi.
giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2
Ông Lê Văn Quyền, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: Hải Luận

Bài 1: Tường trình giữa Biển Đông

Bài 2: “Chia tay” vì thiếu niềm tin

Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa là 3 tỉnh có số lượng tàu đánh bắt cá ngừ đại dương lớn nhất nước ta. Ngư dân đã có nhiều chương trình hợp tác sản xuất với doanh nghiệp, kể cả ký hợp đồng xây dựng những biên đội tàu dịch vụ hậu cần trên biển, làm ăn theo chuỗi. Nhưng hợp tác chưa được bao lâu, họ phải “chia tay” vì thiếu niềm tin lẫn nhau.

Trung tuần tháng 6-2019, Thuyền trưởng Trần Quốc Tuấn, ở TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, câu được con cá ngừ nặng 230kg, do nó quá to không thể dùng tời của tàu đưa cá lên cầu cảng được, phải thuê xe cẩu đến đưa lên cảng. Doanh nghiệp thu mua dùng cây thử kiểm tra chất lượng thịt sâu bên trong con cá, chất lượng thịt cá ngừ bị xuống quá thấp, buộc phải bán theo giá “cá chợ” 40.000 đồng/kg. Nếu thuyền trưởng bảo quản con cá tốt, sẽ bán với giá 120.000 đồng/kg, trị giá gần 30 triệu đồng. Bán giá “cá chợ” giảm xuống hơn 60%. Đây là câu chuyện cụ thể về thất thoát sau thu hoạch quá lớn, ngư dân phải gánh chịu hàng ngày.
Mọi liên kết bị đổ vỡ

Sản lượng khai thác trên biển bị sụt giảm, cộng với thất thu sau thu hoạch trung bình 40%, tất cả cộng dồn lại, trở thành “bài toán thua lỗ”, dẫn đến mọi khó khăn chồng lên ngư dân. Tình thế đó buộc tàu phải nằm bờ nhiều, thậm chí, ngư dân phải cắn răng bán đi “cơ nghiệp” của mình. “Tui đi câu bò gù (cá ngừ) từ khi 16 tuổi, lúc đó chỉ là người bạn đi làm thuê. Bây giờ, tui chủ tàu, thuyền trưởng và trực tiếp câu luôn. Trước đây, bán cá ngừ với giá 170.000 đồng/kg, mỗi chuyến biển đạt sản lượng 2 – 3 tấn. Bây giờ, đi chuyến biển kiếm được 1 tấn cá là mừng run rồi, chất lượng cá tuyệt đẹp, cũng chỉ bán nhích lên 115.000 đồng/kg. Trong khi giá dầu mỡ, vật tư... cứ tăng vùn vụt, giá cá lại giảm mạnh. Đó là chưa kể khan hiếm lao động nghề biển, chủ tàu bị lao động “giật” tiền lia lịa. Cầm cự chưa bán tàu là ngon rồi. Mà có bán tàu cũng chẳng có ai mua lúc biển đói” – Ông Trần Xôi, xã Phước Đồng, TP Nha Trang chia sẻ với tôi.

Vì sự sinh tồn và phát triển, ngư dân đã tự mày mò, áp dụng nhiều cách vào thực tiễn sản xuất. Câu chuyện ngư dân câu cá ngừ TP Nha Trang đã hợp tác với Công ty trách nhiệm hữu hạn Hải Vương, tỉnh Thanh Hóa, tạo nên chuỗi liên kết và hình thành ngư đội Trường Sa. Ngư đội chia thành 4 tổ đội sản xuất, mỗi tổ có từ 4 – 6 tàu. Tàu ngư dân đi sản xuất ở biển khơi, “tàu mẹ” của Công ty Hải Vương đi ra thu mua cá tại chỗ. “Tàu mẹ” sắm cả hệ thống máy đông lạnh bảo quản cá chẳng thua gì tàu nước ngoài. Lúc đầu, “tàu con” và “tàu mẹ” hoạt động nhịp nhàng, sau thời gian ngắn, Công ty Hải Vương bán không được cá ngừ đông lạnh ở thị trường Hàn Quốc, ông chủ bị âm nợ. Thế là “tàu mẹ” và “tàu con” chia tay nhau, đường ai nấy đi. Ngư dân quay lại làm như cũ.

Mới đây, có một công ty Nhật Bản sang hợp tác khai thác, thu mua cá ngừ đại dương tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Các yêu cầu kỹ thuật và thiết bị khai thác cá của Nhật Bản rất hiện đại so với của ngư dân ta hiện đang sở hữu. Phía Nhật cũng đưa những quy định rất khắt khe, từ việc khai thác, bảo quản sau thu hoạch, vận chuyển cá nguyên con sang Nhật Bản. Đây là mô hình được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Bình Định kỳ vọng rất lớn, sẽ có bước đột phá lớn cho nghề câu cá ngừ đại dương.

Vậy mà chủ tàu La Phải, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn, Bình Định cay đắng tổng kết: “Theo cách làm cũ, tàu đi biển chở đầy đá lạnh, dầu, lương thực... ở lại sản xuất từ 20 – 25 ngày, sản lượng đạt 2 – 4 tấn cá, mới quay tàu vào bờ. Làm với mấy ông Nhật Bản, mới bắt được 10 con cá ngừ, họ yêu cầu tàu phải chở cá vào bờ để còn tươi ngon, xuất nguyên con sang Nhật Bản luôn. Tàu cập cảng, mấy ông Nhật Bản xuống lật qua, lật lại kiểm tra chất lượng cá và chỉ chọn mua được vài con, với giá cao chút đỉnh, số cá còn lại bị đánh dạt ra, ngư dân phải bán theo giá chợ. Bấm tay “tính sổ”, mỗi chuyến tàu chạy vô, chạy ra bị lỗ gần 100 triệu đồng tiền dầu. Ba cha con tôi tham gia dự án bị lỗ gần 400 triệu đồng. Dân chúng tôi quyết định “nghỉ chơi” với mấy ông Nhật Bản, quay lại làm theo cách cũ còn kiếm tí thu nhập. Dự án này cũng bị đổ luôn”.

Kinh nghiệm bảo quản cá ngừ

Nguyên nhân khó khăn của nghề câu cá ngừ đại dương, cả Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chính quyền địa phương, ngư dân, doanh nghiệp đều biết. Vấn đề cốt lõi vẫn chưa có ai đứng ra “cầm trịch” thực sự để xâu chuỗi từ ngư dân – vựa thu mua – doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn liên tục tổ chức hội nghị, hội thảo về chất lượng con cá ngừ. Nhưng hội nghị xong thì lại đường ai nấy đi, ngư dân cứ làm theo ý mình, doanh nghiệp cứ thu mua theo lợi nhuận.

Trường hợp ông Lê Văn Quyền, TP Nha Trang, có nhiều kinh nghiệm bảo quản thủy sản trên biển, khi chuyển sang làm nghề câu cá ngừ đại dương, ông áp dụng rất tuyệt vời. “Con cá ngừ có máu nóng, khi đưa nó lên boong tàu, phải đưa ngay vào thùng nước đá lạnh dưới 5 độ C, ngâm càng lâu càng tốt, khi nào con cá “ăn đá” cứng hết cả thân hình nó, mới đưa ra mổ bụng trục bộ lòng ra ngoài, rửa sạch máu, ngâm lại đá lạnh, rồi “mang áo” (quấn vải) cho cá, đưa xuống hầm bảo quản. 30 phút sau, phải xuống hầm kiểm tra và đổ chèn đá lạnh vào hai bên thân cá. Cách tôi bảo quản cá ngừ ngoài biển đến khi tàu cập cảng, đưa lên khỏi tàu, nó còn công vòng và tươi xanh. Nếu như những con cá bắt được dưới 10 ngày bảo quản, khi vào bờ cắt ra thấy thịt đỏ tươi giống như miếng thịt bò”.

giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2
Con cá ngừ này có trọng lượng 230kg, do bảo quản không tốt, giá bán tại cảng Hòn Rớ, TP Nha Trang chỉ 40.000 đồng/kg (cá đạt yêu cầu có giá 120.000 đồng/kg), thiệt hại hơn 60% sau thu hoạch. Ảnh: Hải Luận
- Chất lượng cá ngừ của anh tốt như vậy, lúc bán cao hơn cá bình thường bao nhiêu? - Tôi hỏi thẳng vấn đề cốt lõi.


- Dù là cá tốt hay cá xấu thì doanh nghiệp thu mua tại cảng vẫn theo “giá xô”, cào bằng nhau. Nhiều chiếc tàu nhỏ chỉ chở được 350 cây đá lạnh, tàu của tôi to chở 1.000 cây đá, tốn nhiều dầu hơn, tốn nhiều công, mà giá bán lại giống nhau. Chính bất hợp lý này khiến ngư dân đâu có mặn mà đầu tư nhiều công sức làm gì cho mệt. Cứ “làm tắt” để giảm bớt chi phí sản xuất.

- Kiểu bảo quản cá tốt như anh tồn tại bao lâu?

- Vì danh dự chủ tàu và thuyền trưởng, vì chất lượng con cá ngừ, chuyến đi biển nào tôi cũng làm tốt công việc bảo quản cá. Một thực trạng hiện nay, nhiều chủ tàu không đi biển, họ chỉ thuê tài công (thuyền trưởng), lao động nghề khác xuống tàu đi câu cá ngừ, họ thiếu trách nhiệm và thiếu kinh nghiệm, là một trong những nguyên nhân dẫn đến chất lượng cá ngừ bị suy giảm. Ranh giới cá tốt và cá xấu rất mong manh, phần do thuyền trưởng gây ra, phần do doanh nghiệp áp đặt lên chất lượng.

- Doanh nghiệp không đi ra biển khơi, sao anh kéo họ vào chuyện chất lượng con cá ngừ?

- Doanh nghiệp thu mua cá ngừ đại dương tại cảng, họ muốn “đánh” rớt chất lượng xuống kiểu nào cũng được, rồi tự họ đưa ra giá mua luôn, ngư dân không cãi lại họ được. Thay vì con cá này xếp vào loại ngon, mua cao hơn 2.000 – 5.000 đồng/kg, họ cho xuống loại cá xấu, bị mất mấy giá. Khi cá đưa lên xe, doanh nghiệp cột cái sợi dây màu đỏ, màu xanh phía đuôi con cá, làm dấu các loại cá, khi vào nhà máy dễ tính tiền với doanh nghiệp.

Bài 3: “Mua lựa” - phương án tối ưu

giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2 “Giải cứu” nghề đánh bắt cá ngừ đại dương

Trên mỗi con tàu ra khơi, họ mang theo bao hy vọng và niềm tin. Vì mưu sinh, ngư dân phải “treo đầu ngọn sóng”. ...

giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2 Đáng ngại: Săn bắt vô tội vạ, "sâm đại dương" ngày càng khan hiếm

Bởi giá trị hải sâm mang lại kinh tế cao, dẫn đến sự khai thác quá mức. Đặc biệt thời gian gần đây, ghe tàu ...

giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2 Săn lộc biển với ngư cụ tự chế, ngư dân bỏ túi tiền triệu mỗi ngày

Chỉ với những dụng cụ đơn giản tự chế, bà con ngư dân ở Nghệ An có thể đánh bắt hàng tấn ruốc biển, thu ...

giai cuu nghe danh bat ca ngu dai duong bai 2 Ngư dân Lý Sơn trúng đậm mẻ cá hơn nửa tỷ đồng ở Hoàng Sa

Sau 15 ngày ra khơi, thuyền trưởng Nguyễn Lộc cùng nhóm ngư dân Lý Sơn (Quảng Ngãi) trở về với mẻ lưới cá bè và ...

Hải Luận/ Báo Biên phòng
Nguồn: www.bienphong.com.vn

Tin bài liên quan

Trung Quốc đơn phương cấm đánh bắt cá trên Biển Đông là không có giá trị

Trung Quốc đơn phương cấm đánh bắt cá trên Biển Đông là không có giá trị

Trong công văn gửi Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển, Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định việc Trung Quốc đơn phương cấm đánh bắt cá trên Biển Đông là không có giá trị.
Cá ngừ của Việt Nam có lợi thế tại thị trường Anh Quốc

Cá ngừ của Việt Nam có lợi thế tại thị trường Anh Quốc

Cá ngừ của Việt Nam đang có lợi thế tại thị trường Anh Quốc nhờ những ưu đãi thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA).
Ngư dân miền Trung hối hả sửa soạn vươn khơi sau bão

Ngư dân miền Trung hối hả sửa soạn vươn khơi sau bão

Bão Noru tan, ngư dân các tỉnh miền Trung lại chuẩn bị tàu cá tiếp tục ra khơi sau nhiều ngày tránh trú.

Đọc nhiều

Trao 34 suất học bổng của Chính phủ Trung Quốc cho học viên Việt Nam

Trao 34 suất học bổng của Chính phủ Trung Quốc cho học viên Việt Nam

Ngày 24/07 tại Hà Nội, Đại sứ quán Trung Quốc đã tổ chức Lễ trao giấy nhập học cho ứng viên trúng tuyển Học bổng Chính phủ Trung Quốc năm học 2025 - 2026. Đây là hoạt động ý nghĩa trong khuôn khổ hợp tác giáo dục giữa hai nước, góp phần thúc đẩy giao lưu nhân dân và tăng cường tình hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc.
[Ảnh] Trực thăng quân đội tiếp tế nhu yếu phẩm cho vùng lũ Nghệ An

[Ảnh] Trực thăng quân đội tiếp tế nhu yếu phẩm cho vùng lũ Nghệ An

Mưa lớn do hoàn lưu bão số 3 đã gây lũ lụt nghiêm trọng, cô lập nhiều xã vùng cao ở Nghệ An. Trước tình thế khẩn cấp, trực thăng quân đội được điều động mang nhu yếu phẩm tiếp tế cho người dân vùng lũ.
Chăm lo chu đáo để đời sống vật chất, tinh thần của người có công tốt đẹp hơn

Chăm lo chu đáo để đời sống vật chất, tinh thần của người có công tốt đẹp hơn

Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025), sáng 24/7, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ phối hợp Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu tại hội nghị.
Những nhịp cầu đưa văn học Ba Lan đến với bạn đọc Việt Nam

Những nhịp cầu đưa văn học Ba Lan đến với bạn đọc Việt Nam

Suốt hơn bảy thập kỷ, từng trang sách Ba Lan đã vượt ngôn ngữ, vượt khoảng cách địa lý để đến với độc giả Việt Nam. Đằng sau đó là những dịch giả lặng lẽ nhưng đầy đam mê, kiên trì làm nhịp cầu nối hai nền văn học.
Quốc tế kêu gọi Thái Lan - Campuchia kiềm chế, đối thoại hòa bình

Quốc tế kêu gọi Thái Lan - Campuchia kiềm chế, đối thoại hòa bình

Trước căng thẳng leo thang tại biên giới Thái Lan - Campuchia, Liên hợp quốc, Mỹ, EU cùng nhiều nước trong khu vực đã bày tỏ quan ngại sâu sắc, kêu gọi hai bên kiềm chế, bảo vệ thường dân và giải quyết tranh chấp bằng đối thoại hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế.

Multimedia

Xem trên
infographic dau hieu nhan biet lu quet
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
Dự kiến có khoảng 6-8 cơn bão/áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông

Dự kiến có khoảng 6-8 cơn bão/áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông

Từ nay đến cuối năm 2025 có thể xuất hiện từ 8 - 11 cơn bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó khả năng từ 3-5 cơn đi vào đất liền nước ta.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Những khuyến cáo người dân cần lưu ý để đảm bảo an toàn trước, trong và sau bão số 3

Những khuyến cáo người dân cần lưu ý để đảm bảo an toàn trước, trong và sau bão số 3

Sáng 20/7, cường độ bão số 3 (Wipha) mạnh lên đầu cấp 12 (118-133km/h), giật cấp 15. Dự báo trong hôm nay và những ngày tới, bão sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng tây, sau chuyển tây tây nam hướng về phía nước ta với tốc độ 20-25km/h. Trước diễn biến của bão, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) hướng dẫn kỹ năng ứng phó với bão số 3 và mưa lũ sau bão.
Thời tiết hôm nay (23/7): Bão số 3 đã tan, mưa lớn tiếp diễn ở nhiều khu vực

Thời tiết hôm nay (23/7): Bão số 3 đã tan, mưa lớn tiếp diễn ở nhiều khu vực

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 23/7, dù bão số 3 (Wipha) đã tan nhưng vùng nhiễu động suy yếu từ bão vẫn gây mưa to cho Bắc Bộ và các vùng lân cận.
Bão số 3 Wipha tiếp tục diễn biến phức tạp, tâm bão rất gần Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình

Bão số 3 Wipha tiếp tục diễn biến phức tạp, tâm bão rất gần Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình

Bão số 3 (tên quốc tế Wipha) tiếp tục diễn biến phức tạp, hoàn lưu rộng, gây ảnh hưởng sớm đến khu vực Bắc Bộ.
Bão số 3 gây mưa dông kèm lốc sét ở Hà Nội, người dân chằng chống nhà cửa sẵn sàng ứng phó

Bão số 3 gây mưa dông kèm lốc sét ở Hà Nội, người dân chằng chống nhà cửa sẵn sàng ứng phó

Dự báo trưa 22/7, bão số 3 đổ bộ đất liền khu vực Hưng Yên - Ninh Bình, hoàn lưu bão gây mưa to và có thể có dông ở khu vực nội thành Hà Nội.